[zaloguj się]
[pdf]

DŻDŻOWY (35) ai

dżdżowy (34), dżdżewy (4) RybGęśli.

o jasne, e prawdopodobnie jasne. (tak w dżdżewnica).

Fleksja
sg
mNdżdżowy fNdżdżowå
pl
N subst dżdżow(e)
A subst dżdż(e)wy
I n dżdżowémi
inne formy
sg A - dżdżowy; sg G - dżdżowéj; sg A - dżdżową; sg I - dżdżową; sg L - dżdżow(e)j

sg m N dżdżowy (9). ◊ A dżdżowy (2). ◊ f N dżdżowå (2). ◊ G dżdżowéj (2); -éj (1), -(e)j (1). ◊ A dżdżową (2). ◊ I dżdżową (3). ◊ L dżdżow(e)j (11). ◊ pl N subst dżdżow(e) (2). ◊ A subst dżdż(e)wy (1). ◊ I n dżdżowémi (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z tych samych przykładów) i XVIII w.

Przymiotnik od „deszcz”; pluuialis, pluvius Calep, Cn; imbrifer, nimbifer Mącz; imbricus Calep; pluviatilis Cn (35): LudWieś B2; BielKom B7; Slicżne ieſt miłoſierdzie Boże/ cżáſu záſmucenia: iáko obłok dżdżowy cżáſu ſuchości [quasi nubes pluviae in tempore siccitatis]. Leop Eccli 35/26, Ez 1/28; BibRadz I lb marg; Nimbifer, Co dżdżowy czás przinośi. Mącz 247b, 21d, 165d; Oczko 7v; Calep 228a, 506b, 815a, b.

W charakterystycznych połączeniach: dżdżowy czas, dźień (2), obłok (3).

Zestawienia: »dżdżowa glista« = dżdżownica (1): Lumbricus, Glistá robak ktory ſie w żołądku luckim záląga/ też ktorych w ziemi pełno/ dżdżowe gliſty albo dzdzewnice yáko niektorzy zową. Mącz 199b.

»dżdżowa woda« [szyk 10 : 10] (20): FalZioł II 18c; Cżemu dzdzowa woda ribam izſt [!] zdrowa gdyż ptakom ſzkodzi. GlabGad I; BielKron 248v; warz z rożą w wodźie dżdżowey á oczy tym wymyway. SienLek 63v, 40, 50v, 53, 64, 66 (14); Bog ſam powiedział/ iż ſerce cżłowiecże ſkłonne ieſt ku złemu z młodości twoiey: á iż cżłowiek pije niepráwość/ iáko źiemiá dzdzową wodę. CzechRozm 116; KochPs 126; Niepomnię ták vporney ieſzcże niepogody/ By lałá bez przeſtanku ſzumne dżdżewe wody. RybGęśli B.

Szereg: »pochmurny a dżdżowy« (1): A z tąd ten Podmaiek będzie niemal wſzytek pochmurny a dżdżowy. LudWieś B2.

Synonim: zest.: »dżdżowa glista«: dżdżewnica.

Cf DESZCZOWY, DESZCZOWNY, DŻDŻAWY, DŻDŻYSTY

LW