[zaloguj się]
[pdf]

GRABIĆ (8) vb impf

a jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf grabić
indicativus
praes
sg pl
1 grabię
3 grabi grabią

inf grabić (2). ◊ praes 1 sg grabię (3). ◊ 3 sg grabi (2). ◊ 3 pl grabią (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w. (z Cn).

1. Pracować przy pomocy grabi lub gracy; zgarniać coś w jedno miejsce; coacervare, congerere, corradere Mącz; consarrire sulcos, frangere glebas rastris, rastello humum effodere, rastris congregare a. converrere, rastris terram insectari a. rimari Cn (6): coacervo. Weſpołek zgromadzam/ grabię/ kopyę/ to ieſt/ kopy czinię Mącz 2b, 145a, 345c; powynyen bęndze ſzyecz a grabycz przeſz dwa dny ZapKościer 1579/40v; Sarritor ‒ Tenktori grabi. Calep 947a.
Zwrot: »siano grabić [czym]« = stipulam rastellisde prato eradere Cn (1): Merga, Grábie/ któremi żito y śiáno grábią Mącz 218b.
2. Zabierać coś przemocą, łupić (2):

grabić czym (1): Iuż więc kto co popádnie każdy w ſwoy kąt nieſie/ Iuż drudzy potomkowie dawno dyſzą w leſie. [...] Exekutor s ſiodłowym iuż dawno w chomącie. Aby pirwey niż páná rzeczy wyprowádził/ Niechay ták pan poleży [...] A zá nim kſiądz Antoni piſarz iáwny s piorem/ Też grábi co nań przydzye pezem álbo lorem. RejWiz 58v.

a. Konfiskować [co] (1): kmiećiow wołośći duchownych/ ktorzy niechcieli ſtácyey dáwáć/ kazał grábić obyczáiem Litewſkim/ á gdy go Krolowa proćiłá [!]/áby tego obyczáiu do Polſki niewnośił/ á poddánym vbogim gwałtem dobytkow niebrał/ rzekł Iágeło StryjKron 477.

Synonimy: 1. kopić, zbierać; 2. garnąć, kraść, łupić.

Formacje współrdzenne: pograbić, zagrabić, zgrabić; pograbiać, ugrabiać, wygrabiać, zagrabiać; ograbować, przygrabować.

Cf GRABIENIE, GRABIONY

AL