Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: BIEGAJĄC

Następne hasło: BIEGAN »

BIEGAJĄCY (16) part praes act

biegający (12), biegając (4); biegający Leop (2), BibRadz, Mącz, CzechEp (2), Calep (5), SarnStat; biegając BierEz, OpecŻyw, RejWiz, RejFig.

e oraz a jasne.

Fleksja

sg
m	N	biegający	f	N		n	N	biegając(e)
	G			G			G	biegając(e)go
	D	biegając(e)mu		D			D
	A			A	biegając		A

pl
N	m pers	biegający
N	subst	biegając(e)
G		biegając, biegających
A	m pers	biegającé

sg m N biegający (5). ◊ D biegając(e)mu (1). ◊ f A biegając (2). ◊ n N biegając(e) (1). ◊ G biegając(e)go (1). ◊ pl N m pers biegający (1). subst biegając(e) (1). ◊ G biegając (2), biegających (1) Leop. ◊ A m pers biegającé (1).

Sł stp s.v. biegać, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. biedz.

Znaczenia

1. (O ludziach i zwierzętach) biegający w znaczeniu właściwym, szybko chodzący (14)
- a. Biorący udział w biegach oraz w wyścigach konnych (2)
- b. Wałęsający się, włóczący się; wędrujący (5)
2. (O ciałach niebieskich i zjawiskach fizycznych) krążący, poruszający się (2)

1. (O ludziach i zwierzętach) biegający w znaczeniu właściwym, szybko chodzący (14): Trzeciego dniá potym záiąc/ Vźrzawſzy liſzkę biegáiąc: Rzekł iey BierEz S; bo ſlyſſala teten [!] miſtrzow żydowſkich ij duchownych po ſieni biegaiątz OpecŻyw 113v; RejFig Aa6, BibRadz 2. Mach 3/2; Funambulus ‒ Kuglarzbiegaiący po powroziech. Calep 442a.

Wyrażenia: »(i) tam i sam biegający« (2): tedy przywodzi łyſkáwice/ y gromy/ y ſiedm duchow tám y ſám biegáiących Leop *2v; Mącz 74b.

a. Biorący udział w biegach oraz w wyścigach konnych; celetizon Calep (2) : Potym toż ſłońce przypodobywa mocarzowi cerſtwemu y chutko biegáiące^mv. CzechEp 167.

Wyrażenie: »w zawod biegający«: Celetizontes – Wząwod biegaiąci Calep 177b.

b. Wałęsający się, włóczący się; wędrujący; monti-, nemori-, noctivagus Calep (5): Montivagus — Gorach biegaiaci. Calep 672b; Noctivagus ‒ W noci biegaiąci. Calep 705b; Nemorivagus ‒ Poleſie biegaiąci, wleſie chowani. Calep 695a; ZAki waguiącé ſie/ á po ſwéy woléy biegáiącé z miaſt y z miáſteczek roſkázuiemy wypędząć. SarnStat 200.

Wyrażenie: »po kolędzie biegając«: owi byegunowie/ Co ich owo by z Wilkiem wſzędy po kolędzye/ Byegáiąc w káżdym kącie záwżdy pełno będzye. RejWiz 60.

2. (O ciałach niebieskich i zjawiskach fizycznych) krążący, poruszający się (2): Leop *2v; z niebá y z ſłońcá ná nim biegáiącego CzechEp 166.

Synonim: 1. b. błąkający się.

Cf BIEGAĆ

ZZie