[zaloguj się]
[pdf]

CZARNAWY (19) ai

czarnawy (18), czernawy (1); czarnawy : czernawy Mącz (5 : 1).

cza- (5), czå- (3); cza- KochTr, KochPieś, WyprPl; cza- : czå- Mącz (2 : 3); e oraz drugie a jasne.

Fleksja
sg
mNczarnawy fNczarnawå
Aczarnawégo A
pl
N subst czarnawé
G czarnawych
I n czarnawymi

sg m N czarnawy (11). ◊ A czarnawégo (1). ◊ f N czarnawå (1). ◊ pl N subst czarnawé (4); -é (1), -(e) (3). ◊ G czarnawych (1). ◊ I n czarnawymi (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

Zbliżony do czarnego, prawie czarny, ciemny; nigellus Mącz, Calep, Cn; nigricans Mącz, Cn; obniger Calep, Cn; obater, pullus Mącz; fuscus, internigrans, subaquilus Calep; epimelas, infuscatus, infuscus, languide niger, propemodum niger, subniger Cn (19): Nigellus, Prziczerń/ czárnáwy. Mącz 246d; Obater, Czernáwy/ poczerniáły. Mącz 256b, 246d, 331a; Calep 444a, 482b, 552b, 698a, 715a, 1015a.
Wyrażenie: »czarnawa farba« (1): Pulligo, Podpołáłość/ okopciáłość czarnáwa fárbá. Mącz 331a.
W przen (1): Ledwie mię ná godzinę przed świtánini [!] ſwymi Sen leniwy obłápił ſkrzydły czárnáwymi. KochTr 20.
a. O skórze, oczach i owłosieniu człowieka (6):
α. O skórze (2): Cżemu mleko niewiaſt cżarnawych zdrowſze bywa niżli białych. (‒) Bowiem takoue ſmiade goręthſze ſą przeto ciepło w nich wiele zbytkow trawi á tak y mleko zdrowe cżyni. GlabGad H5; Item powyedzyal yſz pyothrek thak nyewyelky czarnavi chlopyk kthori v Staruchowſkyego na pyaſkach myąſchka przibyera. Chodzi wſuknyey Rudawey LibMal 1543/75.
β. O oczach (2): GlabGad N6v; Nigricans, Czarnáwy. Ut Nigricantes oculi, Czarnáwe oczy. Mącz 246d.
γ. O owłosieniu (2): Wſzakoż brwi poroſłe ale proſte y ſubtilne to ieſt miękkie gładkie y trochę cżarnawe/ dobrą ſkładnoſć przyrodzenia vkazuią. GlabGad N5; Brwi wynioſłé y czárnáwé KochSob 68.
b. O sierści konia (1): Bráćie/ co chceſz zá tego koniá czárnáwégo? WyprPl B3.

Synonimy: okopciały, poczerniały, śmiady.

Cf CZYRNIWY

ZZa