[zaloguj się]
[pdf]

POCZERNIAŁY (12) part praet act

poczerniały (11), poczyrniały (1); poczerniały : poczyrniały FalZioł (8:1).

e oraz a jasne.

Fleksja
sg
mNpoczerniały fNpoczyrniał(a)
Apoczerniały Apoczerniałą
pl
N subst poczerniał(e)
G poczerniałych
A subst poczerniał(e)

sg m N poczerniały (1). ◊ A poczerniały (1). ◊ f N poczyrniał(a) (1). ◊ A poczerniałą (1). ◊ pl N subst poczerniał(e) (2). ◊ G poczerniałych (1). ◊ A subst poczerniał(e) (5).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII(XVIII) w. s.v. poczernieć.

1. W funkcji właściwej: który poczerniał, nabrał czarnej barwy (2):
Zwrot: »poczerniałe zęby bielić; bielenie poczerniałych zębow« (1:1): A gdy chceſz poczerniałe zęby bielić: Weźmi rog ieleni ſpal ij ná proch: [...] SienLek 78v, 75v.
2. W funkcji przymiotnika: czarniawy, ciemny; obater Mącz (10): Po napierwſzem przyłożeniu/ tedy będzie priſzcż cżarny/ [...] potym pociecże ropa ſzpetna pocżyrniała FalZioł V 71v, I 112b, 141c, II 3d, 11d; Mącz 256b.

W przeciwstawieniu: »poczerniały ... biały« (3): Wziąć koſtiwał ktori ma korzeń pocżerniały á wnątrz biały á maſthny FalZioł V 71v, I 86c, 143c.

W charakterystycznych połączeniach: poczerniałe(-y, -a) flaki, korzeń (2), listeczki, miesca, ropa, ziarnka, zmazy.

Wyrażenie: »barwa poczerniała« (1): Samicza [ziela pokrzyka] tedy ma barwę pocżerniałą FalZioł I 86c.

Synonimy: 2. ciemny, czarnawy, czarny.

Cf POCZERNIEĆ

EW, ZCh