[zaloguj się]
[pdf]

GBUR (17) sb m

Fleksja
sg pl
N gbur gburowie
G gbur(o)w
D gburowi gbur(o)m
A gbura
I gburami

sg N gbur (10). ◊ D gburowi (1). ◊ A gbura (2). ◊ pl N gburowie (1). ◊ G gbur(o)w (1). ◊ D gbur(o)m (1). ◊ I gburami (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (dwa z tych samych przykładów) ‒ XVIII w.

Wieśniak, chłop, kmieć; rolnik poddany; czasem z odcieniem pogardliwym w odniesieniu do ludzi niższepo stanu, nieokrzesanych, prostych; rusticus BartBydg, Mącz, Cn; ruricola Calep, Cn; ignobilis, villanus Mącz; accola, paganus Calep; agrestis, rusticanus homo Cn (17): BartBydg 134b; thowarziſchewi ſwemu Barthoſchevi ſuknya czerwona vkradl kthorą gburovi wewſzy za 8 gr. przedal LibMal 1543/74v; Villanus, qui in villa habitat, Kmieć/ wieśniak/ gbur. Mącz 496c, 163a, 248d; Ták iż Rycerſkie ſpráwy w mále ſie náyduią/ A Slácheckie poſtępki nie wſzey pokázuią. Cżyniąc ſie ich w tym wiele ták gburom podobni WierKróc B; Krzycżą/ ludzie wołáią/ iák w kárcżmie v Gburow. StryjWjaz B4v; KochPs 124; Calep 14a; KlonFlis E3.

W połączeniu z imieniem (1): Andrzey gbur zeznal ysz gdi bil na roboczie panskiey wpolyw thedy iako sthari posledzey przysedl ZapWar 1558 nr 2686.

Wyrażenia: »gruby gbur« (1): Arcadium germen, Gruby gbur/ Grundichwał/ Proſtak. Mącz 14b.

»prosty gbur« (1): Ta cie z tego wyſtrzedz może figura. Ze cie nie będą mieć za proſtego gbura. FalZioł V 1v.

Szereg: »chłop, (a) gbur« (4): Nye inácżey ſie ſnimi obchodzą/ yedno by z yákyemi nyewolnikámi álbo proſtemi chłopy á gburámi. GliczKsiąż N8; Mącz 362b; Calep 745b, 933a.

Synonimy: chłop, kmieć, oracz, siodłak, wieśniak, willan.

Cf [GBURAK], GBUROWIC, GMUR

HG