[zaloguj się]
[pdf]

FUNDOWANY (58) part praet pass pf i prawdopodobnie impf

pf (57), pf a. impf (1) SkarŻyw 517.

fundowany (41), fundowan (2), fundowany a. fundowan (15); fundowan VotSzl; fundowany: fundowan LubPs (1 : 1).

o jasne; -an-, -ån.

Fleksja
sg
mNfundowany, fundowån fNfundowanå nNfundowané
G Gfundowan(e)j G
Afundowany Afundowaną A
Lfundowanym L L
pl
N m pers fundowani
subst fundowané
G fundowanych
A subst fundowané

sg m N fundowany (16), fundowån (2); ~ (attrib) fundowany (5); ~ (praed) fundowany (11), fundowån (2) LubPs, VotSzl. ◊ A fundowany (3). ◊ L fundowanym (3). ◊ f N fundowanå (5). ◊ G fundowan(e)j (1). ◊ A fundowaną (2). ◊ n N fundowané (7); -é (1), -(e) (6). ◊ pl N m pers fundowani (8). subst fundowané (7); -é (3), -(e) (4). ◊ G fundowanych (3). ◊ A subst fundowané (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Położony jako fundament, jako podstawa; tu w przen (2):
Szereg: »fundowany a założony« (2): a ſtoią ná tym mocnym fundámencie iego od Apoſtołow iego ſwięthych fundowánym y záłożonym RejAp 182v, 64v.
2. Założony (36):
a. Zbudowany, wzniesiony (14): LubPs N; nie może być dom żaden thák pięknie fundowány/ álbo vpſtrzony áby s czáſem ſwym pocżyrnieć prochem á páięcżyną przypáść nie miał RejZwierc 172; Giula Hetman Atilin Kolno Agripine miáſto wielkie ſławne y dawne od Rzymian fundowáne nád Renem rzeką mocno obległ. StryjKron 51 marg, 41, 400.
Szereg: »zbudowany, fundowany« (1): Kośćioły [...] ták Cathedrales, iáko Collegiatas, Parochiales, álbo Conuentuales w Wilnie y gdźie indźie zbudowáné/ y któré máią bydź y ſą zbudowáné/ fundowáné [erectas, erigendas, fundatas et fundandas JanStat 745] we wſzyſtkich ich wolnośćiách [...] záchowywamy SarnStat 987.
W przen (8):

fundowany na kim, na czym (7): A toć ieſt on grunt á on kámień węgielny/ ná ktorym ieſt ten prawdziwy koſcioł iego fundowány RejAp 67; RejPos 139v, 313; WujJudConf 12v; Iáko on [Plato] był Kxiążęćiem Philozophow/ ták ten [Piotr] był Kxiążęćiem Apoſtołow. ná ktorym Kośćioł Páńſki trfale fundowány ieſt SkarJedn 68; WujNT 21; SkarKaz 606b.

Szeregi: »fundowany i wystawiony« (1): Swiátłość świátá/ y miáſto ná gorze leżące [...] ieſtći ſtan duchowny/ y wſzytek kośćioł Boży/ ták ná Pánie Chriſtuśie/ iáko ná gorze fundowány y wyſtáwiony/ że koniecznie muśi być widziány WujNT 21.

»fundowany a założony« [szyk 1 : 1] (2): á pewien być może/ iż tám tego kroleſtwá Páńſkiego nie máſz áni być może: gdyż nie ieſt ná ludzkich wymyſlech záłożone á fundowáne RejPos 313, 139v.

»fundowan abo zbudowan« (1): ZAcne proroctwo tu ieſt w Pſalmie tym o Koſciele nowego Teſtámentu/ iż miał być fundowan ábo zbudowan iáko miáſto LubPs T2v.

b. Ustanowiony, urządzony (18): był tám klaſztor S. Ianá/ kthorego regułę przyiąwſzy pánowie z Rodis/ ná tym byli fundowáni áby ſtrzegli grobu Bożego od Sárácenow BielKron 346, 287; RejAp 90; RejPos 23; to co należy w świętych zwycżáioch onych pierwſzych Kośćiołow przez ſámego Páná Chriſtuſá fundowánych/ przez Apoſtoły iego poſtánowionych/ przez piſmá święte mocnie vtwierdzonych WujJudConf 8; SkarJedn 89, 103, 206; od Swintorohá y Germonta Syná iego Xiążąt Litewſkich wieczny ogień iáko w Rzymie v Veſty był fundowány/ ná tym mieyſcu [...] y Kápłani/ ktorzy pod gárdłem áby ogień nie zgáſł ſwięty pilnowáli/ byli hoynie nádáni StryjKron 400; WujNT 511, 830; latifundia Koronné ták wielkié, że też pięć Króleſtw ná nie przed dwiemá ſty lat były fundowáné od Papieżá: Hálickié, Kiiowſkié, Połockié, Inflantckié, y Polſkié. SarnStat 105; zamki opátruią przy gránicy: puſzkárnie, prochownie, płátnérze, fundowáné máią, y inne áppáraty woienné SarnStat 131; Iáko Trybunał ſkárbowy w Lublinie y w Wilnie był fundowány, dla prędſzéy exequutiiéy. SarnStat 413, 196; VotSzl C4v.
Szeregi: »fundowany i postanowiony« (1): od przeſławnych Apoſtołow Piotrá y Páwłá fundowány y poſtánowiony Kośćioł Rzymſki SkarJedn 103.

»fundowany i założony« (1): Iużći wſzytko ſpráwił y poſtánowił on Koſcioł ſwięty przez Páná náſzego/ ktory był pełen Duchá s. y przez Apoſtoły iego: á przed tym przez Proroki y przez Pátriárchy dziwnie fundowány y záłożony. RejPos 70v.

c. Zaszczepiony, zakorzeniony (4): ći maiąc wiárę S. ieſzcże od Tomaſzá S. Apoſtáła [!] fundowáną/ nigdy od niey nie odſtępowáli SkarJedn 309; Iáko dla trzech przyczyn ktore w kośćiele Ruſkim fundowáne ſą/ trudno ſię dobrego rządu y obmyſlánia práwego o zbáwieniu ludzkim ſpodziewáć kto má SkarJedn 356 [idem] A*v, 84.
3. Objęty nadaniem, uposażeniem (9):
a. Dla którego przeznaczone jest nadanie, uposażenie; fundatus JanStat (6): A gdźie v kośćiołów nie ſą fundowáni przerzeczeni Doktorowie/ ſkázuiemy/ áby nie więcéy ich było/ iedno dwá w świętym Piſmie/ dwá w Práwie Duchownym/ á piąty w Lekárſkiey náuce. SarnStat 180 [idem (2)] 197, 923.
Szereg: »postanowiony i fundowany« (3): v Kośćiołów przerzeczonych/ v których ſą Doktorowie/ ábo czytáiący Práwo Duchowné y święté piſmo/ bądź zdawná/ bądź téż teraz nowo poſtánowieni y fundowani/ álbo gdźie máią bydź przez nową fundácią ná nie nadáną ſtáwieni SarnStat 180 [idem (2)] 197, 923.
b. Stanowiący przedmiot nadania, uposażenia (3):

fundowany czemu (1): dochody kośćiołom fundowáne będą SkarŻyw 517.

fundowany na co (2): Biskupstwo Luckie [...] na ktore pewne dobra iako Ianowi Sczebrzyn y insze zdobr W. X. Lgo nalezących fundowane są ActReg 42; SarnStat 206.

Szereg: »nadany i fundowany« (1): dobrá od pomięnionégo Káſztelaná Trockiégo ná Kollegium Nieświezkié Societatis Ieſu nádáné y fundowáné SarnStat 206.
4. Mający oparcie na czym, umocniony, ugruntowany (11):

fundowany na kim, na czym (8): BibRadz I 353v; ktorą Conſeſsią y z tą Apologią álbo odpowiedźią/ nie tylko wyznawamy być prawdźiwą/ ſzcżyrą/ ná náuce Apoſtolſkiey fundowáną. WujJudConf 14; SkarŻyw 111; o zacnośći y pewności piſmá ś. Ná ktorym wiara ludźi Chriſtyáńſkich fundowána/ y duchem Bożym zmocniona/ nigdy ſzkodliwie ſzwánkowáć/ áni vpáść może. NiemObr 67; Aby nádzieiá wiernych byłá pewna/ ktora nie ná człowieku/ ále ná Bogu fundowána/ nigdy żadną burzą świętokrádzſkiego odſzczepieńſtwá nie może być wywrocona. WujNT 97, 72, 540; SkarKazSej 668b.

fundowany w czym (3): Enunciatum Ciceroni est quod dialectici propositionem vocant. Gruntowna powieść kilkiem słów ogárniona/ która yeſt w Philozophiey álbo w ſwiętym piſmie fundowána/ którą zwłaſzczá prawdá bywa podpierána/ że yey skáźić nie może. Mącz 254b; RejPosWiecz2 92v; ReszPrz 36.

Szereg: »wkorzeniony a fundowany« (1): áby mieſzkał Pan Kryſtus w ſercach wáſzych/ áby wy w miłośći tákowey wkorzenieni á fundowáni będąc/ moglibyſcie [...] przyiąć iáſne poznánie miłośći Páná Kryſtuſowey RejPosWiecz2 92v.

Synonimy: 1. założony; 2. a. ugruntowany, wystawiony, założony, zbudowany; b. postanowiony, stawiony, założony; 3. nadany; 4. umocniony, utwierdzony.

Cf FUNDOWAĆ

MB