Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [HARTOWANIE]

Następne hasło: HARTOWNY »

HARTOWANY (3) part praet pass pf i może impf

pf (1) BielKron; pozostałe impf a. pf.

hartowany (1), hartowan (1), hartowany a. hartowan (1); hartowany Mącz; hartowan RejZwierc.

Oba a jasne (w tym w pierwszym 1 r. błędne znakowanie); o jasne.

Fleksja

sg
m	N	hartowany	f	N	hartowana
	I			I	hartowaną

sg m N hartowany (1). ◊ f N (praed) hartowana (1). ◊ I hartowaną (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu oraz XVIII w. s. v. hartować.

Znaczenia

1. Poddawany hartowaniu przez ogrzewanie do wysokiej temperatury i nagłe ostudzanie (o żelazie) (2)
2. Opatrzony ostrym końcem, spiczasty, ostry (1)

1. Poddawany hartowaniu przez ogrzewanie do wysokiej temperatury i nagłe ostudzanie (o żelazie); duratus Cn (2): ále Olbrycht przytárſzy do ſámego Maurycego z ruſznicżką/ hártowáną kulką przebił Maurycego przez zbroię BielKron 237v.

W przen [czym] (1): Imię Bogá wſzechmocnego/ A mocna obroná iego/ Toć ieſt zbroiá poććiwego/ Rycerzá Krześćijáńſkiego. Tá zbroiá s cnoty kowána/ Ma być wiárą hártowáná RejZwierc 254.

2. Opatrzony ostrym końcem, spiczasty, ostry (1): Mucronatus, Hartowány/ kończyſty. Mącz 235b.

Synonim: 2. kończysty.

Cf HARTOWAĆ, HARTOWNY