[zaloguj się]

286. Odsyłacze apellatywne pohasłowe.

Odsyłacze po haśle mogą być obustronne i jednostronne.

a. Odsyłacze obustronne.

Odsyłacze obustronne stosujemy między następującymi hasłami:

aa.

Między przymiotnikiem, przysłówkiem, imiesłowem i rzeczownikiem a ich formą zaprzeczoną. Por. też opis wypadków szczegółowych w 287.

bb.

Między czasownikiem a imiesłowem oraz między czasownikiem a rzeczownikiem odczasownikowym. Łączymy odsyłaczami również czasownik zwrotny z imiesłowem i rzeczownikiem bez się, jeżeli mają one znaczenie odpowiadające czasownikowi zwrotnemu, np.:

BIĆ SIĘ cf BICIE, BICIE SIĘ

(i odwrotnie);

BURZYĆ SIĘ cf BURZĄCY

(i odwrotnie).

 

cc.

Między formami liczby pojedynczej i mnogiej utworzonymi od innego rdzenia lub tematu, np.:

CZŁOWIEK cf LUDZIE;
DZIECIĘ cf DZIECI;
LATO cf ROK

(i odwrotnie).

 

dd.

Między rzeczownikami zbiorowymi i odpowiednimi rzeczownikami jednostkowymi, np.:

CIERNIE cf TARN;
KSIĘŻA cf KSIĄDZ;
PIERZE cf PIORO

(i odwrotnie).

 

ee.

Między przymiotnikami o tym samym przyrostku, utworzonymi od podstaw deminutywnych różnego stopnia, np.:

KAMYCZKOWATY cf KAMYKOWATY

(i odwrotnie).

 

ff.

Między przymiotnikiem dzierżawczym i odpowiednim sb f, utworzonym od tej samej podstawy rzeczownikowej męskiej, np.:

KOWALOW cf KOWALOWA.

 

gg.

Między nieczasownikowymi postaciami współrdzennymi o różnej budowie i podobnym znaczeniu, np.:

APLIKACYJA cf APLIKOWANIE;
CEGIELNIA cf CEGIELNICA;
CEGIELNIK cf CEGLANY;
KOKODRYLLOW cf KOKODRYLLUSOWY;
POMSTA cf ZEMSTA;
BEZBOŻNY cf NIEZBOŻNY, PRZEZBOŻNY;
KLĄTWA cf PRZEKLĘCTWO, ZAKLĘCIE;
GLISZCZE cf ZGLISKO.

Nie dotyczy to imiesłowów i w zasadzie rzeczowników na -nie, -cie. Te ostatnie wchodzą na listę tylko wówczas, gdy nastąpiło w nich (choćby w jednym użyciu) oderwanie od prostej funkcji substantywizacji czasownika, a także gdy obok tej postaci o etymologii łacińskiej mamy też postać na -cyja (por. przykłady wyżej).
Nie łączymy również postaci podstawowej z deminutywami i augmentatywami. Będą one połączone własnymi odsyłaczami między sobą, np.:

CHŁOPIĘ cf CHŁOPECZEK, CHŁOPIASZEK, CHŁOPIĄTECZKO, CHŁOPIECZEK

(i z kolei każde z tu wymienionych do pozostałych).

 

hh.

Między wyrazami obcymi o tym samym znaczeniu, w których wzajemny związek pokrewieństwa uległ zatarciu wskutek różnych przypadkowych lub świadomych wypaczeń, np.:

ACHATEK cf AGATEK;
ALKAKENGA cf ALKI, ALKIBINGARUM;
EWANJELIJA cf KAKANJELIJA

(i odwrotnie).

 

b. Odsyłacze jednostronne.

Odsyłacze jednostronne stosujemy:

aa.

Od obu członów hasła złożonego (zrostu lub złożenia) do hasła złożonego. Tu należy pamiętać, że jednoznaczne zrosty i złożenia gromadzimy w tym samym artykule (dając hasło w postaci liczniejszej), a więc zarówno dla postaci złotogłow, jak i złotagłowa odsyłacz będzie jeden (do postaci częstszej; należy sprawdzić ilości w indeksie).

bb.

Od rzeczowników, przymiotników i przysłówków do ich pochodnych przedrostkowych tworzących regularne serie derywatów, np.:

KAPŁAN cf ARCYKAPŁAN;
WSTYD cf BEZWSTYD, PRZEZWSTYD;
PIĘKNY cf PRZEPIĘKNY;
KWAŚNY cf PRZYKWAŚNIEJSZY, PRZYKWAŚNY;
ZIMNO cf PRZYZIMNIEJ;
ŚMIESZNIE cf PRZYŚMIESZNIE.

W odniesieniu do pewnego typu derywatów przymiotnikowych trzeba jednak zwracać uwagę, czy jest on pochodny od postaci bezprzedrostkowej, czy też od przedrostkowego rzeczownika. Tak np. nie miałby sensu odsyłacz KAPŁAŃSKI cf ARCYKAPŁAŃSKI.

 

cc.

Od przymiotnika do postaci nieodmiennych, np.:

KOSMATY cf PRZYKOSMATSZYM;
MODRY cf PRZYMODRZ;

a jeżeli dana postać pełni również (lub tylko) funkcję przysłówka, to odsyłamy także od odpowiedniego przysłówka, a więc ewentualnie też:

KOSMATO cf PRZYKOSMATSZYM;
MODRO cf PRZYMODRZ.

 

dd.

Od rzeczownika (niezdrobniałego) do derywatu z przedrostkiem poł-, puł-, np.:

GĘBA cf POŁGĘBEK;
GROSZ cf POŁGROSZEK;
GRZYWNA cf POŁGRZYWNIE.

 

ee.

Od haseł przyimkowych do połączeń z tym przyimkiem, które stały się hasłami syntetycznymi, np.:

PO cf PO OMACKU.

 

ff.

Od przysłówków w postaci zleksykalizowanej formy przypadkowej do hasła syntetycznego, jeżeli jego część imienna jest formą przypadkową tej samej nieistniejącej formy podstawowej, np.:

OMACKIEM cf PO OMACKU.