[zaloguj się]
[pdf]

GRZYBIENIE (18) sb n

Teksty nie oznaczają e (Cn pierwsze e pochylone, końcowe jasne).

Fleksja
sg
N grzybienie
G grzybieniå
D grzybieniu
I grzybienim

sg N grzybienie (7). ◊ G grzybieniå (9); -å (4), -(a) (5). ◊ D grzybieniu (1). ◊ I grzybienim (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

1. bot. Nymphaea alba L. (Rost); lilia wodna, nenufar; clava Herculis, herculeon, nymphaea, rhapolon Cn (17): Oley s kwiatu tego grzybienia/ ieſth dobry przećiw gorączoſciam głowy FalZioł I 92c, +4b, I 91d, 92a żp, c, 154a, II 22v, V 109v; SienLek 2v, 53v, 56, 160v [2 r.]; Iák ſię letnie grzybienie kąpie w gnuśney wodźie/ Zołty kwiát rozkłádáiąc KlonWor 28.
Zestawienie: »grzybienie białe« (1): Wezmi kwiatkow grzybienia białego kwiathkow fijołkowych/ po dwu garſci FalZioł I 92a.
Szereg: »grzybienie, (albo) wodna lilija« (2): Nenufar. Grzybienie albo wodna lilia. FalZioł I 91d; Calep [711]a.
2. bot. Nuphar luteum Sibth. et Sm. (Rost); grążel; bardara minor, bechion, farfara, tussilago, ungula caballi Cn (1):
Zestawienie: »grzybienie mniejsze« (1): Angula caballina. Końſkie kopyto. [...] TO ziele roſcie na piokhrych mieſthczach [...]/ kwiat ma żołti, piękny, iaſny [...]/ W przyrodzeniu mało nieieſt podobny grzybieniu/ theż ie lekarze zową grzybienie mnieyſze. FalZioł I 154a.

Synonimy: 1. »wodna lilija«; 2. »końskie kopyto«.

Cf GRZYBIE, GRZYBIENIEC, GRZYBIEŃ, GRZYBIEWIE, GRZYBNIK

KW