[zaloguj się]
[pdf]

JĄDRKO (34) sb n

jądrko (31), jąderko (3); jąderko Leop; jądrko : jąderko Mącz (10 : 1), SienLek (5 : 1).

o jasne; w jąderko e jasne.

Fleksja
sg pl
N jądrko jądrka
G jąderka jądrek
A jąderko jądrka
I jądrki(e)m jądrkami
L jądrku

sg N jądrko (3). ◊ G jąderka (1). ◊ A jąderko (1). ◊ I jądrki(e)m (1). ◊ L jądrku (1). ◊ pl N jądrka (8). ◊ G jądrek (11). ◊ A jądrka (7). ◊ I jądrkami (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Dem. od „jądro”:
1. Ziarnko, nasionko, pestka owocu lub ich zawartość; nucleus Mącz, Calep, Cn; acinus, sampsa Mącz; corpus, granum, semen Cn (30): napal popiolu z iądrek ktore bywaią w iagodach FalZioł I 156a, I 86c, III 20d, V 77v, 88v; RejFig Ee2; Baphicus, Latine Tinctorius, Ut, Coccus Baphicus, Granum tinctorium, Yądrká któremi ſzárłat fárbuyą. Mącz 23b, 2c, 49b, c, 90d; Chorey Wątrobie zdrowe ſą rozynki wielkie ieść/ y z iądrkámi SienLek 88v; Calep 710b.

jądrko czego, czyje, jakie (16); Iądrka granatow ſtłucżone á z miodem zmieſzane, tym namazuy rany z złych kroſt. FalZioł III 20d, I 15b, 110c, III 16c, V 72v, 88v, 93v; Cokolwie z winice może być/ od gron ſuſſonych aż do iąderká winnego [ab uva passa usque ad acinum]/ nic niebędą ieść. Leop Num 6/4; Samsa sive sampsa sive sansa, Oliwne yądrká albo peſtki álbo pecki. Mącz 366c, 242b, 255c; SienLek 51, 56, 87v, 105v; Calep 288b.

W charakterystycznych połączeniach: wybrać jądrka (3); jądrko bobkowe, brzosk(w)iniowe (6), granatow, limbowe, oliwne, orzechowe (włoskich orzechow) (3), winne (3).

a. O czosnku: ząbek (1): Albo vtłucz czoſnku iąderko iedno álbo dwie SienLek 140.
2. Męski gruczoł płciowy; testiculus Mącz (4): Sok ogorkow s ſokiem citrollowym/ vſmierza boleſc cżłonkow taiemnych v męſzcżyzn/ tho ieſth iądrek FalZioł I 31d; Mącz 160b, 308a, 452a.

Synonimy: 1. nasienie, pecka, pestka.

LW