« Poprzednie hasło: BOJOMOCNY | Następne hasło: BOJOWANIE » |
BOJOWAĆ (86) vb impf
Wszystkie samogłoski jasne.
inf | bojować | |||
---|---|---|---|---|
indicativus | ||||
praes | ||||
sg | pl | |||
1 | bojujemy | |||
3 | bojuje | bojują |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | bojowåłem | m pers | |
2 | m | bojowåłeś | m pers | bojowaliście |
3 | m | bojowåł | m pers | bojowali |
fut | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | będę bojowåł, będę bojować | m pers | będziem bojować |
3 | m | będzie bojowåł | m pers |
imperativus | ||
---|---|---|
sg | pl | |
2 | bojuj | bojujcie |
conditionalis | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | bych bojowåł | m pers | bysmy bojowali, bychmy bojowali |
2 | m | byś bojowåł | m pers | byście bojowali |
3 | m | by bojowåł | m pers | by bojowali |
n | subst | by bojowały |
inf bojować (16). ◊ praes 3 sg bojuje (9). ◊ 1 pl bojujemy (1). ◊ 3 pl bojują (3). ◊ praet 1 sg m bojowåłem (4). ◊ 2 sg m bojowåłeś (1). ◊ 3 sg m bojowåł (9). ◊ 2 pl m pers bojowaliście (1). ◊ 3 pl m pers bojowali (5). ◊ fut 1 sg m będę bojowåł (3), będę bojować (1); będę bojowåł RejPos; będę bojowåł: będę bojować HistRzym (2 : 1). ◊ 3 sg m będzie bojowåł (2). ◊ 1 pl m pers będziem bojować (1). ◊ imp 2 sg bojuj (6). ◊ 2 pl bojujcie (2). ◊ con 1 sg m bych bojowåł (1). ◊ 2 sg m byś bojowåł (3). ◊ 3 sg m by bojowåł (4). ◊ 1 pl m pers bysmy bojowali (2) HistAl, WujNT, bychmy bojowali (1) OpecŻyw. ◊ 2 pl m pers byście bojowali (2). ◊ 3 pl m pers by bojowali (3). subst by bojowały (1). ◊ part praes act bojując (5).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
bojować przeciw(ko) komu, czemu (9): BierEz S2; Leop 4.Reg 3/23, Dan 11/11; A iać poiádę do źiemie ſwiętey á będę boiował przećiw nieprzyaćielom Kryſtowym HistRzym 77v, 77v, 79v, 105v [2 r.]. Cf Szeregi.
bojować z kim (10): ciągniemy/ ſtobą nie iáko z Bogiem ále iáko s cżłowiekiem pogáńskim/ pychy y prożney chwały pełnego/ boiowáć. HistAl G8, B2v, B4, C4v, C8v, E8v, G7; HistRzym 103v, 105v, 117.
W charakterystycznych połączeniach: bojować mężnie (9), okrutnie, sławnie, szczęśliwie.
»walczyć abo bojować«: Gdyby kroleſtwo moię było s świata tego/ ſłużebnicy moi bilić byśię omię (marg) wálczylicby [!] abo boiowali (–) MurzNT Ioann 18/36.
bojować (na)przeciw(ko) komu, czemu (8): ktorzy tu boiowali naprzeciwko pokuſam. WróbŻołt R3v; KromRozm III D2v; Triumff á zwycięſthwo wiernych Páńſkich ktorzy mężnie á ſtátecżnye boiuią przećiw ſwiátu/ ciáłu/ cżártu/ y grzechowi ſtoiąc mocznye przy Pánu ſwoim. LubPs aa3v marg; HistRzym 116v, 117; WujJud 90v; KarnNap E4v; ArtKanc L19.
bojować o co (4): OpecŻyw 103; BudNT Iudae 3; Iáko y w káżdym nas nápomina/ ábyſmy mężnie boiowáli o zwyćięſtwo/ w tym duchownym boiu przećiw grzechom WujNT 837, Iudae 3.
bojować z kim, z czym (5): KromRozm III B3; RejPos 332; WSzyſcy ludźie obacżayćie/ iák duſzá z ciáłem boiuie/ tu w tym to cżeſnym żywoćie ArtKanc S3, A12v. Cf bojować z kim za kogo.
bojować za kim (2): przez kthore bywa wiedzion ná drogę zbáwienia/ przeto że boiuie zá pánią/ to ieſt zá duſzą. HistRzym 40v; RejPos 332.
bojować z kim za kogo (1): á przetoż ſie vbrał w zbroię cżłowiecżeńſtwá/ á boiował zá cię z dyabłem y odźierżał zwyćięſtwo HistRzym 106v.
W charakterystycznych połączeniach: bojować mężnie (4), mocno (5), możnie.
Formacje pochodne: wybojować, zbojować.
HG