[zaloguj się]
[pdf]

INKWIZYCYJA (11) sb f

-qui- (8), -kwi- (3); -z- (7), -s- (4); -cia (6), -tia (3), -cya (1), -cyja (1).

Fleksja
sg
N inkwizycyjå
A inkwizycyją

sg N inkwizycyjå (6). ◊ A inkwizycyją (5).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

1. praw. Badanie sądowe, śledztwo; examinatio, inquisitio, investigatio, requisitio, scrutatio, scrutinium Cn [inquisitio ‒ badanie Mymer1 12v, BartBydg; ‒ pytanie, wywiadowanie, szpiegowanie Mącz 337a; – wywiadowanie, wybadywanie Calep; szukanie ‒ inquisitio Cn] (10): Senat Wenecki knim przyſádził ſwoie przyſiężniki/ áby byłá pewnieyſza Inkwizycya. BielKron 233v; ZapMaz II G 61/78v; A przećiwko tákowym Stároſtowie mieyſc inquiſicią y exequucią tego Státutu czynić będą powinni pod winą ſtá grzywien Polſkich. SarnStat 29.

inkwizycyja o co (1): SarnStat 1170 cf Szereg.

inkwizycyja na kogo, na co (2): Sędziow niemożem z ſwych mieyſc ruſzyć/ otę rzecż poki niebędzie ná nię inſza Inkwizycia/ á ieſli w cżym wykrocżą/ będą karáni. BielKron 221 v; A ná tákowé Stároſty/ Célniki/ Kupce/ y iné wſzyſtkié/ którzyby ſie tego ważyli/ wolno będźie káżdému/ któryby ſie iedno tego chćiał podiąć/ inquiſicią czynić SarnStat 1233.

inkwizycyja o czym (3): A Stároſtá ma o tym inquizytią y exequutią czynić. SarnStat 501, 1050, 1169.

W charakterystycznym połączeniu: inkwizycyją (u)-czynić (5); inkwizycyja się uczyni (2).

Szereg: »inkwizycyja i (abo) skrutynijum (to jest badanie abo pytanie i dowiadowanie« [szyk 1 : 1] (2): A wſſakoz vrząd ze przez ſtron ma Scrutinium abo inquiſicią to ieſt badanie abo pytanie y doviadovanie na ono ymienie tam ziachawſſy vczynicz od ſąſiad onego ymienia przylieglich ComCrac 19; A wſzákoż inquizytia tak o rány przerzeczoné przy roboćie zádáné/ iáko y o głowę/ yſ ſcrutinium doſtáteczné pod przyśięgámi od ſzláchty y od inych ludźi wſzelákiégo ſtanu onégo mieyſcá gdźieby ſie to sſtáło ſąsiádów [...] ma záchowano bydź SarnStat 1170.
2. praw. Specjalny sąd duchowny powołany do śledzenia i karania kacerzy; inquisitio sacra, officium inquisitorum, sacrum iudicium, tribunal sacrum Cn (1): Ali cżego ſie dotąd nawięcey bez przycżyny obáwiali/ przyſzłoby zá przycżyną: to ieſt karánie świeckie o wolną (iáko oni mowią) religią. A gorſzaby to inquiſicia/ niż Rzymſka ábo Hiſzpáńſka PowodPr 45.

Synonimy: 1. badanie, dowiadowanie, pytanie, skrutynijum, szpiegowanie, szukanie, wybadywanie, wywiadowanie.

TZ