[zaloguj się]
[pdf]

BOJOWANIE (41) sb n

Oba o oraz a jasne; e z tekstów nie oznaczających é.

Fleksja
sg pl
N bojowani(e)
G bojowaniå
D bojowaniu
A bojowani(e) bojowaniå
I bojowani(e)m, bojowanim
L bojowaniu

sg N bojowani(e) (3). ◊ G bojowaniå (6). ◊ D bojowaniu (10). ◊ A bojowani(e) (4). ◊ I bojowani(e)m (2) Leop, BibRadz, bojowanim (2) BielŻyw, WujNT. ◊ L bojowaniu (11). ◊ pl A bojowaniå (3).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVII w.

Bitwa, walka orężna, wojna, ścieranie się walczących stron; bellum, certamen Vulg (41): BielŻyw 21, 26; Hiſtoria o Wielkim Alexandrze krolu Macedońskim/ y o iego boiowániu. HistAl A; Gdy chceſz popelnić ſnámi boiowánie nic nie othrzymaſz ieſli mię zwyciężyſz HistAl C5v, C4v, C8v, D3, D5, E4 (12); Tenżeć Pan ku boyowányu ręce me wpráwił ſam LubPs Ev; Leop 2.Par 14/13, Sap 4/2, 1.Mach 8 arg, VVuu6v; BibRadz Ios 14/11; BielKron 79v; Ale w tym boiowániu rycerz śmiertelnie był rániony/ á przethoż trzeciego dniá vmárł. HistRzym 105v; ArtKanc A19v.

bojowanie z kim: áby/ gdy nádchodźi czás ku woiennéy potrzebie/ y ku ſámému boiowániu z nieprzyiaćielem/ wiedźiał mieyſce ſwoie SarnStat 447.

Fraza: »stało się bojowanie«: Stáło ſie boiowánie wielkie w niebie. HistRzym 83.
Zwroty: »bojowanie czynić«: Boiowania kthoreſmy z bogiem Dariuſem cżynili/ á iákoſmy walcżyli/ o wſzyeki [!] mniemamy iż dobrze wiecie HistAl H2.

»gotować się ku bojowaniu«: y posłał ku niemuz [!] áby ſie gothował ku boiowániu. HistRzym 81 v.

Wyrażenia: »ćwiczon ku bojowaniu«: A gdy był we dwunaſcie lath/ był ćwicżon ku boiowániu HistAl A7.

»godny ku bojowaniu«: tám on mądry Hiſtoryk vkázuie to że żadna ina náturá iedno złodźieyſka á mordowna godná ku boiowániu nie ieſt. OrzRozm K.

W przen (7): Rozpomnieyćie iedno ſobie pierwſſe dni w ktore będąc oſwieceni/ wythrzymáliśćie wielkie ſthoſſy á boiowánia ćięſkośći Leop Hebr 10/32; BibRadz 1.Thess 2/2; CzechEp 25; ABowiem chcę ábyśćie wiedźieli iáko wielkie ſtáránie (marg) boiowánie. (‒) mam o was y o tych ktorzy ſą w Láodyceiey WujNT Col 2/1, s. 705 marg; POkoy/ ſzczęśliwość. Ale boiowánie Byt náſz podniebny/ on ſrogi ćiemnośći Hetman/ y świátá łákome márnośći/ O náſze pilno czynią zepſowánie. SzarzRyt A2.

bojowanie przeciwko komu: áby też raczył bydź przy mnie w téy oſtátniéy potrzebie moiéy: y w tym boiowániu moim przećiwko czártu nieprzyiaćielowi memu SiebRozmyśl L4.

Przen: O męce, ostatnich chwilach życia Chrystusa (2): ij téż będący w boiowániu/ krwawé krople s potem plynącé/ s twédo [!] náſwiętſſégo ciala wypuſſcżáles. OpecŻyw 105v, 101v.
a. Pojedynek (3): Tedy krol vſtáwił dźień boiowánia miedzy nimi. HistRzym 80, 80.
Wyrażenie: »gotowy ku bojowaniu«: Widząc tho Krol/ kazał ie rozwádzić [...] á iżby názáiutrz záſie gotowi byli ku boiowániu. HistRzym 80v.

Synonimy: bicie, bitwa, walczenie, walka.

Cf BOJ, BOJOWAĆ

HG