« Poprzednie hasło: FUNCOL | Następne hasło: FUNDAMENT » |
FUNDACYJA (20) sb f
-ci- (14), -cii- (3), -cy- (3).
Pierwsze a jasne, końcowe pochylone.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | fundacyjå | fundacyje |
G | fundacyj(e)j | fundacyj |
A | fundacyją | fundacyje |
L | fundacyjéj | fundacyjach |
inne | pl N (lat.) - fundaciae |
sg N fundacyjå (2). ◊ G fundacyj(e)j (1). ◊ A fundacyją (3). ◊ L fundacyjéj (1). ◊ pl N fundacyje (5) [w tym: -ę (3)]. ◊ G fundacyj (2). ◊ A fundacyje (1). ◊ L fundacyjach (3); -ach (1) SarnStat, -åch (1) BielKron, -(a)ch. ◊ (lat.) N pl fundaciae (2).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.
Znaczenia
1. Nadanie, przekazanie nieruchomości lub dochodu z niej na rzecz kościoła, klasztoru, kolegium itp. [fundatio Łac śr] (14): Téſz fundáciie y frymárki po Alexándrze mocą Séymu Piotrkowſkiégo y tego Wárſzáwſkiégo powtóré káſſuią. SarnStat 93; v Kośćiołów przerzeczonych/ v których ſą Doktorowie/ ábo czytáiący Práwo Duchowné y święté piſmo/ bądź zdawná/ bądź też teraz nowo poſtánowieni y fundowáni/ álbo gdźie máią bydź przez nową fundácią ná nie nádáną ſtáwieni SarnStat 180 [idem 197, 923], 93 żp, 182, 197, 923, 1308.
fundacyja na co (1): Fundáciia nowa 10. marcas w Lublinie ná kośćiół S. Stániſłáwá 1589. SarnStat 93.
Szereg: »nadanie, (i) fundacyja« [szyk 3 : 1] (4): NADANIA, FVNDACIĘ, VI. Státutem Królá Alexándrá wſzyſtkié fundúſze, nádánia Duchowienſtwu, ſą káſsowáné. SarnStat 92, 182 [2 r.], 320.
a. Dokument nadania (2): iż ón Duchowny więcéy ſobie Poświątnégo przywłaſczył/ y w ſzérz á w dłuż przypuśćił więcéy/ nim [!] na fundáciiéy ſtoi [quam debet habere, iuxta litteras fundationis vel possessionis JanStat 236] SarnStat 214, 214.
2. Uposażenie, stały dochód zapewniony kościołowi, klasztorowi itp.; reditus annui templo donati Cn (6): Powiedz proſzę ćię? Ieſli Bogáſtwá/ pieniądze/ Fundácye/ y thy inſze mátáctwá wáſze/ wyćiągnąć mogą kogo s Czyscá? KrowObr 76, 125v; Lecz z onych ziarnek iákie drzewá niebieſkie vroſły/ y iákie kośćioły y fundácye ich po wſzytkim świećie ſtoią SkarKaz 83a.
Wyrażenie: »fundacyja kościelna« (2): Kronikarze náſzy [...] Piſáli też rzecży wiele niepotrzebnych/ iáko o fundáciach kośćielnych/ prebend/ klaſztorow/ wſi klaſztorne/ y gdziekolwiek dzieſięćiny máią/ co tu niemiáło nic cżynić. BielKron 334; SarnStat 166.
Szereg: »fundacyje albo płaty« (1): iż nie dla pieniędzy Pan Bog duſz s Cżysciá wypuſztza/ áni dla tych Fundáciy/ álbo płátow náſzych? KrowObr 76.
Synonimy: 1. nadanie; 2. poświątne.
Cf FUNDUSZ
MB