[zaloguj się]
[pdf]

SATER (1) sb m

sater, [szater].

W szater a jasne; såtr-, [satr-]; teksty nie oznaczają é.

Fleksja
sg pl
N szater szatry
G satr(o)w
A szater

[sg N szater. ◊ A szater]. ◊ pl [N szatry.] ◊ G satr(o)w.

Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.

1. Namiot (z węg. sator ← tur. çadır): [o wojskach krzyżackich w bitwie ze Żmudzinami] Y Reyterowie zbyli Frezow koſmonogich/ Y ryſtunkow woiennych/ ſtrzelby/ ſatrow drogich/ Miſtrz ránny ledwo vciekł/ zá czym Zmodźinowie/ Lup wſzytek odgromili ná chytrym obłowie. StryjKron 582; [Hárcuy ſławna Pogoni kárery wywrácay/ Iákoś zwykłá/ biy mężnie polá nie vtrácay/ [...] Nátrzyſz ná nieprzyiacioł ze wſzyſtkiego ſkoku/ Przewroć/ poraź ná głowę/ niech s polá sſtępuie/ Obcy niech w twoiey ziemi ſátrow nie taſsuie [tj. nie stawia]. StryjGoniec N3 (Linde); StryjPocząt 230].
2. [Rodzaj pułapki z sieci rozpostartej i podpartej drążkiem, która spadała z góry na zwabione jedzeniem ptaki: Sieć Cietrzewia iákim narzędem ma być/ to ieſt Száter. CygMyśl F3; y maſz mieć koł/ v ktorego kołu będzie ſznurek z kneblikiem/ ná ktorym knebliku będzieſz ſzáter podnośił CygMyśl G; Y maſz tám vwięzáć ná teyto láſsie Gołębiá álbo kurcżę iákie/ álbo też y zdechłego co wrzućić támże pod Száter ná tył CygMyśl Gv, B, F3.

szater na co: (nagł) Száter ná Iáſtrząbá ná kſtałt Brożká iákim narzędem ma być. (–) [...] tám [gdzie jastrząb przelatuje] poſtaẃ láſſę ná cżterzech ſochách/ [...] y maſz vcżynić krośńcá ná cżtery rogi/ ná ktorych krośńcách maſz pocżynić obłąki/ y śiećią ie nákryć rzadką CygMyśl G (Linde).]

Synonimy: 1. kucza, namiot, szałas.

MN