[zaloguj się]
[pdf]

PRZYSPOSOBIĆ (7) vb pf

Oba o jasne.

Fleksja
inf przysposobić
praet
sg
3 m przysposobił
conditionalis
sg
3 m by przysposobił

inf przysposobić (3). ◊ praet 3 sg m przysposobił (3). ◊ con 3 sg m by przysposobił (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

1. Adoptować, usynowić; adoptare, arrogare Mącz (6):
Zwrot: »([kogo]) przysposobić sobie za syna« [szyk zmienny] (4): Sárai [...] przywiedźioná vprzeymą żądośćią błogoſłáwieńſtwá przez Abrámowe potomſtwo [dała Abramowi służebnicę swą za żonę]/ Boć mogłáby byłá ſobie zá Syná iákie dźiećię ine przyſposobić. BibRadz I 8c marg; Mącz [267]a, 357d; Papieżnicy [...] ták rozumieli/ iżby ten Nátán nie był ſyn Dawidow właſny/ ále był Prorokiem iego/ ktorego ſobie zá ſyná przyſpoſobił CzechRozm 150v.
a. O Bogu: przybrać człowieka za dziecko przez łaskę (2):
Zwrot: »za dziatki, za syny przysposobić« (1:1): Názywam też ieſcże lepſzym/ przymierze to ábo Teſtáment nowy/ ktory Bog wedle obiecánia [...] ze wſzyſtkimi ſynmi/ y corkámi ſwymi wiernymi [...] poſtánowił y vtwierdził. Z tymi mowię/ ktore vmiłowawſzy przed záłożenim fundámentow świátá/ w namileyſzym ſynu ſwym Iezuſie [...] z ſobą poiednał/ y zá dziátki właſne przyſpoſobił. CzechRozm 90v, 38.
2. Dać za żonę [kogo komu] (1): Kthoremu [Aleksandrowi] Perſa pogánin odpowiedział/ tom dla tego vcżynił [tj. raniłem cię Aleksandrze]/ iż mi Dárius obiecał corkę ſwoię przipoſobić [!] [mihi promisit filiam suam legitimare]/ ieſlibych głowę thwoię przed oblicżnoſć iego przynioſł. HistAl E4v.

Synonim: 1. przywłaszczyć.

Formacje współrdzenne cf SPOSOBIĆ.

Cf PRZYSPOSOBIENIE, PRZYSPOSOBIONY

JR