« Poprzednie hasło: KOZIROŻEC | Następne hasło: KOZKI » |
KOZKA (13) sb f
kozka (12) [w znacz. 1.], kozki pl t (1) [w znacz. 2.]
-z- (10) -s-, -ſ- (3).
o pochylone, a jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | kózka | kózki |
G | kózki | |
A | kózki | |
L | kózkach |
sg N kózka (5). ◊ G kózki (2). ◊ pl N kózki (3). ◊ A kózki (2). ◊ L kózkach (1).
Sł stp brak, Sł stp nazw os, Cn notuje, Linde XVI w.; poza tym XVIII w. w innych znaczeniach.
Znaczenia
1. Dem. od „koza” (12):
a. Od znacz. Hapra hircus’; niekiedy hipokor.; capella Murm, Mymer1, Mącz, Modrz, Calep, Cn (12): Murm 39; Mymer1 26v; idźże ſládem trzody/ á páś kozki twoie [pasce capellas tuas] podle obor páſterzow. BibRadz Cant 1/7; Mącz 34b, 156d, 184d; Nie o gwałt/ áni o mord/ áni o trućiznę. Lecż o trzy kozki idźie/ o moię iśćiznę ModrzBaz 94v, 94v; KochMarsz 155; Calep 160a.
W porównaniu (1): Więc wrzeſzcżą iáko Kozki/ á páſterzá nie máſz RejZwierz 105.
b. Od znacz, ‘Rupicapra rupicapra’ (1):
Zestawienie: »skalna kozka« = Capella rupicapra L. (Rost) (1): Rupicapra, ein ſteig geis Skałna [!] koſká Murm 39.
2. astron. Małe gwiazdy w konstelacji Woźnicy [pl] (1): Kiedy niebo łuk z wody y Strzelcá podnieśie. Z niémi Lutnia/ y Cepheus ku gorze wynika/ A wielki Pies/ y Záiąc/ y Orion znika. Nie wnet z Woźnicą kozá/ y kózki podáią/ Któré ná iego ręce wyćiągłéy pałáią. KochPhaen 23.
3. [Prawdopodobnie nazwa działa albo dźwig do podnoszenia luf: Possowy miejscami na piętrach nie masz. Tu działek 2, koski 2 ŹródłaEkMalb II 64.]
TZ