Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: KSZTAŁTNIE

Następne hasło: KSZTAŁTOWAĆ »

KSZTAŁTNY (9) ai

kształtny (6), kstałtny (3); kształtny Calep (2), JanNKar, ZbylPrzyg (3); kstałtny RejZwierz, CiekPotr (2).

kszt- (6), xt- (2), kst- (1).

a pochylone.

sup najksztåłtniejszy (1).

Fleksja

sg
m	N	kształtny	f	N		n	N	ksztåłtn(e), najksztåłtniejszé
	G	ksztåłtn(e)go		G			G
	A			A	ksztåłtną		A	kståłtn(e)
	I	ksztåłtnym		I			I

pl
A	subst	ksztåłtn(e)

sg m N kształtny (1). ◊ G ksztåłtn(e)go (1). ◊ I ksztåłtnym (1). ◊ f A ksztåłtną (2). ◊ n N ksztåłtn(e), najksztåłtniejszé (2). ◊ A kståłtn(e) (1). ◊ pl A subst ksztåłtn(e) (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII – XIX w.

Znaczenia

1. Piękny; ładny, elegancki (5)
2. Odpowiedni, wlaściwy, akuratny (2)
3. Równomierny, proporcjonalny (2)

1. Piękny; ładny, elegancki (5): RejZwierz 60; O rzeczy, y podánie ich xtałtne, niedbáiąc CiekPotr 4; Nie day ſobie ná głowie tákich dźiwow robić/ Ale kſztałtną tkaneczkę niechći matká wdźieie/ Z rożey ábo fiiołkow wianeczek vwiie. ZbylPrzyg B4; Która kſztałtną vrodę ma ieſzcze do tego/ Może częſto nie wdźiewáć płaſzczyká zwierzchniego. ZbylPrzyg B4, B3v.

2. Odpowiedni, wlaściwy, akuratny (2): vżywáiąc liter Niemieckich, tá literá ſtára zoſtáć muśi, ták 3: ále do nowéy Polſczyzny álbo do kárákterów inſzych inſze tèż bydź muśi. Mnie ſie to ż/ náikſztałtnieyſzè zda JanNKar Gv; CiekPotr 27.

3. Równomierny, proporcjonalny; aequabilis Calep (2): AEquabilis Kſztałtnij, głatkij. Calep 35a, 222a.

Synonimy: 1. foremny, piękny, wytworny; 2. dobry, odpowiedni, słuszny, stosowny, właściwy.

Cf CZWOROKSTAŁTNY, DWOKSTAŁTNY, KSTAŁTOWNY, NIEKSZTAŁTNY