[zaloguj się]
[pdf]

IŚCIZNA (8) sb f

iśc- (6), iscz- (1), giscz- (1).

Fleksja
sg
N iścizna
G iścizny
A iściznę

sg N iścizna (1). ◊ G iścizny (1). ◊ A iściznę (6).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Własność stanowiąca majątek (3): Nie o gwałt/ áni o mord/ áni o trućiznę. Lecż o trzy kozki idźie/ o moię iśćiznę: Ktore moy ſąśiad vkradł ModrzBaz 94v; RejKup bb7v.
Wyrażenie: peryfr. »złota iścizna« = złoto (1): nieprzyiaćielowi przedáią Oycżyznę/ Biorą zá nie pieniądze y złotą iśćiznę KlonWor 32.
Szereg: »pieniądze i iścizna« (1): KlonWor 32 cf Wyrażenie.
2. Pieniądze; summa pecuniae Cn (5):
a. praw, Rzeczywista suma pieniędzy, tzn. bez jakichkolwiek dodatkowych świadczeń lub obciążeń pieniężnych z jakiegokolwiek tytułu; podstawowa kwota dla obliczeń wszelkiego rodzaju odsetek, procentów itp.: pieniądze stanowiące podstawowy kapitał dla manipulacji handlowych bądź lichwiarskich w celu osiągnięcia zysku; sors BartBydg, Calep, Cn (3): sors, gisczizna BartBydg 174; Groſzem ieſli nie robiſz/ zyſku nie vgoniſz/ Gdy nań trawiſz/ nie robiąc/ iśćiznę vroniſz. KlonWor 77.
W przen (2): Hoyna źiemiá do roku dwá kroć dáie żniwo. A co ieſt więtſza: ſámáſż y iśćiznę rodźi: Sámáſz też oracżowi y lichwą dogodźi. KlonWor 76.
b. Suma pieniężna, zapłata (2): Na tárgu nieznáiomym [kradzionego] towáru odbywa: Ceni ná poły dármo/ á wziąwſzy iśćiznę/ Mknie precż KlonWor 19, 68.

Synonimy: 1. imienie, majętność; 2. pieniądze.

Cf IŚCINA

IM