[zaloguj się]
[pdf]

PRZYPRAWOWAĆ SIĘ (24) vb impf

się (18), sie (6).

Oba a jasne; o prawdopodobnie jasne (tak w -ować).

Fleksja
inf przyprawować się
indicativus
praes
sg pl
1 przyprawujemy się
2 przyprawujesz się
3 przyprawują się
praet
sg pl
2 m -ś się przyprawowåł m pers
3 m przyprawowåł się m pers przyprawowali się
f przyprawowała się m an
imperativus
pl
1 przyprawujmy się

inf przyprawować się (5). ◊ praes 2 sg przyprawujesz się (2). ◊ 1 pl przyprawujemy się (1). ◊ 3 pl przyprawują się (4). ◊ praet 2 sg m -ś się przyprawowåł (1). ◊ 3 sg m przyprawowåł się (5). f przyprawowała się (1). ◊ [3 pl m pers przyprawowali się.] ◊ imp 1 pl przyprawujmy się (2). ◊ part praes act przyprawując się (3).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w. s.v. przyprawić.

1. Przygotowywać się do spełnienia lub osiągnięcia czegoś, sposobić się [w tym: do czego (11)] (22): [św. Wilhelm] Poſtem y vſtáwicżnym wzdychánim á modlitwą ćieſzył ſtrapioną duſzę ſwoię/ do śmierći ſię y ſądu Boſkiego przypráwuiąc. SkarŻyw 166; [Filon z Aleksandrii o chrześcijanach:] Siodmy dzień v nich bárzo święty ieſt: do ktorego y do inych świąt gdy ſię przypráwuią/ ná ziemi legáią. SkarŻyw 363, 396, 472, 546, 592; Przypáwuymyż ſię do vwielbienia ćiał náſzych ná dźień on zmartwych wſtánia. SkarKaz 208b.

przyprawować się ku komu, ku czemu (3): RejPos 141v, 144v; áby káżdy z nich [z plebanów]/ przy ſwym Koſćiele vpominánia tákowe pogotowiu záwżdy miał/ á cżęſto ich przy vdzielániu Sákrámentow Swiętych vżywał/ opowiedáiąc álbo przęcżytáiąc [!] ludziem to/ co ktory Sákráment znácży/ dla cżego bywa prziymowany/ y iáko ſie ku niemu lud poſpolity przypráwowáć [...] ma KarnNap A3.

przyprawować się na kogo (2): RejPos 160v; Ná vczczenie y ziednánie ták potrzebnego ludźiom zakonu/ [Mojżesz] poſtem ſię przypráwował. SkarKaz 119a.

przyprawować się przez co (1): Bo iáko śie ludźie do Krztu przez záklinánie/ álbo do Małżeńſtwá przez śluby przypráwuią/ ták też Duchowni kiedy przez oſtrzyżenie włoſow Pánu Bogu poślubieni bywáią KuczbKat 240; [KarnEksorb C3].

przyprawować się czym (8): Zá twoią do Chryſtuſa przycżyną/ Pietrze błogosłáwiony/ vproś mi to ſzcżeśćie/ ná náwrocenie duſz kácerſkich/ y tákie cnoty/ ktoremiś ſię do tego świętego boiu przypráwował. SkarŻyw 374, 363; Ták y w innych potrzebách ná Seymách gdy o dobrym poſpolitym rádźić máią: nie tylo modlitwą/ ále y ſpowiedźią y vżywániem przewielebnych táiemnic przypráwuią ſię mądrzy. SkarKaz 610a, 119a [2 r.], b, 514a, 609b.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Tá [Antonina] vcżćiwy y wielce nabożny/ cnotámi wſzytkimi/ á zwłaſzcżá vmartwienim ćiáłá y chęći świeckich/ ozdobiony żywot wiodłá. y ták ſię z młodośći przypráwowáłá/ iákoby vćierpieć wſzytko dla Chryſtuſa y ſłuſzby iego/ y zetrzeć cżártu głowę mogłá. SkarŻyw 443.

Szereg: »gotować się a przyprawować« (1): Pátrzayże záſię namileyſzy bráćiſzku/ iáko ſie ku ták zacnemu á wielkiemu goſciowi [tj. Chrystusowi] gotowáć á przypráwowáć maſz. RejPos 144v.
Przen [na kogo] (1): (marg) Więcei vmárłich ludzi ſzukamy niż żywego Páná ſwego. (–) Ale/ ach nięſtotyſz [!]/ ſnadź inych gośći więcey ſzukamy/ więczey ſie ná nie przypráwuiemy/ po ſwiátu ich ſzukáiąc/ do ich grobow biegáiąc/ kośći ich czáłuiąc/ po ſwiátu roznoſząc RejPos 144v.
2. Narażać się na coś złego, sprowadzać na siebie nieszczęście [o co] (2):

przyprawować się przez co (1): Ktemu dobra rzecż będźie cżáſem ná to wſpomnieć/ cżym ſię zgrzechu ktoregokolwiek obráduieſz/ á oco [!] ſię przezeń przypráwuieſz. LatHar 580.

Zwrot: »o śmierć się przyprawować« (1): [słowa św. Hieronima do matki rozpaczającej po śmierci córki:] Pſuieſz ſię á o śmierć przypráwuieſz SkarŻyw 196.

Synonimy cf PRZYPRAWIAĆ SIĘ.

Formacje współrdzenne cf PRAWIĆ.

Cf [PRZYPRAWOWANIE]

AĆ