[zaloguj się]
[pdf]

AGREST (15) sb

agrest m (12), agresta m a. f (2); agrest a. agresta GostGosp; agrest BartBydg (2), Murm, Mymer2, BielKron, Calep; agrest : agresta FalZioł (6 : 2).

a jasne; teksty nie oznaczają é; e prawdopodobnie jasne (tak Cn).

Fleksja
sg pl
N agrest
G agrestu, agresty
A agresty
I agrestem

sg N agrest (7). ◊ G agrestu (2), agresty (2). ◊ I agrestem (3). ◊ pl A agresty (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. bot. Ribes uva crispa Rost; dzikie wino; labrusca BartBydg, Murm, Mymer2; uva acerba, uva immitis, uva immatura Cn [labrusca – płone albo dzikie wino Mącz 181a; leśna macica winna Calep] (7): Labrusca, [...] vitis silvestris, agrest BartBydg 78v, 78v; Labrusca genus vitis agrestis, quae erratica dicitur, quod in terrae marginibus et sepibus nascatur. Eyn widle weynrem/ ader agresten. Agreſt Murm 106; á możeſzli też ſoku z agreſty mieć/ wley też ze trzy łyſzki FalZioł I 16d; O moczy gron Winnych ieſt piſano wyſzſzey mało v Agreſtu/ to ieſt v płonego Wina. FalZioł I 156b, 155d; Labrusca weinreb Agreſt [Mymer1: Dzika macyca] Mymer2 19v. [Agreſt/ álbo Agroſt. SienHerb, D2]
2. Gatunek lekkiego, kwaśnego wina; omphacium Calep [agrestowy sok ‒ ophacium Cn] (8): AGreſt ieſt wino kwaſne kthore wyciſną z gron niezrzałech FalZioł I 155c; Kurcżęta młode rocżnie z agreſtem/ to ieſt z kwaſnem winem/ albo z Limunijami przyprawione dobre ſą. FalZioł V 64a, I 25c, IV 43c [2 r.]; á chleb nie kwáſzony z láktuką y z ágreſtem będzye BielKron 30; Omphacium ‒ Agreſt, ſok kwaskowi z winna nieżrałego. Calep 730a; Octy winne/ miodowe/ piwne/ ágreſty/ to roſkázowáć doſtátkiem cżynić: y przypomináć kiedy to dziáłáć. GostGosp 130.

Synonimy: 1. »dzika macica«, »płone wino«.

TZ