[zaloguj się]
[pdf]

KŁAM (15) sb m

-a- (14), -ą- (1).

a pochylone.

Fleksja
sg
N kłåm
G kłåmu
A kłåm
L kłåmie

sg N kłåm (7). ◊ G kłåmu (1). ◊ A kłåm (6). ◊ L kłåmie (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Kłamstwo, nieprawda, zmyślenie; mendacium Calag, Cn; mendaciunculum, mentitio, vanitas orationis, vanitudo Cn (15): Ale nauki Poetow takież y Oratorow w kłamie naſladować niemámy. BielŻywGlab nlb 10; Albo Więc [śmiech w nas pobudza] gruby kłam/ ále rymownie złożony. GórnDworz O8v, P5; Calag 341b; Prawdy niemáſz ná źiemi/ niemáſz vfáć komu. Nieuſłyſzyſz iedno kłam KochPs 17, 10.

kłam czyj [w tym: G sg (1), ai poss (1)] (2): GórnDworz Ee3v; Mocen ieſt áby moc nieprzyiaćielſką związał/ kłam Diabelſki zepſował ArtKanc A16v.

W przeciwstawieniu: »prawda ... kłam« (4): FalZioł I 86d; GórnDworz H8, K7; Niecnotę cnoćie przekłádaſz/ Imo prawdę kłam powiádaſz KochPs 78.

W charakterystycznych połączeniach: kłam powiadać, urodzić, usłyszeć, zepsować; w kłamie naśladować; kłam gruby (2), diabelski.

Zwroty: »przyjąć za kłam« (1): Potym ſpołem wſzyſcy wſtáli: Xántowi podziękowáli: Rzekąc/ Miſtrzu niedziwuy nam/ A to wſzyſtko przyimi zá kłam. BierEz Dv.

»kłam zadać« (1): A prżećię nie máſz v wás Polakow (ktorży nie możećie ćierpieć gdy wam któ kłam záda.) ſromoty/ piſáć tákich pozwow GórnRozm F2v.

Szeregi: »nie kłam ani pochlebstwo« (1): prawdá w vſciech niechay záwdi będzie/ nie kłam/ áni poehlebſtwo. GórnDworz K7.

»złość, kłam i zdrada« (1): Iego ſłowá ſzczéra złość/ ſzczéry kłam/ y zdrádá KochPs 51.

Synonimy: fałsz, łeż, łżyczka, matactwo, nieprawda.

Cf KŁAMANIE, [KŁAMLIWOŚĆ], KŁAMSTWO

RS