[zaloguj się]
[pdf]

PRZERWA (10) sb f

e oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
N przerwa przerwy
G przerwy
A przerwę
L przerwie

sg N przerwa (2). ◊ G przerwy (2). ◊ A przerwę (2). ◊ L przerwie (2). ◊ pl N przerwy (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Otwór w spuście stawu (3): Więc poſádźi [ten, kto spuszcza staw] chłopá z chábiną/ v przerwy/ áby kiwał/ mniema by ſye to iego kiwánia Rybá bałá. Strum K3v, K4; Calep 171b.
2. Wyrwa w grobli, w stawie; praerupta moles Cn (3): A kiedy mu ſye iuż Staw przerwie/ tedy będźie mierzył Przerwę głębokoli Strum H4; Kiedy ondźie ná Wioſnę pocżną ſię rwáć ſtáwy; Iuż tu Pánie Burmiſtrzu położ inſze ſpráwy: Iuż tu bráćie z bárłogiem/ y z gnoiem napierwey Mykay/ niżli ſię zeydźie poſpolſtwo/ do przerwy KlonWor 15.
Zwrot: »przerwę zasypać« (1): á niż ónę Przerwę záſypie/ tedy by był tym koſztem Stáwu podnióſł Strum H4.
[Szereg: »przerwa albo spust«: tedy je [pieniądze z czynszu] obracał na robotę do stawów lubelskich, kiedy się przerwa albo spust przytrafił LustrLub 57.]
3. Wydzielony w zatoczce morskiej basen, w którym chwytano i konserwowano solą ryby (1): Cetariae – Loca iuxta mare stagnante lacu, in quibus thynni et alii huiusmodi pisces capiuntur, et iuxta saliuntur. [...] Groſſe gr&aesup:ben bey dem Meer in welchen man die groſſen Fiſch fangt unt ſaltzet. Przerwi vmorza gdze wielkie riby łowią y naſsalaią. Calep 185a.
4. Przepaść, otchłań; abruptum BartBydg, Cn; hiatus magnus PolAnt; abcissus locus, vorago Cn (2): Abrupta, dicuntur loca aspera et acuta inter montes, przervy, ubi viae non possunt fieri BartBydg 3.
Przen (1):
Szereg: »przepaść abo przerwa« (1): A nadto wſzyſtko/ miedzy nami [w wiecznej szczęśliwości] i wami [w otchłani]/ wielka odchłáń ieſt poſtanowiona (marg) przepaśc abo pſzerwa vćwierdzona (–) aby zowotąd niemogli do wás przéść ktorzyby chcieli/ ani ſtamtąd do nás śię przeprawić MurzNT Luc 16/26.
5. Odległość, odstęp, dystans przestrzenny (1):
Wyrażenie przyimkowe: »w przerwie« (1): Y rzekł był [Jehowa] wytráćić ie [Izraelitów]/ by był nie Moiżeſz wybrány iego ſtał/ w przerwie [in divisione] przed nim/ odwracaiąc popędliwość iego od zátracenia. BudBib Ps 105/23.

Synonimy: 1. dziura, otwor; 2. dziura; 4. głąb, głębia, odchlisko, otchłań, przepaść; 5. dala, dalekość, dystancyja, oddalenie, odległość.

Cf PRZYRWA

SBu, ALKa