« Poprzednie hasło: [PRZYRZUTNIE] | Następne hasło: PRZYRZYKANIE » |
PRZYRZUTNY (2) ai
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | przyrzutny | f | N | przyrzutnå |
A | A | przyrzutną | |||
I | I | przyrzutną |
sg [m N przyrzutny.] ◊ f N przyrzutnå (1). ◊ A przyrzutną (1). ◊ [I przyrzutną.]
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.; poza tym XVIII w. w innym znaczeniu.
Znaczenia
Zaraźliwy, zakaźny; contagiosus, qui facile communicatur, qui affricari solet facile Cn (2): [Prima sicut lepra est morbus contagiosus. {przyrzuthny} Glosy II nr 49/7; Widźieliśmy niedawno w tych febrách z kászlámi, co ie Włoszy do nas, á do nich kráie zachodné przez Lizybonę y Hiszpánią, posłáli, [...] á mal de muton, álbo del castron ie názwáli, że epidemia á nie co inszégo byłá: przedśię przyrzutna: y przeto że epidemia, muśiém zeznáć, iż była przyrzutną. OczkoPrzymiot 287.]
[W połączeniu szeregowym: á przymiot choć ma wiele particularia, iest chorobą wszytkiégo ćiáłá, przyrzutną, iadowitą, skrytą, z nierządnégo obcowánia dostáną OczkoPrzymiot 225.]
Wyrażenie: »choroba przyrzutna« = contages, contagio, contagium, morbus qui contactu communicatur vel participatur Cn (2): V Brándule woły/ któré ſwégo czáſu krwią mokrzyły/ á chorobę tę iakoby przyrzutną wſzyſtki w tám tym kráiu miáły Oczko 11v; Ponieważ [syfilis] ieſt chorobá przyrzutna/ która zſobą wſtęchlinę iádowitą nieśie/ á Duchy záraz/ y kreẃ wſzyſtkę záraża: od członków przyrodzónych począwſzy/ y záraz Wątrobę opánowawſzy/ wſzyſtki przednieyſzé częśći/ zápala y záraża Oczko 39v; [OczkoPrzymiot 225].
Synonimy: przymietliwy, przymietny.
MP