[zaloguj się]
[pdf]

CHRAPAĆ (28) vb impf

chrapać (27), chrapiać (1); chrapać RejWiz (5), RejZwierz (2), Mącz (3), HistRzym, RejZwierc (7), KochFr, WerGośc, Calep (3), CzahTr; chrapać : chrapiać March2 (3 : 1).

chrå- (15), chra- (10); chrå- RejWiz (5), RejZwierz (2), RejZwierc (7), KochFr; chra- March2 (4), Mącz (3), HistRzym, WerGośc, CzahTr.

Fleksja
inf chråpać, chråpiać
indicativus
praes
sg pl
1 chråpię
2 chråpisz
3 chråpi, chråpie chråpią
fut
sg
3 m będzie chråpåł
conditionalis
sg
2 m byś chråpåł
3 m by chråpåł

inf chråpać (6), chråpiać (1). ◊ praes 1 sg chråpię (3). ◊ 2 sg chråpisz (1). ◊ 3 sg chråpi (6), chråpie (5); -i KochFr, WerGośc; -e RejWiz (2), RejZwierz, Calep; -i : -e RejZwierc (4 : 1). ◊ 3 pl chråpią (2). ◊ fut 3 sg m będzie chråpåł (1). ◊ con 2 sg m byś chråpåł (1). ◊ 3 sg m by chråpåł (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Wydawać gardłowe dźwięki podczas snu; mocno spać; ronchissare, stertere Mącz, Calep, Cn; ducere ronchos Mącz; proflare Cn (18): Bo to wdzyęcżna rzecż ciáłu by odpocżynęło/ A onym ſnem roſkoſznym ćichucżko záſnęło. Nie owák z opiłym łbem gdy iáko wilk chrapie RejWiz 31; Złodzyey ſie pod dom kopa/ drugi oknem lezye/ Trzeci ſtoiąc zá węgłem ieſli chrapiſz ſtrzeże. RejWiz 94, 66; RejZwierz 140v; Mącz 358c [2 r.], 415b; HistRzym 92v; RejZwierc [782]v; KochFr 133; Calep 313a, 924a, 1005a; Ktoby ſię z tobą vkładł nie wierzę by chrápał/ Boby ſię bał żeby mu zádká nie podrápał. CzahTr L2.
Szereg: »spać i (a) chrapać« (4): a pomáłey chwili Márchołt potzął ſpác y chrápáć. March2 D2v, D2v [3 r.].
2. Wydawać głos ochrypły, rzęzić, charczeć (9): Miedźwiedź s ſkorámi. Mrucży/ ſápi/ pogląda/ iedno iż nie drapye/ Lecż przedſię by łápę sſał/ ſchyliwſzy ſie chrapye. RejZwierz 106; áliśći chłopu chrapi w gárdle iáko naręcżney ſzkápie kiedy ſie ku gorze záciągnie RejZwierc 61v [idem WerGośc 235], 62, 69v; WerGośc 235.
Szereg: »chrapać, sapać« [szyk 2 : 1] (3): Sápi/ Chrapye/ á káſzle/ ná brzuch ſobye pluie RejWiz 93; RejZwierc 3v, 61v.
a. O zwierzętach (1):
Szereg: »chrapać, sapać« (1): Thákże też y woł będzie chrapał/ ſápał/ rogámi ſtrzęſał/ piaſek nogámi rozmietował. RejZwierc 75.
3. Mieć chrapkę [na co] (1): A onę iego nędzę inſzy márnie drapyą/ A od roku beſpyecżnie dawno ná tho chrapyą. RejWiz 104v.

Synonimy: 1. spać; 2. sapać.

Formacje pochodne: dochrapać się; chrapieć.

Cf CHRAPANIE

MM