[zaloguj się]
[pdf]

OBRUSZONY (15) part praet pass pf

obruszony (10), obruszon (5).

Teksty nie oznaczają ó; pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w ob-).

Fleksja
sg
mNobruszony, obruszon fNobruszona
pl
N m pers obrusz(e)ni
inne formy
pl N subst f - obruszony; pl N subst n - obruszon(e)

sg m N obruszony (4), obruszon (3); ~ (attrib) obruszony (2); ~ (praed) obruszon (3) RejWiz, RejZwierc, SkarJedn, obruszony (2) LubPs, StryjKron. ◊ f N (praed) obruszona (1) RejPs. ◊ pl N m pers obrusz(e)ni (5). subst f (praed) obruszony (1) RejPs. subst n obruszon(e) (1).

Składnia dopełnienia sprawcy : obruszony od kogo (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII i XIX w. s.v. obruszyć.

1. Rozgniewany, oburzony; iracundus PolAnt; concitatus, offensus, perturbatus, turbatus, turbidus Cn (10): BibRadz Act 15/39; Wiatr połnocny rozpądza deſzcż/ á oblicża obruſzone ięzyk táiemny. BudBib Prov 25/22[23].

obruszony o co (1): O co Kśiążę obruſzony przegrażał ſię nań iſz mu ná gárdło stáć chćiał/ ieśliby ſię drugi raz ták mowić ważył. SkarŻyw 462.

obruszony czym (7): GórnDworz Z5; Tym był Ceſarz Michał bárzo obruſzon: nápiſał do Papieża liſt nie cudny. SkarJedn 215; SkarŻyw 304; BibRadz 4.Reg 3/27; Tym poſelſtwem hárdym Krol będąc obruſzony/ poſłow onych nád práwo ludzkie poimawſzy do Lwowá pod ſtrażą odeſłał StryjKron 672, 667, 672.

2. Znieważony, obrażony (3): Więc choćbyś był obruſzon od kogo bez ſzkody/ [...] A iże ſie obacży á chceć to nágrodzić/ Nie dáyże vporowi też názbyt przewodzić. RejWiz 44.

obruszony czym (2): LubPs gg4v; á poznawſzy [prawego przyjaciela] iáko gi ſobie ważyć/ á ſtrzedz tego áby nigdy nie był nicżym obruſzon. RejZwierc 89.

3. Naruszony, uszkodzony (2): Nietylko [Pan] ſtrzeże ſámego [sprawiedliwego]/ ále y namnieyſſey koſći iego/ áby nigdy niebyłá obruſſoná RejPs 50.
Przen (1):

obruszony w czym (1): Y proſſę abyś wtem vmyſle raczył vtwierdzić mnie/ á poſtánowić ſćieſzki moie/ ktoremi bych nieobłądnie przydź mogł ku tobie á by niwczem niebyły obruſſony. RejPs 22.

Synonimy: 1. rozdrażniony, rozgniewany; 2. obrażony, znieważony.

Cf OBRUSZYĆ

AS