Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ODPRAWOWANIE

Następne hasło: ODPRAWUJĄCY »

ODPRAWOWANY (72) part praet pass impf

odprawowany (59), odprawowan (12), odprawowany a. odprawowan (1).

Oba o oraz pierwsze a jasne. W formach złożonych -an-. W formach niezłożonych -ån, -åno; -åna (1) SkarŻyw, -ana (1) SarnStat.

Fleksja

sg
m	N	odprawowany, odprawowån	f	N	odprawowanå, odprawowåna, odprawowan(a)	n	N	odprawowåno, odprawowané

pl
N	m pers	odprawowani
N	subst	odprawowané
inne formy
sg n N a. pl N subst - odprawowan(e)

sg m N (attrib) odprawowany (1), (praed) odprawowån (3). ◊ f N (praed) odprawowanå (3), odprawowåna (2), odprawowan(a) (1); -å ReszList; -a SkarŻyw; -å :-a SarnStat (2:1). ◊ n N (praed) odprawowåno (7), odprawowané (1); -o ReszHoz, Phil; -o : -é SarnStat (5:1). ◊ pl N m pers odprawowani (4). subst odprawowané (49); -é (39), -(e) (10). ◊ sg n N a. pl N subst odprawowan(e) (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: odprawowany przez kogo (8), odprawowany od kogo (1) Diar, odprawowany u kogo (1) RejPos.

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. Załatwiany, wykonywany, realizowany (70)
- a. O czynności związanej z pełnioną funkcją publiczną (61)
  - α. Rozpatrywany, rozstrzygany (19)
- b. O czynności kultowej (7)
- c. Zbywany, lekceważąco traktowany (2)
2. Wysyłany (2)

1. Załatwiany, wykonywany, realizowany (70):

a. O czynności związanej z pełnioną funkcją publiczną (61):

Z podmiotem o znaczeniu ogólnikowym (4): Gdyż to ná Séymie odpráwowano bydź ma SarnStat 34, 311. Cf »sprawy będą odprawowane«.

Z podmiotem oznaczającym zgromadzenia, przedsięwzięcia odbywane z udziałem wielu osób (34): ony ſynody przednieyſze/ izaż nie przez Greki odpráwowáne [...] były. NiemObr 142; tamze zniosą siętez Hołdy Xiązat Lennych, ktore n[i]emogą bydź iedno naSeimie odprawowane ActReg 136, 26; áby ſéymik Powiátowy w Lipnie [...] odpráwowan záwſze bywał SarnStat 32, 423, 430. Cf »sądy (aby) były odprawowane«.

Z podmiotem wskazującym na to, z czym związane jest działanie (3): ktoby [...] przypowiedał ſie ná tákowé pozwy/ y ná nich ieſliby co záocznie odźierżal. Tákowé odźierżenié nie ma miéć żadnéy ważnośći/ [...] áni przez vrząd náſz odpráwowáné bydź máią. SarnStat 872. Cf »listy odprawowane być mają«.

odprawowany jak (4): PaprUp F4v; ABy woyná porządnym obyczáiem odpráwowána byłá [ut expeditio bellica ordinato modo fiat JanStat 714-5] SarnStat 423, 311, 1041.

Frazy: »listy odprawowane być mają« (2): do nich liſty nieiákim innym/ iedno Ruſkim piſmem piſáné y odpráwowáné bydź máią SarnStat 1062 [idem] 1191.

»sąd(y), roki, sprawiedliwość, wieca (aby) były(-a) (a. bywają, a. mają być) odprawowane(-a)« = iudicia exercentur Modrz; iudicia celebrantur a. pertractantur JanStat (14:12:1:1): aby iny obyczaj sądów był stawion, ktore by ustawicznie na miescu pewnym od sędziow obranych odprawowane były Diar 91, 27; ModrzBaz 26; PaprUp F4v; ActReg 46; gdyſmy obaczyli/ że ſpráwiedliwość ludzka Práwna [...] byłá zámieſzkawána/ álbo z trudnośćią odpráwowána SarnStat 573, 717, 727, 728, 731, 732 (23).

»służba [jaka] aby odprawowana była« (1): Słuzba Komorna cum dignitate KIM aby odprawowana była ActReg 47.

»[jakie] sprawy będą odprawowane« (2): mieyſckié ſpráwy Práwá Máydeburſkiégo [...] będą Polſkim piſmem odpráwowáné. SarnStat 1062 [idem] 1192.

Szereg: »sądzony i odprawowany« [szyk 4:1] (5): áby y Grodzkié Roki tychże páráfiy były w miáſteczku tym ſądzoné y odpráwowáné. SarnStat 739, 736, 871, 1171, 1217.

α. Rozpatrywany, rozstrzygany (19): któréy [sprawy] vznánié áby przy bytnośći náſzéy y Pánów Rad náſzych było odpráwawano/ tego chcemy y ſkázuiemy [volumus et decemimus pertractari JanStat 488]. SarnStat 554 [idem] 559, 859.

Z podmiotem osobowym [= czyja sprawa] (2): áby [...] práwuiący ſie ſłuſznym ſpoſobem wedle porządku niżéy nápiſánégo byli odpráwowáni [expediantur JanStat 490]. SarnStat 785, 784.

odprawowan jak (1): vkázuiąc/ że nie ták niedbale ma to być odpráwowano/ gdzie idzie o żywot ludzki Phil L3.

Fraza: »sprawy (sprawa), kauzy są (jest) (a. aby były, a. mają być, a. mogą być) odprawowane(-a)« = causae agitantur a. debent exequi a. expediuntur a. experiuntur a. peragi possunt JanStat (9:3): tym czáſem inné ſpráwy przed ſądem mogą bydź odpráwowáné SarnStat 546; CHcemy y ſkázuiemy: áby kauzy o zbiegłé kmiećie w ſądźie zamkowym przez ſtároſtę były odpráwowáné SarnStat 661, 140, 214, 534, 536 [2 r.], 653 (11).

Szereg: »sądzony i odprawowany« [szyk 2:1] (3): Aby áppellácie ich [...] w Wárſzáwie odpráwowáné y ſądzoné były SarnStat 738, 140, 536.

b. O czynności kultowej (7): áby Chrzeſt/ przez naywiętſze Heretyki odpráwowány [...] ważny był NiemObr 149.

odprawowan jak (2): StryjKron 762; to niewiem áby w ktorym inſzym Mieście z więtſzym nabożeńſtwem odpráwowano było ReszHoz 115.

Frazy: »ofiary bywały odprawowane« (1): Cáłe ich ofiáry bywáły vſtáwicznie dwá kroć odpráwowáné przeż dźień [Sacrifcia illorum tota offerentur quotidie assidue bis]. BibRadz Eccli 45/16.

»ofiara mszej świętej jest odprawowana« (1): ofiárá Mſzey S. y śpiewánie kośćielne tymiż [językami] [jest] odpráwowáné. WujNT 382.

»służba boża jest (a. bywa) odprawowana« (2): áby słuſzbá Boża bez rozerwánia odpráwowaná byłá SkarŻyw 456; ReszList 186.

c. Zbywany, lekceważąco traktowany [z podmiotem osobowym] (2): też ledá iáko bywali odpráwowáni v niego/ y náſłuchywáli ſie też cudnych przezwiſk y przymowek od niego. RejPos 213; VotSzl B3.

2. Wysyłany (2):

Fraza: »poselstwo ma (a. może) być odprawowane« (2): ActReg 43; té poſelſtwá/ któréby ſie Rzeczypoſpolitéy nie dotykáły/ á mogły bydź wedle ich czáſu y potrzeby odpráwowáné: tedy té mamy/ y będźiem mogli záwſze odpráwowáć SarnStat 125.

Synonimy: 2. posyłany, wysyłany.

Cf ODPRAWOWAĆ