[zaloguj się]
[pdf]

BUJNO (31) av

bujno (25), bujnie (5), bujno a. bujnie (1); bujno BierEz (2), RejRozpr, RejKup, LubPs, RejWiz (9), RejZwierz, RejZwierc (2), Oczko, Calep, GostGospPon, GrabowSet, SkorWinsz; bujnie Leop, Mącz; bujno : bujnie RejJóz (1 : 1), SkarŻyw (2 : 2).

o oraz e jasne.

comp bujniéj (4); -éj (1), -(e)j (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) – XVIII w.

1. Niepowściągliwie, hardo, butnie, dumnie, pysznie, zarozumiale, lekkomyślnie, beztrosko; arroganter Vulg (12): A buyno przed nim [sroka przed orłem] ſtánęłá/ Wymownie mowić pocżęłá BierEz O3; RejKup x6v; LubPs B6v; Iuż weſoł/ iuż ſie śmieie/ ſpyewa/ buyno krocży. Mnima iż nie máſz nádeń iuż więtſzego páná RejWiz 118, 26, 71; Y náwiedzę na kożdego ktory buynie ſtąpa ná prog w on dzień Leop Soph 1/9; Insolenter etiam pro arroganter et superbe, Pyſznie/ buynie/ roſpuſtnie. Mącz 399a; A gdykolwiek hárdzye/ buyno/ á byſtro ſobie co poczynáli [Polacy] záwżdy Pan Bog opuſzczał ie RejZwierc 257v.

»bujno skakać« (3): RejRozpr K3v; RejJóz H8; A wiedząc to iż nie ich/ nic tego nie bacżą/ By tu mieli wiecżnie trwáć/ buyno ná to ſkacżą. RejWiz 178v.

2. (O ruchu w powietrzu lub po ziemi) swobodnie, wysoko, szybko, pędem, dziarsko, rączo (10): Y wrzepił [kruk] mu [baranowi] páznogty w runo/ Chcąc z nim wzlećieć bárzo buyno BierEz H2v; Bo ácż koń cudne źwirzę kiedy byſtro krocży/ Ale gdy w piękney vźdzye ieſzcże buyniey ſkocży RejWiz 8; Bo y Orzeł latáiąc buyno pod obłoki RejWiz 31; Twarz podobna ku ſzkápie/ kiedy buyno krocży/ Pyány mu z gęby płyną/ á błyſzcżą ſie ocży. RejWiz 166v, 8, 11v; RejZwierz 127; RejZwierc 241; IAko iſkrá/ [...] Buyno z ſwego płomieniá gorę wylátuie GrabowSet Lv.
W przen (1): Abowiem to [szczęście] dziwnemi skrzydły buynie lata RejJóz K5v.
3. (O wegetacji roślinnej) obficie, gęsto, wysoko; abundanter, copiose, fertilitier, ubertim Cn (9): któré [miejsce] ná Wioſnę prędko a buyno łąkámi porózwſzy Oczko 9v; PudłFr 41; Eluxuriari – Buino roſcz. Calep 357b; Sad [...] we dwádźieśćiá rzędow młodych [...] buyno/ z korzenia wybiegłych GostGospPon 170.
W przen (5): Wnowym ſie dopiero [zakonie] krew Chryſtuſowá wylałá/ po ktorey buynie cnoty wſzytki weſzły SkarŻyw A5; buynie wſchodzące drogie y wonne ziołá pobożnośći zakonney. SkarŻyw 542, A2, A5v; Da Bog że oglądamy ktorzyć życżym tego/ Buyno ſię wzbijáiące ſzcżepy domu twego. SkorWinsz A3.

Synonimy: 1. bystrze, hardzie, pysznie; 2. bystrze, wysoko.

ZZie