« Poprzednie hasło: PRZYPIĆ SIĘ | Następne hasło: PRZYPIEC SIĘ » |
PRZYPIEC (9) vb pf
W inf i w formach osobowych e jasne; w part praet act e pochylone.
Fleksja
inf | przypiec |
---|
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | f | przypiekła |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | przypiecz |
inf przypiec (2). ◊ fut 1 sg przypiekę (1). ◊ 3 sg przypiecze (3). ◊ praet 3 sg f przypiekła (1). ◊ imp 2 sg przypiecz (1). ◊ part praet act przypi(e)kszy (1), [przypiékwszy].
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.
Znaczenia
- 1. Piekąc przyrumienić (2)
- 2. Mocno przygrzać, przypalić
(3)
- a. O torturach (1)
- 3. Sprawić ból, cierpienie, dokuczyć (4)
1. Piekąc przyrumienić [w tym: co a. czego (1)] (2): Nuż też ćwikiełki w piec námiotawſzy/ á dobrze przypiekſzy nadobnie ochędożyć/ w tálerzyki nákráiáć RejZwierc 110v.
Zwrot: »przypiec przy ogniu« (1): znowu warz on białek [jajeczny] wocćie/ á gdy powré/ przypiecz go dobrze przy ogniu SienLek 129v.
[Szereg: »przysmażyć albo przypiec«: Naśienié káżdégo Sitowia/ któré ieſt czarné/ przyſmárzywſzy [!] go álbo przypiékwſzy/ ſtárwſzy/ dobrze dáwáć z winem przylawſzy wody: przećiw biegunkam pewnie vſtánawia. UrzędowHerb 179a.]
2. Mocno przygrzać, przypalić [w tym: komu, czemu (2)] (3): Y zdáleká pocżuieſz mocną właſność iego [płomienia]/ Gdyć przypyecże/ iż ieſt w nim wżdy coś gorącego. RejWiz 111; Oczko 9.
a. O torturach (1): Tormentum, Męka/ ciągnienie ná drabi álbo yákóżkolwiek ináczey yáko kátowie czinią. Tormenta adhibere, Męczyć/ pociągnąć/ przipiec. Mącz 458d.
3. Sprawić ból, cierpienie, dokuczyć [komu] (4): [Achiza mówi do pani o Józefie] Vzdrziſz alić ſie naſz ciągnie Gdy ſie kot wełbie zalągnie A puſcz ty to w mą opiekę Vzrzyſz żecz mu ia przypiekę RejJóz D3; Y iam ni ſłowka nie rzekła Gdy mi miłoſcz nie przypiekła RejJóz E2v, Dv; Mącz 415d.
Synonimy: 1. przygrzać, przysmażyć.
Formacje współrdzenne cf 2. PIEC.
Cf PRZYPIECZENIE, PRZYPIECZONY, PRZYPIEKŁY
MN