Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [KRZTAN]

Następne hasło: KRZTOWY »

KRZTAŃ (11) sb m i f

m (4), [f], m a. f (7).

krztań (6), krtań (5), [krtan, krztan, krstań]; krztań Mymer¹, Mącz (3), Calep (2): krtań Murm, BartBydg (2), FalZioł, Mymer².

a pochylone.

Fleksja

	sg
N	krztåń
G	krståni
A	krztåń
L	krtåniu

sg N krztåń (9). ◊ [G krståni.] ◊ A krztåń (1). ◊ L krtåniu (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Znaczenia

Górna część tchawicy (11)
- a. Gardło wraz z przełykiem (8)

Górna część tchawicy; (aspera) arteria Mącz, Cn; trachea Calep, Cn; canalis animae, spiramen, spiramentum, spiritalis fistula, via vitalis et vocis Cn (11): Arteria aspera, Gardziel. Krźtań z którego dech wychodźi. Mącz 17a; Trachea ‒ Krzſtan. Calep 1076a, 367a.

a. Gardło wraz z przełykiem; gurgulio Murm, Mymer¹, BartBydg, Mymer², Mącz; faux Mącz (8): Gurgulio. [...] dye gurgel Krtan Murm 54; Mymer¹ 22; BartBydg 66b, 90; Mymer² 21; Faux, superior pars gulae mento propinqua, Gardziel/ też krztań Mącz 120b, 150c; [A krew wipusc wszithkę smielię Swięthą skrstany thich wolow ŚwirPasiecz 275; Krtan/ et Krztan/ Arteria aspera, faux, gurgulio. Volck lii3].

Szereg: »gęba albo krtań« (1): [wieloryb] Ma ciaſne dziuri w gębie albo we krtaniu: iż nie może pokarmu wielkiego pożrzeć FalZioł IV 31c.

Synonimy: a. gardło, gardziel.