[zaloguj się]
[pdf]

PRZYMOWA (2) sb f

o jasne.

Fleksja
sg pl
G przymowy
A przymowę przymowy
I przymową przymow(a)mi

sg [G przymowy. ◊ A przymowę.] ◊ I przymową (2). ◊ [pl A przymowy. ◊ I przymow(a)mi.]

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

1. Namowa, nakłanianie [czyja] (1): [Za którem takowem niebezpieczeństwem panowie rady koronne, pilnie nas w tem przymowami swymi solicytują i do tego wiodą, żebyśmy [...] obrócili się ku Rusi ListyZygmAug 1564/465.]
Wyrażenie przyimkowe: »za przymową« (1): TYmże téż Rewizorom poruczyliſmy/ zá przymową Poſłów Ziemſkich Mázoweckich/ áby Kancellárią Ziemſką w Lomźie [...]/ y plać iéy iáko wielki był/ oglądáli. SarnStat 1153.
~ [Szereg: »za zalecaniem i przymową«: wschakze ku spolnemu dobremu i zachowania [!] pewnieyszego pokoiu z obudwu sthron dobrzebi i radzibichmi to widzieli aby c.j.m. voloskiego woiewodę za zalieczaniem i przimową naschą zawzdy dawacz raczil CorfusDocum 1564 nr 129.] ~
2. Wypowiedź, tekst wypowiedziany (1):
a. Formuła zaklęcia (1): ábowiem ocży cżłowiecże ſiedząc zákrycie/ iáko ná podſadzce żołnierze á oſtrem weźrzeniem ſtrzeláiąc/ rychley vcżárowáć mogą/ niż ktora bábá zioły/ ábo przymową GórnDworz Cc4.
b. [Przemowa, podniosła wypowiedź: Marcus Cato/ wobyczay wielkie przymowy wyrzucał ná oczy Marco. Celio. drugiemu rzymiáninowi/ zowąc nie tylko to być wádę/ ále iáko iednę chorobę/ álbo wrzod. ErazmJęzyk C7 (Linde).]
c. [Prośba, wstawiennictwo [czyja]:

przymowa około czego: Proszę o łaskawe przymowy ku Jego K⟨rolewskiej⟩ M⟨iłości⟩, abowiem W⟨aszej⟩ M⟨iłości⟩ przymowy sam około pruskiech rzeczy więcej mnie pomoc mogą niżli czyje ine. ListyPol I 1535/94.

przymowa ku komu: ListyPol I 1535/94 cf przymowa około czego.

Wyrażenie przyimkowe: »na przymowę«: A tak pilnie proszę aby W⟨asza⟩ M⟨iłość⟩, moj Miłościwy Pan, temu człowiekowi to sukno rozkazać wrocić raczył, [...]. Nie wątpię, iż to w⟨asza⟩ m⟨iłość⟩ na przymowę moję uczynić raczysz. ListyPol I 1536/97.]

Synonimy: 1. perswazyja, przywod; 2.b. oracyja, rzecz; c. prośba.

LW