[zaloguj się]
[pdf]

KAZNODZIEJSKI (32) ai

Wszystkie samogłoski jasne (w tym w a 3 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg
mNkaznodziejski fNkaznodziejskå nN
Gkaznodziejskiégo G Gkaznodziejski(e)go
Akaznodziejski Akaznodziejską A
Ikaznodziejskim I I
Lkaznodziejskim Lkaznodziejski(e)j L
pl
N subst kaznodziejski(e)
A subst kaznodziejskié
L kaznodziejskich

sg m N kaznodziejski (4). ◊ G kaznodziejskiégo (2); -égo (1), -(e)go (1). ◊ A kaznodziejski (10). ◊ I kaznodziejskim (1). ◊ L kaznodziejskim (2). ◊ f N kaznodziejskå (4). ◊ A kaznodziejską (1). ◊ L kaznodziejski(e)j (2). ◊ n G kaznodziejski(e)go (1). ◊ pl N subst kaznodziejski(e) (1). ◊ A subst kaznodziejskié (3); -é (1 ), -(e) (2 ). ◊ L kaznodziejskich (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

Przymiotnik od „kaznodzieja”; contionarius Mącz; contionalis, contionatorius Cn (32): Trzeciá korona ieſt kaznodzieyſká/ o ktoré napiſáno : Starſſy paſcie ſlowem bożym trzodę tę OpecŻyw 187v, 187v; Mącz 53c; IVż ſobie podrobiwſzy [...] po dwu y trzydzieſtu lat rzemięſłá mego káznodzieyſkiego/ tą trochą podłey pracey [...] zámykam wiek moy SkarKaz )(2.
Wyrażenia: »stolec (a. stolica) kaznodziejski (-a)« [szyk 4:2 ] (6): gdy zoſtał Baccałarzem w naucze S. piſma wzięt na kaźnodzieyski ſtolec do poznania. WróbŻołtGlab A4; BielKron 213v, 359v; OrzQuin G3v; Poſtáwiony ná ſtolicy káznodzieyſkiey iáko trąbá Gedeonowá zábrzmiał SkarŻyw 372; NiemObr 23.

»urząd kaznodziejski« [szyk 5:4 ] (9): WróbŻołtGlab A2; iáko też Káznodźieyſkiego niegodni ſą vrzędu [munere ecclesiastae indigni sunt ]/ ktorzi dla wielkiego ludzkiego w grzeſzeniu zezwolenia/ niekarzą áni ſtrofuią wyſtępkow ModrzBaz 29, 29 marg; SkarŻyw 211 marg, 312, 543; WujNT 452 marg, 651 marg, Cccccc3v.

Zestawienie: »kaznodziejska reguła« = reguła zakonu dominikanów (1): DOMINIK Kálágurytáńſki Hiſpan/ káznodzieyſką Regułę wymyſlił y vſtáwił/ y Auguſtinową nazwał. KrowObr 135v.
Szereg: »pasterski abo kaznodziejski« (1): Nikt ſię nie ma wdáw áć w vrząd páſterſki ábo káznodzieyſki/ áżby był wezwány WujNT Cccccc3v.
a. Cechujący kaznodzieję, właściwy kaznodziei (6): Y rozmáićie/ rękomá/ twarzą/ ſłowy iákiemi mogł/ káznodzieyſkie ſpráwy/ ná ktore w kośćiele pátrzył/ málował. SkarŻyw 308; Mądrość káznodzieyſką ná tym náleży/ áby rzemiesło to krorym [!] duſze łowią/ vmiał SkarŻyw 312; Káznodzieyſkie wády. SkarŻyw 582 marg, 312, 581 marg; Co ſię godźi trochę rozſzerzyć/ y duchem káznodźieyſkim [...] grzechy pogromić SkarKazSej 691b.
b. Przeznaczony dla kaznodziejów (6): Przetoſz Ezechielowi z ieść [!] Pan Bog pierwey kśięgi káznodzieyſkie/ toſz dopiero mowić każe. SkarŻyw 312; W dworách pozákłádáli káznodźieyſkié ſzkoły. WyprPl A4.
Wyrażenie: »stolec kaznodziejski« = ambona; cathedra Mącz [szyk 3:1] (4): OpecŻyw 37v; wieku onego ludźie Swięći/ ná Káznodźieyſkich Stolcách thym Proroctwem Hieremiaſzowem iemu groźili. OrzRozm C2; Mącz 41b; ReszPrz 103.

Synonimy: b. »stolec kaznodziejski«: ambona, katedra, kazalnica, kazatelnica, pulpit.

Cf KAZNODZIEJOWY

KW