« Poprzednie hasło: [GIEŁDA] | Następne hasło: [GIEMZA] » |
GIEŁK (12) sb m
giełk (12), [giełch (Linde)], [giełć].
e jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | giełk | giełki |
G | giełku | |
A | giełk | |
L | giełku |
sg N giełk (2). ◊ G giełku (1). ◊ A giełk (6). ◊ L giełku (1). ◊ pl N giełki (2).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.
Znaczenia
Wrzawa, gwar, hałas (12): ieden ſlepy ſiedzątz podle drogi/ ſlyſſątz wielki gielk ludu/ pocżął pytatz tzoby to bylo. OpecŻyw [61]v, 24; BielŻyw 159; żadna okwitość ludzi á ich giełk/ iego tak cżytaniu iáko piſániu [...] nie ieſt naprzeſzkodzie KwiatKsiąż G3v; A w. m. pánie Myſzkowſki przy tym giełku ſłow nikcżemnych moich/ zle ſie wyleżawſzy/ y cżás prożno ſtráćiwſzy/ poſpieſzay ſie w drogę GórnDworz S3, S3v; Z dział ſtrzelbá długo trwáłá/ w káżdym kącie giełki. StryjWjaz C; StryjKron 175; A gdy przyſzedł Ieſus w dom kśiążęćiá/ y vyźrzał piſzczki y tłum ludźi giełk czyniący [turbam tumultuantem]/ rzekł WujNT Matth 9/23; [virzáwſzy piſzczki i tłuſzczą, tkórąto [!] giełć czyniła MurzNT Matth 9/23.]
Szeregi: »giełk, krzyk, huk« (1): vſłyſzawſzy nowy gielk krzyk/ huk zá ſobą oglądáiąc ſie pytáli/ coby tám było StryjKron 390.
»wołanie i giełk« = clamor vel strepitus JanStat (2): ale więtſſeé gielki ij wolanijé/ij ciżba byla w ludziech OpecŻyw 132v; SarnStat 784.
[Przen: Liczne zgromadzenie, życie światowe: nie chodzą ná bieſiády/ ſtrzegą ſie giełchu świátá tego WujPos 1573 216 (Linde).]
Synonimy: gałuch, gomon, gwar, hałas, krzyk, rozruch, tumult, wrzask, wrzawa.
Cf ZGIEŁK
AL