[zaloguj się]
[pdf]

FAŁESZNIK (13) sb m

fałesznik (11), fałecznik (2); fałesznik BielŻyw, LubPs, RejAp; fałesznik : fałecznik RejPos (6 : 1), RejZwierc (2 : 1).

-a- (10), -å- (2); -a- LubPs, RejAp, RejZwierc (3); -a- : -å- RejPos (5: 2); teksty nie oznaczają é.

Fleksja
sg pl
N fałesznicy
G fałesznika fałesznik(o)w
D fałesznik(o)m
A fałeszniki
L fałesznik(o)ch

sg G fałesznika (1). ◊ pl N fałesznicy (2). ◊ G fałesznik(o)w (2). ◊ D fałesznik(o)m (2). ◊ A fałeszniki (5). ◊ L fałesznik(o)ch (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z tych samych przykładów).

Człowiek głoszący fałsz, przewrotny, kłamliwy; odstępca od wiary (13): W nienawiſci miey pochlebniki rownie iako fałeſzniki boć oboi nie prawie myſlą. BielŻyw 43; LubPs B4v marg; mieli też náſtáć y Prorocy y Apoſtołowie fáłſzywi/ kthorzy mieli odwodzić lud od prawdziwey náuki Kriſtuſowey/ á od tákowych fáłeſznikow piſmá ſwięte wſzędy nas przeſtrzegáią. RejPos 68v; A iákie záſię ſproſne przezwiſká/ przeklęctwá/ y rozlicżne ſtráchy/ opowiáda fáłecżnikom á naiemnikom/ kthorzy fáłecżnie á niewiernie páſą tę ſwiętą trzodę iego/ dla pożytkow ſwoich. RejPos 125, 54v, 224; Krol wnet rozgniewawſzy ſie kazał ony fáłecżniki wyśćináć/ ták iż ich ſześćdzieſiąt iednego dniá ſcięto. A on báłwan dobrowolnie ſam padł ná zięmię/ y ſkruſzył ſie (marg) Chythrość popow pogáńſkich. (–). RejZwierc 202v, 202, [203].
Szeregi: »fałesznik a omylnik (a. omylacz)« [szyk 1 : 1] (2): A niechay ſie też záwſtydáią oni omylácże á fáłeſznicy ſwiátá thego zá przezwiſká ſwoie/ ktore Duch ſwięty pſy ſwiniámi/ złodzieymi á zdraycámi wſzędy názywáć racży. RejAp 17; RejPos 288v.

»fałesznik a podstępca« (1): [Pan] widzyał theż onę pokrytość onych fałeſznikow á onych podſtępcow ſwoich. RejPos 227.

»fałesznik a wymyślacz« (1): A rácż odpędzić wſzytki fałeſzniki á wymyſlacże ſwiátá tego/ ktorzy nie pátrzą iedno áby dárli á łupili wełnę s tych nędznych owiecżek twoich/ nie wchodząc przeze drzwi do they ſwiętey owcżárniey twoiey/ ále ſie wkrádáiąc á włámuiąc pokątnie dzyurámi. RejPos 347v.

Synonimy: omylnik, podstępca, potwarca.

Cf FAŁSZARZ, FAŁSZERZ, FAŁSZOWNIK, [FAŁSZYWNIK]

AK