[zaloguj się]
[pdf]

BIS (11) sb m

bis (9), byssus (1), bis a. bissus (1); bis BielKron (9); byssus WujNT.

Fleksja
sg
N byssus
G bisu
A bis
I bis(e)m
L bisie

sg N byssus (1). ◊ G bisu (7). ◊ A bis (1). ◊ I bis(e)m(1). ◊ L bisie (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. bisior.

Droga, miękka tkanina, najczęściej lniana, biała, niekiedy barwna i dekoracyjna służąca do zdobienia stroju [byssus – wszelakie najmiększe a najforernniejsze płotno Mącz 28b; byssus – płotno cieniuchne Calep; bisior ‒ byssus, byssinum linum Cn] (11): Oppony będą záwieśiſte cżterech bárew napięknieyſzych [...] modrey bárwy/ brunatney/ ciemno cżyrwoney/ y z biſu kręconego BielKron 33; Druga ſzátá áby byłá długa do ſámey zyemie z biſu miękkiego/ z rękawy. BielKron 34; tákże wiele y iábłuſzek (zową mala punica) ma być miedzy nimi wyſzywánych z złotogłowu á z biſu rozmáithey fárby BielKron 34; ſzátá [...] (zową Ephod) [...] s ſztuki modrego złotogłowu/ s cżyrwonego mienionych farb/ biſem wyſzywány háwtárſkim obycżáiem BielKron 34; znieſli [...] ſztuki złotogłowow/ niebieſkiey bárwy/ to ieſt modrey álbo fiołkowey/ purpurę/ bis BielKron 35v; Wiele ich nágo chodzą/ ále co przednieyſzy chodzą w biſye BielKron 452, 33v, 34v, 260v; Byſſus było iakieś płotno z Indiey bárzo miękkie, ſubtylne á drogie: iáko iedwabnica. WujNT 261 marg; áby ze złotá pił y ná złoćie ſypiał [...] y czapkę miał z biſſu y ná ſzyiey złoty łańcuch SkarKazSej 668a.

Synonimy: biel, bisior.

LZ