[zaloguj się]
[pdf]

KRZEPCZYĆ SIĘ (6) vb impf

się (3), sie (3).

e jasne.

Fleksja
inf krzepczyć się
indicativus
praes
sg
1 krzepcę się
3 krzepczy się
conditionalis
sg
3 m by się krzepczył
f by krzepczyła się

inf krzepczyć się (1). ◊ praes [1 sg krzepcę się.] ◊ 3 sg krzepczy się (3). ◊ con 3 sg m by się krzepczył (1). f by krzepczyła się (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII (z Cn) – XVIII w.

1. O ludziach (3):
a. Stawać się pewnym, umacniać się [kim = przez kogo] (1): vkrżywdzonemu nie potrżebá tego/ żeby ná przećiwniká ſwego woyſká zbierał/ prżyiáćioły zwodźił/ y niemi ſię krżepczył ále práwo/ y vrżąd ma iego vſpakáiáć. GórnRozm E2.
b. Okazywać się nieugiętym, nie ustępować, przeciwstawiać się (1):
Szereg: »krzepczyć się, opierać« (1): A ieſli ſie chudzinká [białagłowa] puł roká/ rok krzepcży/ opiera/ tedy podżegánie vſtáwicżne/ chytrość/ á zdrádá męſzcżyznſka [wiele może] GórnDworz Bb4.
c. Podnosić się na duchu, dodawać sobie otuchy [kim, czym] (1): [podoba się starzec] ktory ſie krzepcży/ więcey ſam ſobą/ á ſercem dobrem/ niżli/ áby mu ćiáło mdłe/ co mocy przydawáć miáło. GórnDworz K4v.
d. [Stawać się silnym, zdrowieć: krzepcę ſię/ et krzepczam ſię/ vigeo, valeo, convaleo, convalesco Volck Iii3v.]
2. O rzeczach: Utwierdzać, utrwalać się, wzmacniać się (3):

W charakterystycznych połączeniach: krzepczy się pamięć, reguła, wiara.

Szeregi: »mnożyć się, (i) krzepczyć« (2): Thego tzáſu potzęłá ſię mnożyć y krzeptzyć Regułá Kármelitow/ od Papiezow przywileymi obdárzona/ y vtwierdzona KrowObr 135v; Mącz 477a.

»krzepczyć się i umocniać« (1): A iáko zá wáłem zamek mocnie ſtoi: tak zá temi Ceremoniámi/ ktore ſą iáko wáły/ krzepcży ſię y vmocniá wiárá náſzá. SkarŻyw 114.

Synonimy: 1.a. mocnić się; b. opierać się; 2. umacniać się, utwierdzać się.

Formacje współrdzenne cf KRZEPIĆ.

IM