Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [KRUSZCZY]

Następne hasło: [KRUSZCZYNNY] »

KRUSZCZYNA (1) sb f

Fleksja

	sg	pl
N	kruszczyna
A		kruszczyny
I		kruszczynami

[sg N kruszczyna.] ◊ pl A kruszczyny. ◊ [I kruszczynami.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.

Znaczenia

1. Metal, produkt wytopu rudy, kruszcu
2. [bot. Rhamnus frangula L. (Rost); kruszyna, krzew z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae)]

1. Metal, produkt wytopu rudy, kruszcu: Ieſt theż bárzo pomocno oczom poćiekłym/ gdy ie wodą omywa w ktorey gáſzą bądź żelázo/ śrebro/ złoto álbo ine kruſzczyny. SienLek 67v; [Ale też ſą y ine Lekárſtwá z źiemie/ Po ktore ſie Gornicy głęboko w źiemie kopáią [...] dobywáiąc Kruſzczow rozmáitych/ z ktorych potym wypaláią Kruſzcżyny Rozmáite (A ty Láćinnicy Metálla rzekáią) SienHerb 256 (Linde); Miedź s ktorey Moſiądz bywa/ Cená z ktorey Kunterfał odganiáią/ Też y Cenober/ ktory z Trtęci palą/ iáko y Bláiwás/ bláygel/ y miniją palą. Bo to wſzyſtko Kruſzcżynámi zowiemy/ Przeto iż od kruſzcżu ſwoy pocżątek máią SienHerb 257 (Linde)].

2. [bot. Rhamnus frangula L. (Rost); kruszyna, krzew z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae): Kruſzcżyná/ Frangula. Faulbaum/ Zapffenholtz/ Leuſzbaum. SienHerb K2# v.]

Cf KRUSZCZ, [KRUSZCZYZNA], KRUSZEC