[zaloguj się]
[pdf]

BOGACIE (18) av

bogacie (12), bogato (5), bohacie [Linde], bogacie a. bogato (1); bogacie BielKron (2), KochZg, Mącz (4), Calep (3), KochFrag, WujNT; bogato BudNT, SkarŻyw (3), RybGęśli.

Wszystkie samogłoski jasne.

comp bogaci(e)j (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Obficie, suto, hojnie; copiose, opulenter Mącz, Calep; opime Mącz; locupletissime Calep (14): Copiose, Okficie/ Bogácie. Mącz 64c, 265b, 266d; Bogátym [...] roſkázuy nie wyſoko rozumieć/ áni ſię ſpodziewáć ná wyſokość bogácſtwá niepewnego/ ále wBogu żywem/ ktory dodáie nam bogáto wſzytkiego ná pożywánie BudNT 1.Tim 6/17; Opulenter – Bogacżie, doſtatnie. Calep 735a, 258a, 611a; RybGęśli D2v; WujNT 746 marg.
Zwrot: »bogacie darować«: Meos oppipare muneratus est, Hoynie/ bogácie dárował. Mącz 237c.
Wyrażenie: »bogacie nadany« (3): Ma Hiſzpánia ſiłá Opáthow/ klaſzthorow bogáćie nádánych. BielKron 279v, 294; KochZg A4. Cf »dobrze a bogacie«.
Szereg: »dobrze a bogacie«: Thá źiemiá [szwedzka] ma biſkupſtwá dobrze á bogácie nádáne BielKron 294.
W przen (1):
Zwrot: »bogacie nadać«: Stradałeś (ách żáłośći) ze wſzech milſzéy żony/ Którą iáko nátura/ ták y cnotá/ z ſtrony Káżda ſwoiéy/ ták były bogácie nádáły KochFrag 52.
a. Dostatnio, majętnie, zamożnie; wystawnie; opulenter, opulente Cn (4):
Zwrot: »bogato zostawić« (2): Ale dziś rodzicy ni ocż ſię więcey nie ſtáráią/ iedno áby bogáto dzieci zoſtáwili SkarŻyw 143, 143.
Szereg: »bogato i ozdobnie«: Wſpomni ſobie ná ony pogorzáłe miáſtá/ [...] á ony ſie z nowu y bogáciey y ozdobniey pobudowáły RejZwierc 87v.
W przen (1): On ſzáty Chryſtuſowey/ to ieſt niewinnośći/ [...] nie ſtráćił: á wy ták bogáto prżybráni/ obnáżeni z niey ieſteśćie. SkarŻyw 52.

Synonimy: dostatnie, hojnie, obficie.

Cf NIEBOGATO

BZ