« Poprzednie hasło: [PUŁMIESIĄC] | Następne hasło: PUŁMILON » |
PUŁMILE (6) sb n
pułmile (5), połmile (1); pułmile BielKron, ReszPrz, GostGosp, WujNT (2); połmile SarnStat.
e prawdopodobnie pochylone (tak w puł-(poł-)...-’e, np. połhatłasié); w poł- o pochylone.
sg | |
---|---|
A | pułmilé |
L | pułmilu |
sg A pułmilé (3). ◊ L pułmilu (3).
Sł stp, Cn brak, Linde XVII w: półmile.
[»pułmile małe«: więc iż gospoda była od przewozu jako w półmilu małym, gdzieśmy nocować mieli, Franciszek [...] tak tuszył, iż na to czekali, żebyśmy tam byli na noc zostali RadzPodróż 241.]
»w pułmilu« = w odległości połowy mili (2): Niech ma [ziemianin] dom [...] w zdrowym placu [...] ſtaynia [ma być] ná ſtronie: pśiárnia namniey w pułmilu GostGosp 170; Lowienia Ryb téż przerzeczony Zakon ſam będźie miał wolność w téyże rzéce Bierzwieniku [...] wzgórę idąc y nádół ná półmile [tj. prawdopodobnie: pół mile; per medium miliare JanStat 849] od moſtu [...]. To téż przydawſzy: áby w tymże półmilu wſtępuiąc wzgórę y nádół/ ná téyże rzéce Bierzwieniku ku Króleſtwu nie był budowan żadny zamek. SarnStat 1073; [w półmilu [in eodem dimidio miliari JanStat 849] królowa Jej M. się wróciła KromHist 23; Kładli żałobną skargę [...], że około miasta nie miał nikt w półmilu karczmy stawić. LustrKrak I 62; Derwi Murza ſzedł w pozad woyſká w pułmilu z dzieſiącią tyſięcy ludu StryjKron 778].
~ w pułmilu od kogo, [od czego] (1): gdy ſie przepráwił [cesarz] przez rzekę Wernizę/ ruſzyli ſie przećiw iemu Ewángelikowie/ y położyli ſie od niego tylko w pułmilu BielKron 227v; [LustrMalb II 125; RadzPodróż 241; RymszaChor 7; y Monaſter Pánieńſki S. Spáſá od zamku w puł milu nád [rzeką] Połotą [kniaź Borys zbudował] BielKron 1597 155; W półmilu od miasta są pagóreczki piaszczyste PiotrDzien 299].
[W połączeniu szeregowym: Leżą [jeziora] od tej wsi w mili, we dwu, w półmilu, jako które. LustrMalb II 125.
Połączenie: »w [ilu] mil ... w mili ... w połmilu«: zeby opacztwa niebely zaſſadzone iedno weſzterzech myl od ſiebie. A dwori wmili. mlini wpolmiliu. StatNorb 86v.
Cf POŁ »poł mile«
MFr