KU (24791) praep
ku (17949), k (6842); ku ListRzeź (4), March1Wiet (4), OpecŻywList (2), OpecŻywPrzedm (7), OpecŻywSandR (13), Murm (8), HistJóz (9), BartBydg (8), FalZiołSpicz, FalZiołUng (2), MiechGlab (104), KłosAlg (10), March3 (3), MurzNTSekl (4), KochZg (2), RejZwiercPodw, RejZwiercTrzec, ReszHoz (8), KochCn (4), KochAp (2), JanNKarKoch (2), SkorWinsz; k GroicPorzRej (2), BibRadzBaz, BielKronCies, MączLub, KochDryas, KochEpit (2), KochMarsz (3), KochMuza, KochMRot (2), GrochKal (3), KochCzJan, OstrEpit (2), JanNKarGórn (2), ZbylPrzyg (6); ku : k ZapWar (64 : 5), MetrKor (51 : 22), BierRaj (7 : 4), LibLeg (231 : 80), PowUrb (4 : 3), ZapMaz (3 : 1); March1 (1 : 1), BierEz (127 : 147), OpecŻyw (456 : 202), ForCnR (37 : 30), PatKaz I (16 : 7), PatKaz II (32 : 23), PatKaz III (62 : 16), KlerPow (1 : 1), TarDuch (47 : 6), FalZioł (787 : 349), BielŻyw (130 : 73), BielŻywGlab (10 : 2), GlabGad (270 : 19), BierRozm (2 : 6), KlerWes (1 : 4), WróbŻołt (115 : 23), WróbŻołtGlab (16 : 4), RejŁas (1 : 1), RejPs (332 : 114), ComCrac (21 : 11), LibMal (71 : 49), RejRozpr (10 : 12), ConPiotr (12 : 1), LudWieś (14 : 6), SeklWyzn (15 : 1), RejJóz (58 : 64), SeklKat (73 : 5), RejRozm (5 : 1), RejKup (105 : 126), RejKupSekl (4 : 1), HistAl (97 :17), HistAlHUng (1 : 1), KromRozm I (34 :15), MurzHist (93 : 42), MurzNT (77 : 39), MurzOrt (5 : 5), KromRozm II (104 : 27), KromRozm III (118 : 40), Diar (138 : 19), DiarDop (34 : 10), MrowPieś (8 : 3), BielKom (44 : 28), GliczKsiąż (126 : 23), LubPs (426 : 208), GroicPorz (227 : 29), SeklPieś (2 : 10), KrowObr (267 : 30), RejWiz (103 : 159), Leop (440 : 97), OrzList (26 : 9), UstPraw (47: 14), KochZuz (8 : 5), LeszczRzecz (4 :1), RejFig (11 : 25), RejZwierz (58 : 62), WyprKr (2 : 12), BibRadz (1022 : 219), Goski (23 : 2), OrzRozm (109 : 28), BielKron (1321 : 750), GrzegRóżn (19 : 10), KochSat (6 : 5), KwiatKsiąż (149 : 20), Mącz (1216 : 300), OrzQuin (90 : 29), Prot (9 : 15), SarnUzn (20 : 14), SienLek (153 : 171), SienLekAndr (5 : 1), LeovPrzep (39 : 6), RejAp (189 : 56), GórnDworz (323 : 157), GrzepGeom (6 : 8), HistRzym (335 : 59), RejPos (1147 : 353), RejPosWiecz2 (13: 2), RejPosWiecz3 (12 : 1), BiałKat (65 : 9), BielSat (26 : 20), KwiatOpis (20 : 2), GrzegŚm (26 : 8), HistLan (20 : 35), KuczbKat (241 : 33), RejZwierc (331 : 142), BielSpr (126 : 52), KochMon (6 : 2), WujJud (129 : 16), WujJudConf (54 : 12), RejPosRozpr (32 : 4), RejPosWstaw (115 : 20), BudBib (278 : 103), HistHel (24 : 5), MycPrz (24 : 28), Strum (21 : 8), WierKróc (1 : 11), BiałKaz (9 : 1), BudNT (95 : 66), StryjWjaz (8 : 14), CzechRozm, (367 : 64), PaprPan (31 : 45), KarnNap (26 : 6), ModrzBaz (179 : 99), ModrzBazBud (1 : 2), SkarJedn (58 : 25), KochOdpr (5 : 4), Oczko (21 : 15), Calag (4 : 3), KochPs (71 : 26), SkarŻyw (377 : 102), KochTr (3 : 3), MWilkHist (13 : 7), ZapKościer (43 : 13), StryjKron (96 : 24), CzechEp (244 : 102), CzechEpPOrz (11 : 1), KochJez (8 : 2), NiemObr (86 : 35), KochFr (22 : 18), KlonŻal (2 : 2), KochBr (1 : 1), KochDz (1 : 2), KochPhaen (17 : 1), KochSz (4 : 5), ReszPrz (16 : 6), ReszList (18 : 2), WerGośc (17 : 10), WerKaz (16 : 2), WisznTr (13 : 3), BielSen (5 : 9), BielSjem (22 : 22), KochPam (4 : 1), KochPieś (6 : 0), KochSob (3 : 2), KochTarn (2 : 4), PudłFr (12 : 25), ArtKanc (130 : 209), BielRozm (8 : 3), GórnRozm (43 : 19), KmitaPsal (1 : 1), KochProp (7 : 3), KochWr (14 : 2), PaprUp (20 : 13), ZawJeft (22 : 7), ActReg (53 : 51), Calep (21 : 22), GostGosp (16 : 7), GostGospPon (1 : 6), GostGospSieb (3 : 4), Phil (39 : 9), GórnTroas (27 : 26), KochCz (1 : 2), KochPij (3 : 1), GrabowSet (62 : 58), KochFrag (9 : 9), OrzJan (9 : 5), WyprPl (3 : 5), LatHar (80 : 13), KołakCath (12 : 6), KołakSzczęśl (5 : 4), RybGęśli (9 : 22), WujNT (608 : 127), WysKaz (14 : 3), JanNKar (4 : 9), SarnStat (821 : 145), SiebRozmyśl (14 : 3), WitosłLut (1 : 5), GrabPospR (9 : 7), KlonKr (3 : 6), KmitaSpit (3 : 2), PowodPr (32 : 14), SkarKaz (72 : 14), VotSzl (16 : 10), CiekPotr (13 : 4), CzahTr (52 : 9), GosłCast (20 : 19), PaxLiz (8 : 34), SkarKazSej (52 : 3), KlonFlis (4 : 12), SapEpit (2 : 1), KlonWor (6 : 11), PudłDydo (7 : 13), RybWit (1 : 4), SzarzRyt (12 : 6).
k (6707), g (136) [w tym: gwam LibLeg 11/96, g domu RejKup f8, poza tym: gwoli (93), grzeczy (31), gmyśli (9)]; g KochDryas, KochOdpr (4), KoehEpit (2), OstrEpit (2), WitosłLut (5); k : g LibLeg (78 : 2), SeklKat (4 : 1), RejKup (124 : 2), KromRozm II (26 : 1), KromRozm III (39 : 1), KrowObr (28 : 2), OrzRozm (27 : 1), BielKron (744 : 6), KwiatKsiąż (19 : 1), Mącz (303 : 1), SienLek (168 : 3), BiałKat (6 : 2), KwiatOpis (1 : 1), GrzegŚm (6 : 2), WujJud (15 : 1), Strum (7 : 1), ModrzBaz (98 : 1), KochPs (15 : 11), SkarŻyw (95 : 7), StryjKron (19 : 5), NiemObr (34 : 1), KochFr (4 : 14), KochDz (1 : 1), KochPieś (8 : 1), PaprUp (2 : 11), ZawJeft (6 : 1), ActReg (37 : 11), Calep (21 : 1), GostGospSieb (3 : 1), GrochKal (1 : 2), KochFrag (6 : 3), OrzJan (4 : 1), KołakCath (4 : 2), WujNT (124 : 3), JanNKar (3 : 6), SiebRozmyśl (2 : 1), PowodPr (13 : 1), SkarKaz (13 : 1), GosłCast (12 : 7), PaxLiz (33 : 1).
Zawsze cum D.
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
- 1. Przy określaniu stosunków przestrzennych
(3537)
- 2. Przy określaniu stosunków czasowych
(249)
- 3. Przy określaniu kierunku jakiegoś działania (zwłaszcza oddziaływania) lub predyspozycji do czegoś
(6891)
- A. Wskazuje, do kogo lub na co kieruje się jakieś działanie
(407)
- B. Wskazuje na adresata wypowiedzi
(1561)
- C. Wskazuje, do czego ktoś (coś) się skłania, do czego ma predyspozycje
(476)
- D. Wskazuje, do czego się zmierza, co się osiąga lub zaczyna realizować
(1732)
- E. Wskazuje, do czego kogoś (coś) się pobudza lub przywodzi
(2000)
- F. Wskazuje, do czego się coś przygotowuje, przysposabia
(380)
- G. Wskazuje, do czego się czegoś używa, przy czym się czymś posługuje
(162)
- H. Wskazuje, na co się coś przeznacza
(173)
- 4. Przy określaniu kontaktu, łączności, przynależności
(3738)
- 5. Przy określaniu stosunku lub związku
(3463)
- 6. Przy określaniu podobieństwa lub przy porównywaniu, uzgadnianiu, uwzględnianiu czegoś
(1164)
- 7. Przy określaniu potrzeb i środków wskazuje, czego dotyczą lub pod jakim względem są (nie)wystarczające
(409)
- 8. Wskazuje na cel
(4873)
- 9. Wskazuje na skutek, rezultat
(366)
- 10. Wskazuje na przyczynę
(42)
- 11. Wskazuje na sposob, stopień lub miarę
(48)
- 12. W szczególnym użyciu: owoc ku świętobliwości = świętobliwość jest owocem
(2)
- *** Bez wystarczającego kontekstu
(9)
1.
Przy określaniu stosunków przestrzennych;
ad Murm, Mącz, Vulg, PolAnt, JanStat, Cn; in Vulg, PolAnt; super PolAnt, JanStat; versus JanStat, Cn; iuxta Vulg; ante PolAnt; adversus Cn (3537):
A.
Przy określaniu kierunku (3118):
a.
Wskazuje na miejsce, do którego coś się zbliża, w stronę którego coś się porusza (2588):
LibLeg 4/26 (
65);
BierRaj 17v (
2);
PowUrb + (
2);
Aż iego ieden znáiomy [...] Wſzedſzy k niemu do więźienia [...] Táko go ſłowy poćieſzał BierEz G4 (
82);
Potym wſtąpil k nijm pán Iezus w lodzią OpecŻyw 54v;
O Iezu pokorny/ ienżes poſlán od Annáſſa ku Kaijfáſſowi OpecŻyw 114 (
248);
OpecŻywList Cv;
OpecŻywSandR nlb 2 (
10);
ForCnR A3v (
21);
MetrKor 38/321 (
6);
PatKaz I 2v (
2);
PatKaz II 33v (14);
PatKaz III 104v (
5);
ZapWar 1527 nr 2534 (
3);
Murm 121;
TarDuch A5 (
4);
tedy ſie zbieżeli do niego inſzy Delphini ku brzegowi gdzie on delphin był FalZioł IV 33d (
38);
y poſłał ku Bijaſſowi aby wyſzedł z miaſta, á o przymirzenie rokował BielŻyw 14;
Przyiacielowi ktoremu ſie dobrze wiedzie gdi cie wzowie byway kniemu, ale ktoremu ſie licho wiedzie bez wzywania go nawiedzay BielŻyw 107 (
47);
GlabGad B4v (
18);
MiechGlab *4v (
32);
KłosAlg A3;
WróbŻołt 31/6 (
14);
Wyſláwia prorok wielkie roſkoſſy przybytkow páńſkich y vpomina káżdą krzeſćyáńſką duſſę/ áby ſie kniem ćiſnęłá y proſi páná áby od nich wiernych ſwoich oddáláć nieraczył. RejPs 125 (
31);
ComCrac 11v;
LibMal 1543/67 (
26);
RejRozpr A3v (
4);
ConPiotr 32;
Nie przypuſzcżay iedno nicz tych fraſunkow k ſobie RejJóz G6 (
26);
SeklKat A2v;
A nam zaplaċ poidzyem gdomu A niepowieday nikomu. RejKup f8 (
28);
ſpráwiwſzy wielki zaſthęp/ puſćił ſie po morzu ku Włoskiey ziemi/ támże przyciągnął do Kalcedoniey HistAl B5v (
44);
MurzHist B2 (
13);
MurzNT Matth 14/15 (
20);
KromRozm II b3 (
3);
KromRozm III C2;
Diar 19 (
38);
DiarDop 111 (
2);
BielKom A2 (
12);
GliczKsiąż K6v (
2);
Bo oto y krolowye zyemſcy przyſſli k nyemu/ Społu ſie zgromádzili ku myeyſcu tákyemu. LubPs N;
PAnie vſłyſz modlitwę mą/ głos moy niech przidzye k tobie LubPs X3 (
35);
GroicPorz g3 (
5);
SeklPieś 15v (
2);
KrowObr 152 (
3);
RejWiz A6v (
22);
Tedyć ia ku niemu [kamieniu] trzy ſtrzały wyſtrzelę Leop 1.Reg 20/20;
A gdy nádiáchał bliſko ku Azotowi/ vkazano mu kośćioł Leop 1.Mach 11/4 (
58);
UstPraw K3;
KochZuz A2 (
3);
RejFig Aa6v (
7);
RejZwierz 8 (
13);
y gonili ie Izráelczycy drogą ktorą chodzą ku Betoron BibRadz Ios 10/10 (
124);
Goski A2v (
9);
OrzRozm A3v (
5);
wlawſzy oleiu ná lewą rękę/ kropił pálcem práwey ręki ſiedḿ rázy ku domu Bożemu BielKron 37;
thyś przyſzedł ná mię we zbroi/ á ią k tobie w imię Boże BielKron 65v;
A gdy przypádłá ku nogam iego/ odepchnął ią BielKron 301v (
335);
GrzegRóżn N4v;
KochSat C3;
KwiatKsiąż B3 (
3);
Mącz 3a (
72);
OrzQuin A3v (
7);
Prot B3v (
2);
á to w ćienką chuſtkę włożywſzy/ w łono ku máćicy włoż. SienLek 118 (
15);
RejAp 47 (
4);
kiedy ktho nágotowawſzy śidło/ ponętą przywiedzie kniemu/ iż ſie ſam cżłowiek vłowi. GórnDworz S4 (
8);
ſzedł nágo ku zamku onego Rycerzá/ á przyſzedſzy ſthoiąc v wrot kołáthał HistRzym 42 (
208);
RejPos A2 (
72);
BielSat [I4] (
3);
Przyſzły mi ku ręku Kxiążecżki o Lifflándckiey źiemi KwiatOpis A2v;
HistLan A3v (
6);
KuczbKat 195 (
3);
RejZwierc 119 (
8);
BielSpr b2 (
10);
KochMon 30;
ktorzy ſą łákomi/ tylko k ſobie gárną RejPosWstaw [1434] (
2);
BudBib Gen 44/18 (
74);
HistHel B4v (
8);
WierKróc B3v;
Y ſtáło ſię gdy ſię przybliżył do Bethfagi y Bethánij ku gorze názwáney oliwną. BudNT Luc 19/28 (
45);
Biſkup ku niemu/ S ſzeſcią ſet ſwych wyiechał StryjWjaz B (
7);
CzechRozm 34 (
2);
PaprPan E2v;
SkarJedn 383;
KochOdpr D3;
Oczko 23;
Calag 272a;
KochPs 94 (
3);
SkarŻyw 14 (
9);
KochTr 16;
Piłat wſtánie ku nim/ ziąwſzy cżapkę z głowy MWilkHist B2 did (
3);
StryjKron 26 (
15);
CzechEp 258;
KochJez B (
7);
KochFr 84 (
3);
KlonŻal B;
KochPhaen 5 (
3);
KochSz C;
WerGośc 219 (
2);
WerKaz 267;
WisznTr 7;
BielSen 9 (
4);
BielSjem 8 (
4);
KochPam 84;
KochPieś 7;
KochSob 55 (
2);
PudłFr 5 (
3);
Nie odrzucay mię od śiebie/ ále mię przyimi ku ſobie ArtKanc M (
54);
Sądy Boże pędzą was/ iáko wiátry ná morżu okręt/ á co wiedźić ieſli ku portowi/ czy ku zginieniu. GórnRozm M2v (
4);
KmitaPsal A5;
KochProp 14;
PaprUp F;
ZawJeft 7 (
5);
ActReg 3v (
17);
Calep 112b (
7);
Phil H2;
GórnTroas 19 (
11);
KochCn B4v;
GrabowSet I3 (
10);
KochFrag 28;
OrzJan 101;
WyprPl C3;
LatHar 166 (
4);
KołakCath A3 (
3);
SIny mroz ku nam krocży/ á życżliwe Láto Precż ſię bierze RybGęśli B4 (
8);
Chriſtus przyiął was ku chwale (marg) abo, do chwały. (‒) Bożey. WujNT Rom 15/7;
ábyśćie cnoty opowiedáli tego ktory was wezwał z ćięmnośći ku ſwoiey przedźiwney świátłośći. WujNT 1.Petr 2/9 (
47);
SarnStat 117 (
11);
SiebRozmyśl F3v (
3);
Przyſtęp vbodzy k niemu wolny mieli KlonKr Fv;
KmitaSpit C;
CiekPotr 5 (
9);
CzahTr Bv (
6);
Czy z choroby/ czy ták chcąc/ śmierći kſobie wzywa? GosłCast 27 (
3);
PaxLiz B2v (
3);
KlonFlis C3 (
2);
KlonWor 16 (
3);
RybWit A3 (
3);
SzarzRyt B3v (
2).
W połączeniu z nazwami stron świata lub rzeczownikami: gora, doł, ziemia, niebo itp. [w tym: ku dołu (8), ku gorze (82), ku niebu (9), ku połnocy (15), ku południowi (23), ku wschodu (9), ku zachodu (15)] (186): BierEz E; FalZioł I 39c (15); GlabGad D5v (8); MiechGlab 25 (8); RejPs 90v (3); RejRozm 392; RejKup cc3; HistAl K8 (3); MurzHist Fv; MurzNT Luc 12/29; LubPs Y4v (2); KrowObr 91v (2); RejWiz 43v (3); Leop Deut 2/3 (4); RejFig Cc3v; Serceby chciáło wzgorę/ kámień k zyemi ciągnie RejZwierz 115v (3); BibRadz Gen 10/30 (11); Potym ruſzyliſmy ſie od kroleſtwá Gámbre ku południu dáley BielKron 452 (33); Mącz 133a (2); Prot E; SienLek 26 (6); LeovPrzep A2v; RejAp 50 (5); GrzepGeom B; RejPos 264 (3); BielSat G3 (4); Thákże też dobra rádá pánu káżdemu/ álbo z nim ku gorze leći/ álbo ſie z dymem po ziemi włocży. RejZwierc 41v (7); BielSpr 61v (3); BudBib Gen 12/9 (2); Słońce ſie też ſwą drogą/ k zachodu chyliło. HistHel Cv (2); Strum Fv; KochOdpr D2; Oczko 5 (7); KochPs 155; SkarŻyw 14 (3); KochTr 6; StryjKron 46 (4); CzechEp 223; á wnet dymy wſtały/ Gęſte ku niebu/ á wśi budowné gorzáły. KochJez Bv; KochPhaen 18 (4); ReszList 161 (2); WerGośc 235; BielSjem 38 (2); KochProp 12; PaprUp Fv; ZawJeft 12; Calep 1016b (4); KochCz B2v; LatHar 603; RybGęśli C (2); WujNT 201 (4); SarnStat 1073 (3); CiekPotr 72.
Z elipsą czasownika oznaczającego ruch (16): OpecŻyw 26; OpecŻywSandR nlb 2; Iudas cieſzy brata a radzy ku oyczu cżo rychley RejJóz P2v did; RejKup m5; RejWiz 134v; RejZwierz 113v; BibRadz Ez 21/22; pytał drugich ſąſiad gdzye ſie obroćili/ powiedzyeli ku Polſzce BielKron 420v; HistRzym 21v; RejPos C4v (3); RejZwierc 35v; A ná koniec namázawſzy go miodem [...] w koſzu wzgorę záwieśili/ pſzcżołom go [...] do kąſania y ſzcżypánia podáiąc. á ſtárzec mężny [...] śmiał ſię z nich mowiąc: mnie ku gorze/ wam ná doł SkarŻyw 274; ActReg 128; LatHar 603.
W charakterystycznych połączeniach: bieżeć (po-, przyzbieżeć itp.) ku komu a. ku czemu (82), brać (się) (wez-, za-, zebrać się itp.) (39), ciągnąć (się) (po-, przy-, ściągnąć itp.) (153), iść (po-, przy-, wy-, zejść (się) itp.) (746), płynąć (przypłynąć, przypływać itp.) (37), (pod)nieść (przy-, wynieść itp.) (47), pos(y)łać (ode-, przy-, wy-, zesłać, poselstwo, poseł) (189), przybliżać (się) (bliżyć się, zbliżać się) (80), (przy)chodzić (s-, wychodzić, przechod itp.) (81), (przy)jechać (nad-, od-, wy-, zjechać itp.) (107), przymknąć (się) (pomknąć, przy-, umykać się) (17), (przy)puścić (się) (wypuścić, przy-, wypuszczenie itp.) (56), przystąpić (po-, w-, zstąpić, przystęp itp.) (208), (przy)wieść (wywieść, wiedzienie itp.) (88), ruszyć (się) (18), (we)zwać (przy-, wzywać itp.) (75), wrocić (się) (na-, przywrocić, obrocić (się)) (125).
Połączenie: »aż(e) ku« (30): OpecŻyw 115v; GlabGad A8v; MiechGlab 17; LibMal 1552/168 (2); LubPs E (3); RejWiz 109 (2); Tedy Lot ſzedł do nich áż ku drzwiam [ad ianuam] BibRadz Gen 19/6 (44); Mącz 360c; SienLek 112 (2); A sławá iego przyſzłá áſz ku Krolowi [usque ad regem] BudBib 1.Mach 3/26 (2); HistHel B2.
Wyrażenia przyimkowe: »ku diabłu, k biesu, ku wszytkim czartom« =
precz,
byle dalej stąd (
5 :
1 :
2):
Idzczie ku Diablu matacze RejKup Gv;
RejFig Cc2v;
RejZwierz 140v;
pocżćie ſnim ku wſzytkim cżártom/ áby go oſiedli BielKron 420v;
RejZwierc 268v;
WerGośc 218;
CzahTr L2;
Właśnie iáko Ruś mowi: ieden idźie k leſu/ Y ręcżniká nie rzeżąc: drugi cżeſze k bieſu. KlonWor 68.
»k sobie« = na lewo (3): RejWiz 75v; Tylko ná práwo puść Leniwkę w morze/[...] Ty ſię w Motłáwę k ſobie/ day ſię Bogu/ Vday do progu. KlonFlis Hv (2).
b.
Wskazuje na miejsce, w stronę którego coś się obraca, skłania lub podnosi (523):
BierEz B2v (
11);
OpecŻyw 11v (32);
PatKaz I 18;
TarDuch C5 (
3);
FalZioł I 55b (
10);
GlabGad B3 (
3);
Raczi nakłonić ku mnie vcha twego/ a raczi mię zbawić. WróbŻołt 70/2 (
14);
RejŁas w. 74;
á iáwnie nam okaże że ieſt knam obroćił łáſkáwe oblicze ſwoye. RejPs 96v (
15);
LibMal 1547/124v;
RejKup d7 (
2);
HistAl H8;
MurzHist E4 (
3);
MurzNT Luc 18/13;
Rácżże ty ſam miły Pánye ty źwirzętá ſkroćić/ A yáko wędzidłem chcyey ye ku ſobye náwroćić LubPs H4 (
31);
GroicPorz b4v;
RejWiz 26v (
2);
Y vſchłá wnet ręká iego ktorą był wyćiágnął [!] przećiw niemu/ ani iey mogł záſie ku ſobie ſkurcżyć. Leop 3.Reg 13/4 (
20);
OrzList c2v (
2);
BibRadz Gen 14/22 (
25);
BielKron 30v (
24);
KwiatKsiąż E3;
Mącz 84c (
4);
SienLek 116;
RejAp 12v;
GórnDworz E8v (
4);
któré to dwie Lineae ſą aequidistantes między ſobą/ to ieſt/ iednáko od śiebie idą/ nie náchyláiąc ſye ku ſobie/ áni ſye odchyláiąc iedná od drugiéy GrzepGeom F4v (
2);
HistRzym [2] (
5);
RejPos 46v (
14);
RejPosWiecz2 92v;
BielSat D3 (
2);
KuczbKat 355;
RejZwierc 125 (
4);
BielSpr 73v;
KochMon 26;
Podnieśmy ſerce náſze/ y ręce ku Bogu w niebo. BudBib Thren 3/41 (
12);
HistHel C2 (
3);
PaprPan X2;
KochPs 5 (
13);
SkarŻyw 479;
NiemObr 87;
KochFr 7 (
3);
KochPhaen 3 (
2);
KochPieś 12;
ArtKanc D2 (
11);
ZawJeft 35 (
2);
GostGospPon 170;
Phil S4;
GórnTroas 8 (
5);
GrabowSet A2v (
17);
WyprPl Bv;
LatHar 62 (
4);
iáko odwrocą vſzy od prawdy/ ták ſię ku báśniom obrocą. WujNT 2.Tim 4/4 (
3);
JanNKarKoch D4v (
2);
CzahTr B3v;
GosłCast 40;
Wielki vmyſł áby miał/ vſzy náchylone Ku cney ſpráwiedliwośći/ ręce odwrocone Od podárkow SapEpit A4v;
SzarzRyt D.
W połączeniu z nazwami stron świata lub rzeczownikami: gora, doł, ziemia, niebo itp. [w tym: ku dołu (5), ku gorze (88), ku niebu (24), ku południu (5), ku pułnocy (5), ziemi (19)] (157): OpecŻyw 193 (2); Też gdyby tym obycżaiem/ to ieſth nogami á ręcze ku gorze podnioſlſzy [...] przygodziło ſie rodzenie. FalZioł V 21b (24); BielŻyw 71; GlabGad A8v (3); RejPs 80v (10); RejKup v2 (2); HistAl G3v; MurzNT 138v marg; LubPs P4v (3); KrowObr 170; RejWiz 27 (6); Leop *B4v (2); Swe zaſługi godnośći/ ku gorze wynośił. RejFig Cc3 (2); RejZwierz 19 (4); BibRadz Gen 13/14 (12); BielKron 47 (6); Mącz 121d (12); SienLek 178v; RejAp 10 (5); RejPos 134v (5); KuczbKat 360; RejZwierc Av (11); Patrzćie iedno ku Pułnocy/ pátrzćie ná Poludnie BielSpr b2 (5); BudBib I 152a marg (5); Calag 127b; KochPs 85; SkarŻyw 52; StryjKron 21 (2); CzechEp 37 (3); KlonŻal Cv; KochPhaen 5 (3); ReszList 160; BielSen 5; Rácż Niebo przełomić/ k nam śię nádoł ſkłonić/ O Pánie vkáżyſz/ miłośierdze [!] ſwe dźiś ArtKanc A11 (2); Repandus ‒ Bu [!] gorze nakrziwioni. Calep 912a (4); GórnTroas 73; Nákłoń głowę ku źiemi/ Serce wźnieś do Bogá GrabowSet D4 (3); WujNT Luc 24/5 (3); PowodPr 12; CzahTr K4 (3); GosłCast 20 (2); KlonFlis E4v.
Z elipsą imiesłowu: obrócony, skierowany itp. (18): TarDuch E2v; FalZioł V 14v (6); MiechGlab 69; BielKron 465 (2); Mącz 2d (2); wiátrów zachodnych ſye bóyćie/ Polſkimi pływayćie/ ku portu ſztyr dźierżćie OrzQuin A3v; RejZwierc 239; SkarŻyw 414; StryjKron 160; KochPhaen 21; A tą zdrádą tráćił ślad/ wſpák obrácał ſtopy/ Zadna nie byłá ku drzwiom/ lecż wſzytkie od ſzopy. KlonWor 22.
W strukturze: czym ku czemu (33): OpecŻyw 144v (2); PatKaz I 12v; Grzbietem ku żywotowi/ á vſty ku grzbietowi matcżynemu leży: ſkurcżywſzy ſie w kłębek. FalZioł V 14v (18); BielŻyw 71 (2); MiechGlab 69; żeſmy opuſćili Páná Bogá/ żeſmy odwroćili oczy náſze od przybytku iego/ y tyłemeſmy ſye obroćili ku przybytku iego. OrzList c2v; BielKron 122v (3); KochPs 85; Ciągnąc zá ſobą myſz ku gorze poſzládkiem. KochPhaen 21 (2); Co nadáléy odſzedſzy tyłem ſtáń ktéy ſtronie GórnTroas 38; PaxLiz C2.
W charakterystycznych połączeniach: (na)chylić (się) (schylić itp.) (21), nakłonić (skłonić, skłaniać (się) itp.) (65), obrocić (się) (nawrocić itp.) (116), (pod)nieść (się) (wy-, wznosić itp.) (141), poźrzeć (weźrzeć itp.) (24), ściągać (roz-, wyciągnąć itp.) (31).
c. Przeciw, w stronę, skąd coś nadchodzi (tylko w wyrażeniach: ku wiatrowi, ku wodzie) (7): Y wymierzył przećiwko wiáthrowi pułnocnemu pięć ſet prętow/ prętem pomiáru w okrąg. Y ku wiátrowi od pułudniá wymierzył pięćſet łokći [contra ventum aquilonis]/ prętem pomiáru w koło. Leop Ez 42/17 (3); Przywięż laſkę pod wagą/ á zápal od dźiurki/ Poydzie wzgorę ku wiátru/ poki s ſtáwa rurki. BielSat N3 [idem] BielSjem 39; Calep 1023a; opátrzyć áby z ſtáwow ryby nie wychodźiły ná cudze imienie/ ták ku wodźie na wierzchowiſko/ iáko y w zwodę z vpultu ná doł. GostGosp 70.
B.
Przy określaniu rozciągłości obszaru lub przebiegu trasy wskazuje na ich kres, granicę lub ogólny kierunek (157):
BierEz A3;
Goſcziniecz ku Luczku Praſsolſkii MetrKor 46/114v (
10);
GlabGad I5v (
2);
WróbŻołt 106/4;
yſz mosth sbvdowal przes Nyestr kv brzegv Cro yeg° M. LibLeg 7/33v (
3);
RejPs 35v (
2);
RejKup k4;
[granica] wychodzi do Dábereth/ á bieży ku Iáffie. Leop Ios 19/12 (
11);
A gránice Chánáneyczykow były począwſzy od Sydonu/ ćiągnąć ſię do Gerar/ aż do Gázy/ precz k Sodomie/ y ku Gomorrze/ y ku Adámá/ y ku Seboim/ aż y do Lazy. BibRadz Gen 10/19 (
22);
Háſsonia od záchodu leży ku Renu/ od wſchodu ku Turingiey ſie śćiąga y ku Sáśi/ od pułnocy ma źiemię Brunſzwiceńſką y cżęść Weſtwáliey. BielKron 290 (
23);
Mącz 240b;
KwiatOpis B4 (
3);
BudBib Ios 12/7;
SkarJedn 225;
SkarŻyw 284;
ZapKościer 1580/6v (
2);
ArtKanc I4;
Ku téy poſzli mogile/ [...] Nád morzem/ zkąd záś równia ku págorku bieży GórnTroas 72 (
2);
RybGęśli C2v;
WujNT Act 8/26;
NA nowinach/ któré ſie poczęły zá Wiſłą/ y ku gránicy Ruſkiéy [et citra metas Russiae JanStat 230]/ Węgierſkiéy/ áż do gránic źiemie SarnStat 187 (
9);
CiekPotr 71;
CzahTr Hv.
W połączeniu z nazwami stron świata lub rzeczownikami: dół, góra, ziemia itp. [w tym: ku dołowi (1), ku gorze (2), połnocy (14), ku południu (3), ku wschodu (słońca) (11), ku zachodu (słońca) (8), ku ziemi (1)] (40): FalZioł I 64a; MiechGlab I (6); KłosAlg A2v; LubPs Z5v; Leop Ios 18/17 (9); BibRadz Gen 2/11 (6); tám ſie pocżynáią dwie rzece/ Thwerá á Sná/ iedná ku zachodu do Nowogrodá/ druga ná wſchod ſłońcá idźie. BielKron 432 (12); Táki znák (ieſt początek ſtrony: tákowy 0 ieſt pośrodek ſtrony: á táki ) známienuie ſpodek albo ſkończenie oney ſtrony/ to ieſt od środku ku dołowi SienLek S; BudBib Ios 17/9; Strum L3v; ReszHoz 127.
W charakterystycznych połączeniach: bieżeć (przybiegać) ku czemu (14), być (11), iść (przyść) (23), leżeć (9), obracać się (obrocić się) (6), przychodzić (ob-, przechodzić itp) (6), ściągać się ((roz)ciągnąć (się)) (23).
Połączenie: »aż(e) ku« (21): Od pięty nożné aż ku wirzchu glowy niebylo wnim zdrowiá OpecŻyw [127] (3); KłosAlg A2v; RejPs 120; LibLeg 11/77v; LubPs Z5v; A gránicá tá prziydźie áż ku Iordanu [ad Iarden]/ kończąc ſie áż v morzá ſłonego BibRadz Num 34/12 (5); BielKron 286v (2); Mącz 334c (3); SienLek 175v; Strum L3v; KochPhaen 18; ReszHoz 127.
C.
Przy określaniu położenia (262):
a.
Wskazuje na miejsce, w sąsiedztwie lub po stronie którego coś się znajduje lub dzieje (214):
BierEz 03;
Nacżynie [...] ma być ze ſćkła iaſnego/ nie grubego/ na dnie ſzyrokie/ á ku wirzchowi wązkie FalZioł V 1v (
6);
V kogo oblicże od cżoła aż do policżkow ſzyrokie á ku brodzie zakoncżone GlabGad N2v (
5);
MiechGlab 26;
v ktoregom ogladal trzy rany w recze prawcy yedne w palczu malym druga w drugim pole thegoss, Trzeczia ku lokhcziewy za dlonią ZapWar 1550 nr 2674 (
3);
LibLeg 6/114v (
8);
LibMal 1543/70 (
4);
ten ktory kſtołu śiedźi [tenli co śiedźi v ſtołu WujNT] czyli ten ktory poſługuie? MurzNT Luc 22/27 (
7);
LubPs E2v (
3);
A zá grzech ſwoy będzie offiárował Pánu ku drzwiam [ad ostium; v drzwi WujBib] Przybytku świádectwá Leop Lev 19/21 (
4);
ODewśić pánie dobrze/ polá rozmierzono/ Ale tám ku gránicam/ bárzo rozſzyrzono. RejZwierz 138;
ſpráwilichmy ku końcowi Reieſtr/ ku prędſzemu mieyſc potrzebnych znaleźieniu BibRadz *6 (
12);
BielKron 93 (
17);
Mącz 72b (
4);
SienLek 111v (
5);
RejAp 187v (
2);
BiałKat 271;
KwiatOpis B3v (
2);
ábowiem cżęść muru ktora byłá ku potokowi [qui erat super torrentem Vulg] od wſchodu słońcá iuſz byłá vpádłá BudBib 1.Mach 12/37 (
4);
A ták muśi być dźiurá w żłobie wyrobióná/ ku miąſzſzémv kóńcowi przeſtrzéńſza niżli v cienkiego kóńcá. Strum [H] (
3);
BudNT przedm b6v;
Oczko 9v;
StryjKron 56 (
3);
KochPhaen 3;
Záyźrzym/ á ono ſye pięknie źieleni ku láſu. PudłFr 8;
GórnRozm E4v;
JanNKar B4v;
CzahTr Hv;
KlonWor 24.
W połączeniu z nazwami stron świata lub rzeczownikiem: góra [w tym: ku gorze (1), ku połnocy (28), ku poł(u)dniu (33), ku wschodowi (słońcá) (29), ku zachodowi (słońca) (13)] (95): FalZioł V 62; wſtąpili ku zachodu ſlonca [...] bacząc dobrze iż w ſthronach na połdnie y ku wſchodowi ludzie wſzędy przebywali, przeto ſie tam prożno mieli opuſzczać. MiechGlab 43 (12); HistAl K8 (2); Leop Ex 36/27 (9); BibRadz I 2a marg (17); Nád Konſthántinopolim ku pułnocy zową ie [morze Tracyjskie] Pontus Enxinns BielKron 273v (39); Mącz 164c; widźiał ná powietrzu ſzeſcioro Słońcá/ miedzy ktorymi to ktore było ku Zachodowi práwie czarne było LeovPrzep b; RejAp 81v; KwiatOpis A4 (7); BudBib Ios 12/7 (3); Oczko 7v; WujNT Act 27/12. Cf W strukturze.
W strukturze: ku czemu od czego [w tym: ku połnocy (3), ku południowi (4), ku wschodowi (3), ku zachodowi (2)] (15): Zamek Mankup ku zachodu od Kaffy leżączi [quod est versus occasum a Caffa] MiechGlab 72 (2); Leop Ios 18/12; Była kráiná známienitha [...] ku wſchodowi Słońcá y ku Mezopotmáiey [!] od żydowſkiey źiemie. BibRadz I 2a marg (6); BielKron 270v (6).
b.
Wskazuje na miejsce, naprzeciw którego coś się znajduje lub dzieje (48):
RejPs 71 v;
áby otworzył drzwi páłácowe ktore były ku rzece Eufraten [qui erant super descensum fluvis Eufraten] HistAl Nv;
Leop Ex 36/27 (
8);
BibRadz Ez 40/37 (
6);
BielKron 265 (
2);
Mącz 405a;
Bo oblicże cżłowiecże ku pálmie [iuxta palmam] (było) z tąd/ á oblicże lwięćiá ku (drugiey) pálmie [iuxta palmam] z onąd BudBib Ez 41/19 (
7);
Tám gdźie ku niebu pátrzą Káźimiérſkié ſkáły KochPam 84;
Ziemiá ku ſłoncu [...] Rozwiłá włoſy. KochPieś 32.
W połączeniu z nazwami stron świata [w tym ku: południu (10), ku pułnocy (5), ku wschodu słonca (a. słonecznemu wschodowi) (5)] (20): Leop Lev 1/11 (5); BibRadz Ez 40/27 (5); á namioty rozbijáli według roſkazánia Bożego przez Moiżeſzá/ niektorzy ná południe/ drudzy ku połnocy/ ná zachod/ y ná wſchod ſłońcá BielKron 39v (5); Mącz 325d (2); WujJud 43v; KochPs 164; KmitaSpit C6.
2.
Przy określaniu stosunków czasowych;
ad Vulg, PolAnt, Cn; in, super Vulg; circa JanStat (249):
A. We frazach oznaczających zbliżanie się, nadchodzenie jakiejś pory dnia, roku, okresu życia (32): OpecŻyw 167 (3); gdy ſie cżaſi á wiatry mieniły ku zimie, tedy onę kadz [...] gdzie potrzeba wiatrn [!] albo zimna vkazowała obraczał. BielŻyw 71 (3); RejPs 148v; Boć śię iuſz má ku wieczorowi/ i dźień śię ſkłonił MurzNT Luc 24/29; Leop Prov 7/9; BibRadz Iudic 19/8 (3); BielKron 191v (2); Cadunt umbrae, Bierze ſie ku nocy/ Poczina ſie zmierſkáć. Mącz 28d; GórnDworz H6; HistRzym 82v; iż káżda godziná iego/ y káżde poſtąpienie iego/ záwżdy ſie k wiecżoru przybliża/ to ieſt/ ku cżáſowi śmierći iego. RejPos 110v (3); HistLan C2v; SkarJedn 383; KochPs 151 (3); MWilkHist Kv; StryjKron 467; Calep 1117a; WujNT Luc 9/12 (4).
B.
Wskazuje na moment (najczęściej porę dnia lub roku), z nastaniem lub przed nastaniem którego coś się dzieje (97):
MetrKor 38/286;
OpecŻyw 86v (
2);
PatKaz III 100v;
SKowronek [...] napierwiey ku Wioſnie ſpiewać pocżyna. FalZioł IV 23d (
4);
GlabGad C3v (
4);
ku pierwſzemu ſwięthu poſzcżą trzydzieſci dni, ku wtoremu ieden mieſiącz/ á ku treciemu dwanaſcie dni. MiechGlab 21;
WróbŻołt 58/16;
RejPs 134v (
2);
Iż dźień pirwy Bożego narodzenia [...] od zarania pocżąwſzy aż do południa był pochmurny [...] potym do ſrzod odwiecżerza wietrzyk powiewał/ na oſtatek ſie k wiecżorowi było wyiaſniło. LudWieś Bv (
5);
RejKup i5;
Diar 29;
Drobne kwiatki iż ſłábe ráno zákwitáią/ A k wiecżoru áliśći ſámy opádáią. RejWiz 35 (
4);
Leop Gen 8/11 (
5);
RejFig Bb (
4);
RejZwierz 136v (
2);
BibRadz 2.Esdr 13/19 (
5);
BielKron 55v (
3);
ku końcowi Mieſiącá Czerwcá/ y ná początku Lipcá látoſiego roku zeſzli ſie málem nie wſzythcy Plánetowie w iedno známię LeovPrzep B3v;
GrzepGeom O3v;
iedny robotniki zmawiał poránu/ drugie o południu/ trzecie k wiecżoru RejPos 59v (
5);
RejZwierc 44 (
8);
BudBib I 9a marg;
PaprPan H2;
SkarJedn 386 (
2);
KochOdpr B4v;
Oczko 27v;
SkarŻyw 441 (
2);
StryjKron 155;
KochPhaen 11;
BielSjem 23;
PudłFr 25 (
2);
ArtKanc D13v;
GórnRozm H4;
GórnTroas 73;
Ia weſołey duſze nie cżuię z młodośći/ Proſzę cżyń pocżątek weſelu k ſtárośći. GrabowSet C3 (
2);
KochFrag 21 (
2);
LatHar 12;
RybGęśli B2v;
SarnStat 784;
gdy Pan Bog ludowi ſwemu co roſkazował/ ábo go też z cżego ku oſtátniemu pokarániu ſtrofował PowodPr 18 (
2);
CiekPotr 71;
SzarzRyt Dv (
2).
Połączenie: »aż(e) k(u)« (ó): MiechGlab 54; RejPs 32v; ták ſie vfráſuie że mu ſie y ieść ledwe áż k wiecżorowi záchce. RejZwierc 106v (2); nieprzyszłoby Seimowi bydź az ku S. Ianowi. ActReg 138; GostGosp 74.
C.
Wskazuje na zdarzenie, sytuację, podczas której coś się dzieje (95):
BierEz B (
2);
FalZioł V 5v (
2);
BielŻyw 15;
gdzie poſpolicie wody ſą iadowite, Iednorożecz rozmacża rog ſwoy w wodzie tak iż nie ſzkodzi zwirzętam ku piciu, WróbŻołt I7v (
2);
ComCrac 17v;
RejJóz Kv;
yſz then tho Zid ſloma o them wye, bo kthemu gdi pyenyadze za the rzeczi liczill prziſchedl LibMal 1551/159;
aby JKM sam osobą swą ku takowemu pospolitemu ruszenin być raczył Diar 81;
GroicPorz e (
2);
KrowObr 103;
RejWiz 25 (
7);
Leop 4.Esdr 7/61 (
2);
RejFig Aa7v;
RejZwierz 21v;
á wſzákże śmieleſmy ſobie pocżęli w Bogu náſzym/ ku przepowiedániu v was Ewánieliey [loqui ad vos Evangelium; przepowiádáiąc v was Ewángelią WujNT] Bozey BibRadz 1.Thess 2/2 (
3);
Papież wſzedł w przyiasń do Szwáncárow/ á to dla tego/ áby mu byli ku potrzebie kiedy będzye potrzeba/ zá iego pieniądze BielKron 197;
Potym Krolá Arcybiſkup ná pierſiách mázał/ [...] ku ktoremu mázániu/ káżdemu z oſobná/ oſobliwe modlitwy Arcybiſkup z pontyfikału mowił. BielKron 329v (
30);
GrzegRóżn K2v;
KochZg A4v;
KwiatKsiąż Iv;
Mącz 52b (
4);
OrzQuin M2v;
ażebym nakłádu y pracéy nieżáłował/ ku wydániu tákowych potrzebnych á vżytecznych Kſyąg SienLekAndr a3;
LeovPrzep Av;
áby y thá cżerń żáłobna máść/ znák płácżu zginęłá: zwłaſzcżá ku pothrzebie/ tám weſoła/ á ſwietna bárwá ták ná zbroi/ iáko pod tarcżą bárziey przyſtoi. GórnDworz L7 (
2);
RejPos 112v (
3);
BielSat C4v;
RejZwierc 89v;
BudBib Deut 17/7 (
2);
StryjWjaz C2v;
PaprPan Y4;
Calag 596b;
SkarŻyw 51;
ZapKościer 1582/28 (
2);
A mnie więc/ który k ſtołu nie vmiém błáznowáć [...] Potrzebá kłoſy zbiéráć KochMarsz 154;
ReszHoz 117;
ReszList 168;
PudłFr 34;
BielRozm 22;
PaprUp Fv;
GórnTroas 59;
WujNT Hebr 6/11;
WysKaz 7.
Z elipsą nadrzędnego czasownika (3): (nagł) Ku mſſi (‒) Modlytwi wemſſᾳ a naprzod gdi kaplan do oltarza prziſtαpuye moẃ tak BierRaj 18 (3).
D.
Wskazuje na moment końcowy (25):
Leop Ioann 6/27;
Bo pewnie iż ſie tá mſza/ k wiecżoru powlecże. RejFig Cc5v;
BibRadz 4.Esdr 12/32 (
2);
mieli nieiákie táiemne rozmowy z Ceſárzem/ áż ſie odwlokło ku trzynaſtey godzinie BielKron 330;
KwiatKsiąż Qv;
Mącz 33c;
Oczko 19v;
KochPs 214;
Z ráná zła nádźieiá byłá/ iák Lew we mnie kośći krſzyłá/ od záránku k wiecżorowi ArtKanc P18v (
3);
WujNT Ioann 6/27;
KlonWor 15.
Połączenie: »aż(e) ku« (11) i OpecŻyw 115v (3); MiechGlab ktv; I thamze aſch ku dnyewy ſnym wlozu polyezawſchi przed ſzwythanym rzkomo na dwor wiſchla LibMal 1551/166; LudWieś B (3); By prácował áż k wiecżoru w onym cięſzkim ſwym pocie LubPs X6; BielKron 298; SkarŻyw 224.
3.
Przy określaniu kierunku jakiegoś działania (zwłaszcza oddziaływania) lub predyspozycji do czegoś;
ad, in Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat; iuxta PolAnt; adversum, erga Cn (6891):
A.
Wskazuje, do kogo lub na co kieruje się jakieś działanie (407):
BierEz O (
2);
apoſtolowie/ za tobą ſie przycżynią pilniéy ku panu Iezuſowi/ aby duſſa twoia byla vzdrowiona OpecŻyw 55v (
11);
ForCnR B3v (
3);
PatKaz II 63v;
PatKaz III 97v (
2);
[pokrzywa] pobudza y vmocznia vcżynek męſki ku żenie. y zaſię thakież żony khu mężowi FalZioł I 152d (
2);
BielŻyw 90;
BielŻywGlab nlb 11;
GlabGad A5;
niech ym tesz przelozi niebespieczenstwo od Czessarza Tvr: kv ossobie swey y sina swego LibLeg 11/41v (
7);
WróbŻołt C6 (
7);
WróbŻołtGlab A2v;
RejPs 17 (
43);
ComCrac 14;
RejJóz G8 (
2);
SeklKat T2v;
RejKup d2 (
10);
MurzNT 78v;
KromRozm II k;
KromRozm III L3v;
i oskarżawają nas ku WKM naszemu MP Diar 74;
DiarDop 110 (
3);
Nákłoń Pánye vſſy twe ku głoſu moyemu LubPs ddv (
32);
iáko ſłużbá ku Pánu Bogu/ poſłuſzeńſtwo rodźicom y oyczyznie GroicPorz a2v;
Pod tą Przyſyęgą ktorąś vczynił ku Pánu Bogu y ku Vrzędowi GroicPorz x3 (
4);
KrowObr 196v;
RejWiz 47;
Ieſlim ſie kiedy vſmiechał knim/ niedowierzáli Leop Iob 29/24 (
11);
RejFig Bb4;
á dla tego ia ſłużebnik twoy ſmiele tę modlitwę obrácam ku tobie. BibRadz 1.Par 17/25 (
13);
OrzRozm Sv;
obá ſie kniemu ná ten cżás vćiekáią ná ſkárgę/ przetho z obiemá bywa/ iákoby pośrzodkiem BielKron 223 (
23);
GrzegRóżn B (
2);
KwiatKsiąż G (
3);
Mącz 10b (
14);
OrzQuin Z2v;
SarnUzn D6v;
SienLek 11v;
RejAp 135;
á ani [królowie] ſwoie poſtępki ku niemu [Bogu]/ iáko ku naipewnieyſzemu czelowi obráczáć wſzytki máią. GórnDworz Hh6 (
10);
HistRzym 85 (
3);
RejPos 19 (
29);
BiałKat 193v;
BielSat N4v;
KuczbKat 15 (
6);
RejZwierc 257v;
BielSpr 76;
WujJud 206v;
WujJudConf 176v;
RejPosRozpr b3v;
Nád to vmyſł ſwoy ktory był powinien ofiárowáć Pánu Bogu/ ku pieniądzom y bogáctwu gi przykłáda. RejPosWstaw [1103] (
2);
BudBib Ios 24/23 (
5);
A przeto poki czás mamy dobrze dziáłaymy ku wſzem/ á nawięcey ku domownikom wiáry. BudNT Gal 6/12[10] (
5);
CzechRozm A3v (
7);
KarnNap E3 (
2);
KochPs 39 (
4);
SkarŻyw 20 (
4);
NiemObr 87;
KochSz C2;
Zátym iednemu z nich/ ná imię Reiflowi/ przepił pełną/ á potym ieden ku drugiemu/ do tąd/ że ſię popili WerGośc 231;
WerKaz 279;
Ten znáiąc twarz łáſkáwą/ y chuć przećiw ſobie/ Skłonił tákże cnotliwé ſwé ſerce ku tobie KochPam 82;
ArtKanc A18v (
13);
GrabowSet C2v (
5);
LatHar 1 (
7);
WujNT 63 (
8);
SarnStat 408;
CzahTr G4 (
4).
W charakterystycznych połączeniach: nakłonić miłosierdzia (a. serce) ku komu a. ku czemu (9), nawrocić (nawracać) myśl (a. serce) (10) obrocić (obracać) mowę (a. myśl, a. nogi, a. oczy, a. serce) (30), pić (wypić) (3), podnosić (wznieść) duszę (a. myśl, a. serce) (35), przychylić myśl (a. serce, a. umysł) (6), przyczyniać się (przyczyna) (9), przykładać (przyłożyć) pilności (a. myśl, a. rozsądek, a. serce, a. umysł) (227), przykłonić uszy (5), skłonić (skłaniać) myśl (a. serce, a. umysł) (15), śmiać (uśmiechać) się (5), uciekać się (uciec się, ucieczka) (116), udać się (udać serce) (5).
a.
Przeciw (40):
Cżemuśćie ták záſlepieni: Iż niechcećie o śię radzić [...] Oni to w śmiech obracáli/ A nic k temu nie cżynili BierEz N (
4);
OpecŻyw 118;
FalZioł IV 30b;
WróbŻołt E2;
LibLeg 10/96;
á iáko táko rádziby nálezli ku mnie wyſtępkow przyczynę ktoremi by mogli potrwanie potępić mię. RejPs 39v (
2);
RejJóz C2v;
LubPs Y3;
RejZwierz 6;
kiedyby źiemiá zgrzeſzyłá ku mnie [peccaverit mihi] BibRadz Ez 14/13 (
2);
Pruſki Miſtrz thym więcey ſztnrmował ku zamku BielKron 370 (
8);
KochSat C2;
Mącz 46a (
4);
RejAp 26v (
2);
było ſzemránie Grecżynow ku Ebreom [murmur Graecorum adversus Hebraeos]/ iż przeglądáne bywáły wſłużbie dzienney wdowy ich. BudNT Act 6/1 (
2);
PaprPan G4v;
SkarŻyw 69;
CzechEp 337 (
2);
aby też ratowali Rzeczptą ku tak pretkiemu y częstemu nieprzyiacielowi. ActReg 131 (
2);
GrabowSet B;
CzahTr I.
Z elipsą czasownika (1): Bo owdzie nie widac teraz nikogo inszego ku Tatarom ieno Panow Łasczow około 700 koni będzie ActReg 131.
W charakterystycznych połączeniach: bluźnierstwo (bluźnienie) ku komu (2), przyczyna (7), przycierać (przytrzeć) (4), szemrać (szemranie) (2), szturmować (szturm) (5).
b.
Na czyją rzecz, dla (26):
OpecŻyw 18v;
Ale iż na on czas bywaią w zołądku niewieſcim wilgoti grube [...] przeto ządaią k ſobie potraw też ſwey natury. GlabGad G3v;
a on bi ſye sthego wimawial ze yey nyema abo yze yą przedal, niechze prziwyedzie kv themv kv komv bi yą przedal LibLeg 10/59v (
2);
RejPs 209 (
3);
Trácąć ſwą nieſmiertelność ſmierć k ſobie przijmuyą BielKom F7;
GroicPorz a4;
RejWiz 17 (
2);
RejZwierz A5 (
4);
BielKron 100;
Mącz 363b (
4);
żebyś tego to rycerzá [...] zá mężá poięłá/ ktoryſz Kroleſtwo ku tobie záſie przywroćił. HistRzym 35v;
RejPos 233 (
2);
Abowiem onę moc ktora z Męki Páná Chriſtuſowey pochodźi [...] przez Sákrámenty iákoby przez rury iákie ku ſobie przywodźimy/ y przywłaſzcżamy WujJud 232;
WujJudConf 146;
SarnStat 368.
W charakterystycznych połączeniach: garnąć ku komu (4), przyjmować (3), przypaść (przypadać, przypadnienie) (5).
B.
Wskazuje na adresata wypowiedzi (1561):
BierEz A3v (
41);
Jozeff mowił ko[ /] marij/ proſſątz iey aby ſſla na pokoy mieſſkatz OpecŻyw 158 (
158);
OpecŻywPrzedm C3;
OpecŻywSandR nlb 5;
(nagł) Przedmowa roſkoſzná ku Fortunie ij Nieſſcżęſciu ludſkiemu. (–) O milá fortuno ty nam mnogo dobrego cżyniſz ForCnR E3v (
9);
PatKaz I 18v;
PatKaz II 19 (
9);
PatKaz III 144;
TarDuch A2 (
2);
FalZioł V 1v;
BielŻyw 16 (
10);
Pyschem gwam Wyelmoznim y cznie vrodzonim panom LibLeg 11/96 (
35);
WróbŻołt 4/4 (
8);
RejPs 31 (
55);
ComCrac 11 (
2);
na pythanye thego tho drumlika kthore knyemv czinyl [...] yeſth odpowyedzial. LibMal 1554/189 (
13);
RejRozpr D2v;
ConPiotr 33v;
Zephira ku wſzythkim głoſem narzeka RejJóz G did (
25);
SeklKat T2;
Weſtchnie ku mnie czlowiek myle Niewrok ale wnet téy chwyle. Grzechy mu ſą odpuſczony RejKup k7v (
25);
ZapWar 1549 nr 2657;
Tobye mowyę wilku w owczey poſtáwye/ [...] (‒) Ku mnye ten mowi/ Muśi być człowyek tey nowey wyáry KromRozm I A3;
A on rzékł ku iemu MurzHist P4v (
7);
MurzNT A4 (
8);
MurzNTSekl A2;
KromRozm II b3v (
11);
KromRozm III B3v (
12);
Diar 25 (
6);
DiarDop 103;
BielKom A (
3);
GliczKsiąż B3;
Nápominánie ku wſzytkyemu kościołowi/ áby ſie rádował z zwycięſthwá Páńſkiego. LubPs ff4 marg (
69);
KrowObr 121;
RejWiz A4v (
9);
Leop Ex 30/11 (
46);
OrzList d2 (
5);
KochZuz A4v (
2);
BibRadz *3 (
137);
OrzRozm A4v (
7);
kazáłá być dziewkam pogotowiu/ vcżyniwſzy k nim rzecż thymi ſłowy. BielKron 320 (
191);
GrzegRóżn I2v;
Mącz 6a (
31);
OrzQuin A2 (
10);
Prot C;
SarnUzn C5v (
2);
SienLek a3v żp;
SienLekAndr a3 żp;
w rádoſciach ſpyewámy tę nową pioſnkę ku Pánu ſwemu RejAp 118v (
30);
GórnDworz B8v (
10);
Lucyná ku niemu mile odpowiedziáłá. HistRzym 27 (
48);
gdy vcżynił żáłobliwą prośbę o wſpomożenie ku Pánu ſwemu RejPos 46 (
199);
BiałKat 151;
BielSat G2v;
GrzegŚm A2v;
HistLan Cv;
KuczbKat 330;
RejZwierc B4v nagł (
11);
BielSpr 46 (
3);
WujJudConf 211v;
RejPosRozpr b4;
BudBib B4v (
38);
HistHel ktv (5);
MycPrz II C3;
BudNT przedm b (
45);
CzechRozm 17 (
14);
PaprPan A3 (
2);
ModrzBaz 143;
KochPs 37 (
9);
SkarŻyw 51 (
4);
MWilkHist F4v;
CzechEp 8 (
6);
CzechEpPOrz **v;
KochFr 63;
KochBr 152;
BielSen 6;
PudłFr 68 (
2);
KRzycżym k tobie wiecżny miły Pánie/ o łáſkáwe wysłuchánie ArtKanc I17v (
29);
KmitaPsal A5;
ActReg 160 (
3);
Phil F3;
GrabowSet B (
15);
LatHar 709;
KołakCath B3v;
RybGęśli D2 (
2);
WujNT Matth 11/16 (
32);
Threń ku Pánu Bogu álbo Pieśń ná tę notę iáko y oná dawna CzahTr H3v nagł (
9);
GosłCast 57 (
2).
Z elipsą czasownika (59): OpecŻyw kt; ForCnR kt; FalZiołSpicz V 119v; RejRozpr Av (2); (did) Pothyfar ku Iozephowi (–) Slyſzyſz to zły cżłowiecze czo ſie to tu tocży RejJóz G8v (5); RejKup f7 did (3); MurzHist A2; Diar 32; (did) Ku corce. (‒) Ciebye też nápominam corko Konſtáncia BielKom C6 (5); Ku themu co będzye vżywał Pſáłterzá tego. LubPs A6 nagł (2); KochZuz ktv (2); RejFig Aa nagł; RejZwierz 93 nagł; BibRadz I 2a marg (5); OrzRozm A2; RejAp 2 marg (3); HistRzym ktv nagł (2); RejPos ktv nagł (5); BielSat Gv nagł (2); RejZwierc 168v marg; RejZwiercPodw 183v nagł; PaprPan Ee3v nagł (3); MWilkHist Ev did; KochFr 41 nagł; WujNT Act 9/11 (2); CzahTr Bv nagł (6).
W charakterystycznych połączeniach: modlić się (modlenie się) ku komu (22), mowić (462), pisać (pisanie) (36), rzec (465), wołać (zawołać, wołanie) (214), wskazać (16); głos ku komu (18), modlitwa (36), list (8), napominanie (upominanie) (23), prośba (34), prze(d)mowa (23).
C.
Wskazuje, do czego ktoś (coś) się skłania, do czego ma predyspozycje (476):
BierEz O4v (
3);
OpecŻyw 99v (
5);
PatKaz III 139v;
BartBydg 45b;
TarDuch C3v;
Ludzie z cżęſthego á z zbytniego puſzcżania krwie: odmieniaią ſobie przyrodzenie/ á ſtaią ſie ſprawnieyſzemi ku rozmagitem niemoczam. Naprzod ku puchlinie/ drugie ku mdłoſci żołądka FalZioł V 57 (
25);
BielŻyw 133 (
2);
á rozum ich ku nauce y wyrozumieniu wſzelkiey rzeczy oſtry á prętki więczey niż otroczy GlabGad A2 (
28);
MiechGlab [89] (
2);
KłosAlg A4;
WróbŻołt 13/3 (
2);
LibLeg 10/69v (
2);
iżeſmy ku wyſtępkom przychylni wſſyſcy z Adámowego národu. RejPs 133v (
13);
SeklWyzn e4v;
RejKup h2v (
7);
ábyſmy tym mężniey boiowáli/ bo ieſli ſie więcey będziem mieć ku vciekániu niż ku bitwie/ wſzytcy razem poginiemy HistAl E4 (
3);
KromRozm I N2v;
MurzNT 28v (
2);
KromRozm II av (
3);
KromRozm III Bv;
Diar 66 (
5);
DiarDop 107 (
2);
GliczKsiąż I6v;
LubPs D2 (
15);
GroicPorz m2 (
2);
KrowObr 3v (
6);
RejWiz A4v (
2);
Leop Gen 8/21 (
9);
RejZwierz 123v;
BibRadz *4 (
15);
á ten lud ſwoy chćiwem á gotowem/ ku poſłudze ſwey Krolewſkiey záwſze mieć. OrzRozm N3 (
3);
BielKron 5v (
19);
á oni ku Matematice/ y ku Boskiey Metaphiſice ſkłonnieyſzy y ſpoſobnieyſzy ſą. KwiatKsiąż K2v (
14);
Credulitas, Prętkość á łatwość ku wierzeniu Mącz 67d (
49);
OrzQuin C2 (
2);
SienLek 5v (
6);
LeovPrzep D;
RejAp 1v (
4);
każdy ſam przez ſię/ od thego ku cżemu ſie bacży być ſkłonnym/ znienagłá ſie ma czofáć/ á ná przećiwną ſtronę przeprowadzáć/ iáko owi cżynią/ ktorzy krzywe drewno proſtuiąc/ ná drugą ie ſtronę przegináią GórnDworz Ii6 (
15);
HistRzym 53;
RejPos 24 (
20);
BiałKat 51;
GrzegŚm 30;
KuczbKat 90 (
14);
áby wnet obacżáłá/ ku cżemuby ſie przyrodzenie dzieciątká onego ſciągáło/ ieſli ku gniewu/ ieſli ku oſpálſtwu/ ieſli ku zbytniemu płácżowi álbo lámentowi RejZwierc 6v (
15);
BielSpr b4v (
4);
żechmy ludźie ku źiemſkim rzecżam bárzo ſkłonni/ á ku niebieſkim wielmi trudni. WujJud 48 (
8);
żeſmy iuż wſzyſcy z rodzáiu ſwego/ odwroceni ſą od dobrego/ á pochopni y ſkłonni ku złośći/ pożądliwośćią przewrotną związáni WujJudConf 63 (
2);
RejPosRozpr c4;
RejPosWstaw [413] (
4);
BudBib Eccli 20/3[2];
CzechRozm 116 (
6);
KarnNap B4v (
2);
ModrzBaz 11 (
4);
Oczko 1v;
KochPs 125;
Byłá ku mowieniu leniwa/ ále ku ſłuchániu ochotna SkarŻyw 142 (
9);
KochTr 20;
MWilkHist Kv (
2);
CzechEp kt (
3);
NiemObr 90;
ReszPrz kt;
WerGośc 204 (
2);
BielSjem 15;
ArtKanc A3v (
6);
KochProp 6 (
2);
KochWr 30;
PaprUp A4v;
ZawJeft. 23;
ActReg 141;
KochFrag 43;
LatHar +++2 (
5);
WujNT 56 (
10);
SarnStat 82 (
6).
W charakterystycznych połączeniach: chciwy (niechciwy, chętliwy, chutliwy, chutkość) ku czemu (27), gotowy (51), leniwy (lenistwo) (10), ochoczy (ochotny) (6), obrotny (6), pilny (7), pochopny (20), prędki (prędkość) (47), przychylny (przychylność) (13), (nie)rychły (6), skłonny (nakłoniony, przykłonny, skłonność) (139); serce ku czemu (15); przyrodzenie a. umysł ściąga się ku czemu (15).
a.
Wskazuje na właściwość lub stan, ktore w znacznym stopniu, ale niezupełnie czemuś przysługują (61):
Tho thak cżyń ieſtliby vrina tego chorego zciągała ſie ku cżyrwonoſci. FalZioł II 17b;
á ieſth zielony iakoby morzka woda ku więthſzey zielonoſci ſie maiącza. FalZioł IV 51b;
pęcherze gdy ku cżarnoſci ſie ſkłaniaią/ znamię ieſt nie dobre [...] Zaſię białe pęcherze/ nicz ſzkodliwego nie vkazuią. FalZioł V 41v (
30);
takież y wino huet [!] tam ſkwaſnieie bowiem ono ſamo z ſiebie chocia ieſt ſłodkie wſzakoż bliſkie ku kwaſnoſci, á tak richley ſie ſtawa ocztem gdi nie wiele ma ſtopniow do kwaſnoſci. GlabGad K6;
Ocży białe abo ku modroſci, cżłowieka zn. ſwey myſli GlabGad N6v (
8);
Aſnadz by mi ſie trefiło wnágęſtſſych ćiemnoſćiach chodzić ták iż bych iuż był ku ſmierći podobien nic mię ſtráſſno niebędzie RejPs 33v (
3);
HistAl K4 (
3);
KromRozm III D7v;
ma być karan wedle vznánia Sędźiego/ kthore więcey ſye ma ſkłániáć ku łáſkáwoſći/ niż ku okrućieńſtwu. GroicPorz ii4v;
RejWiz 1v (
2);
á iż wnich było Iákmiarz wſzytko ku Papieſkiey ſtronie/ wſzákże były niektore ártykuły luterſkie/ przeto ie poſłano na oſtátek Papieżowi przeyrzeć BielKron 232v (
3);
KwiatKsiąż D3;
RejAp 1 (
4);
GórnDworz H2;
ModrzBaz 21v (
2);
WisznTr 30.
W charakterystycznych połączeniach: być ku czemu (3), mieć się (3), skłaniać się (skłoniony, skłonny) (27), ściągać się (cięgnąć) (15); podobny ku czemu (4).
D.
Wskazuje, do czego się zmierza, co się osiąga lub zaczyna realizować (1732):
MetrKor 31/620v (
2);
ListRzeź w. 22;
March1 A3v (
2);
Stał ſie był boy známięnity/ Miedzy ptaki y źwierzęty: A iuże ptacy ſłábieli/ Ku vćiekániu ſie mieli. BierEz Q4 (
23);
OpecŻyw 35 (
12);
OpecŻywPrzedm C4 (
2);
ForCnR A4v (
7);
PatKaz I 13;
yzeſz ktemu ządzą myala abyſz ſnym byla na krzyſz przybyta PatKaz III 129 (
5);
Murm [207];
KlerPow 2;
TarDuch A6v;
FalZioł ++2 (
66);
Tako y pod cżaſem zaczna rzecż gdy w poſpolitoſć przidzie: wniedbałoſć przichodzi y ku wzgardze [!]. FalZiołUng V 119 (
2);
BielŻyw nlb 6 (
16);
BielŻywGlab nlb 13 (
2);
Cżemu iednego cżaſu więtſzą mamy chęć ku nie ktorim pokarmom á drugiego ku inſzim GlabGad G3 (
25);
MiechGlab *3v;
BierRozm 12 (
2);
KłosAlg A2 (
2);
March3 V2;
Abowiem im więcey ſie przyblizaią ku złoſci, tym więcey ſie oddalaią od ſprawiedliwoſci. WróbŻołt pp5v (
11);
LibLeg 10/69v (
17);
Przed ſie oni zonego przeſtráchu przyſſedwſſy ku pámięći nic nieomieſkawáli pobudzáć znowu gniew iego RejPs 116 (
32);
ComCrac 16 (
3);
RejRozpr A4v (
4);
SeklWyzn f2;
RejJóz E4v (
14);
Alye mv nycz nyeprzinyoſl bo nyeprziſchedl ku ſkuthkovi kradzyezy they LibMal 1547/126 (
12);
SeklKat I4 (
3);
RejKup b4 (
17);
RejKupSekl a3v;
gdy chce s kim walcżyć nie ſle panow áni kſiążąt ſwych/ ále ſam oblicżnie przyſtępuie ku bitwie HistAl E (
4);
KromRozm I B4 (
5);
MurzHist B4 (
20);
MurzNT 73v;
KromRozm II b2v (
6);
Pokáż mi to. (‒) Ktemu idę. Przodkyem/ iż od łáćinſkich á poſtronnych pocznę KromRozm III P3 (
16);
Diar 33 (
4);
DiarDop 108;
MrowPieś A4v;
Doſyć tobye cżynięcy ná zyemi ná wodzye/ Przijdzye o ſmierć o niemoc álbo k wielkiey ſzkodzye. BielKom D8 (
5);
GliczKsiąż A3v (
26);
LubPs A2 (
47);
áby ludźie od kłopotow práwnych tobie ſpoczynęli/ á ku potrzebom duſznym/ ku vżytkom też ćieleſnym/ iáko ku roboćie y nábywániu máiętnoſći ſye ſkłonili. GroicPorz o4 (
18);
SeklPieś 31v;
KrowObr A (
20);
RejWiz 3v (
25);
Náwroćiſie cżłowiek ná then cżás ku máiętnośći ſwoiey/ á ieden káżdy prziydzie záś do rodziny ſwey Leop Lev 25/10;
iáko gdy iuż k rzecży przyſſlo/ Mácedońcżykowie thowárzyſſe ich ięli ſobą trwożyć Leop 2.Mach 8/20 (
28);
OrzList h (
4);
UstPraw B3 (
6);
RejFig Bb7;
RejZwierz 56v (
5);
Gdy kthemu prziydź miáło áby go był Herod wywiodł/ tedy oney nocy ſpał Piotr miedzy dwiema draby BibRadz Act 12/6 (
50);
Goski A4;
OrzRozm A3 (
12);
Przyſzedſzy k látom niemáłym Sálomon/ iął ſie zbytecżnego gámráctwá BielKron 78v (
95);
GrzegRóżn B2 (
6);
Kcżemuſz przyſzło? Polacy Pruſką źiemię wźięli KochSat A3v (
2);
KwiatKsiąż B (
11);
Servire gloriae, O słáwę ſie ſtáráć/ Mieć ſie k temu yákoby dobrey sławy mógł doſtáć. Mącz [388]e (
163);
OrzQuin A4v (
12);
Prot A4v (
2);
SarnUzn E2v (
2);
SienLek 3v (
18);
LeovPrzep B4v (
6);
RejAp 27 (
5);
przycżynę dla ktorey ią cżyni: látá ſwe/ záwołánie/ koniec/ ku ktoremu zmierza/ y te rzecży przez ktore ma przyść ku niemu. GórnDworz I6 (
69);
HistRzym 12 (
17);
RejPos A5 (
102);
BiałKat 318v;
BielSat G (
4);
GrzegŚm 38 (
3);
HistLan B3v (
8);
KuczbKat a2 (
33);
RejZwierc 2 (
65);
thu może káżdy obácżyć przycżynę náſzego złego/ ſkąd ſie co pocżęło á ku cżemu ćiągnie y ná ktorym punkćie ſtánęło. BielSpr 57v (
15);
WujJud 88 (
5);
WujJudConf 18v (
5);
RejPosRozpr b3 (
3);
thák iż rodzicom ſwym przychodzą ku wielkiey boleśći/ ſmętku/ á żáłośći/ á ſobie bywaią przycżyną wiecżnego zginienia. RejPosWstaw [412] (
11);
Gdyſz ten wiek vtráćił młodość ſwoię/ á cżáſy chylą ſię ku ſtárośći. BudBib 4.Esdr 14/9 (
10);
HistHel B;
MycPrz I A2 (
3);
Strum H2v;
WierKróc A4;
BudNT przedm a5 (
2);
StryjWjaz A2 (
2);
Przez co Antychriſt od ſzcżerośći słowá Bożego odſtąpił przez toſmy my teraz ku niey przyſzli. CzechRozm 20v marg (
33);
PaprPan C4v (
5);
KarnNap A2 (
5);
ModrzBaz 5v (
23);
SkarJedn A5v (
8);
Oczko 9v (
2);
KochPs 176 (
3);
Nawiętſzá nas wysługá podka/ gdy nas Ceſarz zá ſwoie przyiaćiele pocżyta. Byſmy dobrze iuſz ku temu przyſzli: á długoſz to trwáć może? SkarŻyw 76 (
32);
A Stephan Woiewodá Wołoſki máiąc na Albrichtowo przedſięwzięcie ku czemuby ſię ſciągáło pilne oko StryjKron 672 (
7);
CzechEp 23 (
11);
CzechEpPOrz **2 (
3);
NiemObr 10 (
2);
KochFr 3 (
2);
KochPhaen 17;
ReszList 142 (
2);
gdy żoná mądra obacży/ iż ku ſzkodźie co ſię ſkłánia/ godźi ſię áby temu záſkocżyłá/ pomogłá/ porádźiłá. WerKaz 291 (
2);
WisznTr 19 (
2);
ZapKościer 1585/61;
BielSen 12 (
4);
BielSjem 4 (
5);
KochPam 86;
KochPieś 42;
KochTarn 78;
PudłFr 12 (
2);
ArtKanc E8 (
20);
BielRozm 5;
GórnRozm B4v (
4);
KochProp 15;
KochWr 28 (
4);
PaprUp C;
ZawJeft 22 (
2);
ActReg 166 (
2);
GostGospSieb +2;
Phil B2 (
5);
GórnTroas 9;
KochPij C2v;
GrabowSet D (
3);
KochFrag 45 (
2);
WyprPl Cv;
LatHar [249] (
3);
RybGęśli Cv;
WujNT 38 (
27);
iż to co ćięzarem ná potępienie wielom ſię zſtáie/ tobie ku wiecżney pomocy obroćić ſię może WysKaz 12 (
2);
od wſzyſtkich náſzych obowiązków/ przyśiąg/ y poddánośći wolni y wyſwobodzeni dotąd: áż my ku chowániu wiecznégo pokoiu przywróćimy ſie. SarnStat 1115 (
42);
KmitaSpit Bv;
SkarKaz 85b (
2);
VotSzl A2v (
3);
CzahTr C3 (
5);
PaxLiz B3 (
5);
SkarKazSej 668b;
KlonFlis E2v;
SapEpit A4v;
PudłDydo B;
SzarzRyt B.
Z elipsą czasownika (8): FalZioł I 58a (2); Bo iuż mam ku Laſcze bożey I ku ſwiatoſczy też ſporzey. RejKup m6; LubPs cc3v; Mącz 49d; im dáley tym mię k końcowi. ArtKanc P18v (2).
W charakterystycznych połączeniach: bieżeć (do-, zabieżeć) ku czemu (11), brać (zbierać) się (11), chylić (na-, od-, przychylać) się (25), iść (odejść, pojść) (42) kwapić się (5), mie(wa)ć się (83), mierzyć (zmierzać) (10), obracać (nawrocić, przywrocić, wracać itp.) się (105), przychodzić (przychadzać) (121), przyjść (przyjście) (720), ściągać się (ciągnąć (się), pociągać się) (97); chęć (chuć, chciwość, niechęć) ku czemu (128), droga (7), przystęp (16), śmiałość (5), wola (4), żądza (żądość, (po)żądliwość) (13).
Zwrot: »przyjść (a. przychodzić), obrocić się k(u) sobie; wrocić się k swemu sercu« = ad se redire Mącz, Modrz, Calag, Cn; in se venire, facere in se ipso PolAnt; ad se converti Mącz; ad a, in se reverti Vulg [szyk zmienny] (80 : 1; 1): Potym malucżko otrzézwiáwſſy/wrociwſſy ſie k ſwému ſertzu/ wzdychaiątz/ z wielkim placżem narzékaiątz rzekla. OpecŻyw 110v (4); GlabGad F5; Ledwo zem teraż ze ſnu prawie k ſobie prżyſzedł Y z widzenia ſtraſznego y ze ſpaniam był medł RejJóz K3 (2); RejKup x2; HistAl F5; LibMal 1551/161; MurzNT Luc 15/17; GliczKsiąż F; RejWiz 71 (3); Leop Act 12/11; BibRadz *5 (3); BielKron 20 (9); GrzegRóżn N3; Deinde ad me convertar, Potym ſie obrócę ſam k ſobie/ to yeſt przyidę k ſobie Mącz 487b (4); OrzQuin Yv; SienLek 116 (2); RejAp 3v; GórnDworz C4 (3); RejZwierc 79 (2); BudNT Luc 15/17; ModrzBaz 52; gdy nietylko ſye nogá kurczy/ ále ćiérpnie/ álbo nie rychło kſobie przychodźi Oczko 33; Calag 569b; rozmáitychem roſkoſzy na świećie vżył: á potymem k ſobie przyſzedł y pokutowałem SkarŻyw 308 (22); MWilkHist Hv (2); WerGośc 222; WisznTr 12; ArtKanc L5; Phil L4; GórnTroas 62; GrabowSet B2v; WujNT Luc 15/17 (2); JanNKar Cv (2); CiekPotr 51; CzahTr K4.
a. Wskazuje, co się zaczyna omawiać, jaki temat się podejmuje (59): Iuſch przyſtąpuyącz ku yey nyevynnemu począczyu chczą pytacz PatKaz I 3v; PatKaz II 60; PatKaz III 87v (5); FalZioł +2v (2); RejRozpr D3; RejRozm 402; KromRozm I I4v; A gdy czytáiąc przyſzedł ktem słowám/ ktoré powiedaią iako pán Chriſtus ieſt na krzyżu przybit MurzHist Gv (3); Ale iż ſye ku rzeczy náſſey przywrocę. KromRozm II n3; KromRozm III C5 (3); LubPs S4; Ale ia podobno dáleko odſtąpił od rzeczy. (‒) Y owſzem ku rzeczy bárzoś przyſtąpił/ boś powiedźiał przyczynę waśni OrzRozm H4; BielKron 307; GrzegRóżn F4; KwiatKsiąż H3; Mącz 105d (5); OrzQuin Hv; Prot C; SarnUzn F3v (2); RejAp 17 (3); GórnDworz O4v (3); RejPos 141 (4); RejPosWiecz2 94 (3); KuczbKat 140 (2); RejPosRozpr cv (2); RejPosWstaw 44v; K rzecży iuż przyſtępuię cney Koronáciey/ Wſławiam mężne Rycerſtwo ſławney Sármáciey. StryjWjaz A3; CzechRozm 144v (2); ModrzBaz 1v; StryjKron 76; CzechEp 326 (2); KochWr 25.
E.
Wskazuje, do czego kogoś (coś) się pobudza lub przywodzi (2000):
ListRzeź w. 43;
BierRaj 17 (
2);
MetrKor 38/287 (
3);
Bo gdyśćie nas poraźili/ Mnodzy ku pomśćie rádzili. Iam rádził áby hołdował BierEz Q (
13);
OpecŻyw 23v (
29);
OpecŻywPrzedm C4 (
2);
ForCnR B3v (
4);
PatKaz I 3 (
2);
PatKaz II 32v (
4);
tu nauką maczye ku ſzwyątoſzczy/ przyklad y pouod ku dobrym myloſyernym uczynkom ſtego panny maryey zyuotha PatKaz III 154v (
10);
HistJóz A4v;
KlerPow 4;
BartBydg 226b;
TarDuch B2v (
11);
Sleziona ſmiech przywodzi/ żołć gniew pobudza, Wątroba ku miłoſci pobudza. FalZioł V 54 (
52);
BielŻyw nlb 6 (
28);
BielŻywGlab nlb 13 (
4);
GlabGad A8 (
8);
MiechGlab 3 (
2);
ktorzi bily prziczinczamy kv ſpvſtoſſzeniu thich wſzy naſchich LibLeg 10/91v (
17);
March3 V8;
WróbŻołt B6 (
21);
WróbŻołtGlab A2v (
3);
á nic ſluſſnego ku myſlam ſwem nieprzypuſſczáli. RejPs 114v (
41);
ComCrac 11v (
5);
chlopye o zabiczyu yego ſzią dowyedzyawſchi barzo plakalo y ſzmyercz a zabiczye pana ſwego ku wyadomoſczi pana poznanſkyego prziwyeſzcz obyeczowalo LibMal 1551/165v (
10);
ConPiotr 35;
LudWieś A4 (
7);
SeklWyzn c2 (
5);
RejJóz D;
SeklKat H2v (
11);
RejKup Iv (
10);
RejKupSekl a3v;
HistAl A2v (
12);
HistAlHUng A2;
KromRozm I G4v (
11);
ze go i nás wſzyſtki chrześcjany ku inſzemu wolá/ a ku [!] inſzęmu grzéch i przyrodzenié ſkażoné ciągnie MurzHist K3v (
21);
MurzNT A4v (
13);
dla tego ſye imuyą tey nowey náuki/ iż yeſt lubyeżna/ á ku ſwey woley ludźyom wodzey popuſſcza KromRozm II a3v (
25);
KromRozm III Bv (
11);
Diar 32 (
12);
Bo acz to znają, że trudno zarazem wszytko naprawić [...] ale iż nie widzą żadnego początku, to ich w wielkie podziwienie i ku niełasce przeciw nam przywodzi. DiarDop 106 (
5);
BielKom B4 (
12);
ſyny ſwe ku chwale Bożey á cnocye máyą podcżás przymuſſáć wzbyeránim nyeyákim/ yáko też koniá ku byegowi zábodániem przypądzáyą. GliczKsiąż F7v (
19);
LubPs A2 (
104);
kthore znáki ſą dáleko od męczenia odwodzące/ ktore bliſko ku męce wiodące/ kthore nabliżey. GroicPorz hh3v (
27);
iż go Bog pozywa y wabi/ ku pokućie/ áby nie zginął KrowObr 63v (
30);
bácż iedno k cżemu ią rzecż wiodę/ Nie idęć ia ná zwádę bo wolę ná zgodę. RejWiz 90v (
31);
Leop Gen 15/13 (
52);
OrzList d2v (
5);
UstPraw Dv (
4);
LeszczRzecz A6v;
RejZwierz 4 (
2);
á ony do ktorych poimáni ſą w niewolą nákłoń ku miłoſierdźiu/ áby ſię nád nimi zmiłowáli. BibRadz 3.Reg 8/50 (
87);
OrzRozm A3v (
14);
iż mu ten trunek ktory wypił dáłá byłá iedná białła głowá przypráwić/ przyćiągáiąc go ſobie k miłośći. BielKron 356v (
129);
GrzegRóżn A2 (
3);
KochSat C2;
KochZg A4;
KwiatKsiąż Bv (
17);
Mącz 10d (
112);
OrzQuin A3 (
18);
Prot A4v (
2);
SarnUzn A2v (
3);
SienLek 1v (
21);
SienLekAndr a2v;
LeovPrzep A3 (
10);
RejAp 38 (
10);
lecż do tákowey roſpuſty pewnie iey piękność nie powiedzie/ y owſzem ſnadź odwodzić ią/ á ku cnocie/ ku przyſtoieńſtwu przywodzić będzie GórnDworz L17 (
61);
GrzepGeom B2;
HistRzym kt (
13);
A iż vwierzycie iż káżda rzecż nagorſza/ wam ku dobremu kończu á ku pocieſzeniu wáſzemu będzie przez mię nieomylnie przywiedzioná. RejPos 138 (
69);
RejPosWiecz2 93v;
RejPosWiecz3 97;
BiałKat 31 (
12);
BielSat Dv;
GrzegŚm 12;
HistLan Cv (
8);
gniew przećiw temu Szátánowi mamy obrácáć/ od ktorego ludźie ku krzywdźie vcżynieniu przypędzeni bywáią. KuczbKat 435 (
46);
RejZwierc A3v (
35);
gdy niemogł Tátárow ktemu przywieść/ áby ſie s nim walnie potykáli/ tylko ná vrywkę vcżynił thák BielSpr 42 (
6);
Po krzćie nie mieſzka/ grzech w ćiele náſzym/ ále pochop ku grzechowi. WujJud 77 marg (
31);
WujJudConf 67 (
6);
RejPosRozpr b3 (
3);
RejPosWstaw 21v (
31);
BudBib B (
23);
HistHel ktv (
3);
MycPrz II A (
4);
BudNT przedm b2 (
3);
choćby też teraz miał kto zápalenie duchá/ przećiw drugiemu/ ku zámordowániu iego CzechRozm 239v (
58);
PaprPan H3 (
6);
KarnNap C2v (
6);
ModrzBaz I (
32);
Oczko 13;
KochPs 121 (
4);
dziećię ná płácż y prośbę mátki ku żywotu modlitwą ſwoią przywroćił. SkarŻyw 311 (
53);
StryjKron A3v (
12);
nie do bićiać/ mordow/ prześládowánia przećiwnikow/ wiernych nápomina/ ále ku záchowániu pokoiu. CzechEp 44 (
32);
CzechEpPOrz *2 (
5);
NiemObr ktv (
9);
Ku temuś mię kréſowi twym pochlebſtwem wiodłá/ Abyś mię czáſu ſwego ták hániebnie zbodłá. KochFr 110 (
3);
ReszHoz 136 (
2);
ReszList 175;
WerGośc 250 (
2);
WerKaz 302;
WisznTr 20;
BielSjem 10 (
2);
KochPieś 24;
KochTarn 75;
ZapKościer 1586/67 (
2);
ArtKanc A10 (
27);
BielRozm 25 (
2);
GórnRozm A3 (
5);
Bo wiárá/ y práwo [...] zda ſye iż oboie ku iednému kréſu ćiągną/ to ieſt/ ku vtwiérdzeniu/ y beſpieczeńſtwu rzeczypoſpolitych KochWr 22 (
3);
ZawJeft 22 (
4);
GostGosp 6;
GostGospPon 169;
Phil G4;
GórnTroas 8 (
2);
GrabowSet Cv (
6);
LatHar 295 (
6);
KołakCath C3;
przećiwnikowi nie dawály żadney przyczyny ku złorzeczeniu. WujNT 1.Tim 5/14 (
62);
áby láſy y gáie/ gdźie máłe ſą y przychodzą pożytki/ były wykopywáné/ y ku więtſzym pożytkóm przywiedźioné. SarnStat 64;
Który vkaze znácznieyſzé znáki gránic, tego Podkomorzy pode czćią y ſumnieniém ma przypuśćić ku dowodowi: á gdzie oboiá ſtroná znáków nie ma, powodowi z świádki ma bydz dowód dopuſczon. SarnStat 464 (
126);
KlonKr wstęp A4v (
2);
PowodPr 10 (
2);
SkarKaz ) (3v (
3);
CzahTr C (
5);
GosłCast 32 (2);
PaxLiz E3v (
3);
KlonWor 20 (
2);
SzarzRyt A3v.
W charakterystycznych połączeniach: ciągnąć (naciągnąć, przyciągać itp.) ku czemu (57), cisnąć (do-, przyciskać itp.) (31), namowić (namawiać, namowa) (17), napominać (upominać, napominanie itp.) (195), pobudzać (po-, wzbudzić, pobudzenie itp.) (266), przymusić (przymuszać) (35), przyniewolić (po-, zniewolić itp.) (11), przypędzić ((po-)pędzić, popędzony) (56), przyprawić ((na)prawić) (30), przypuszczać (do-, przypuścić itp.) (65), przywieść (na-, po-, zwieść, nawodzenie, przywiedziony itp.) (709), przywrocić ((na)wrocić, obrocić) (80), skłonić (na-, przykłonić, skłaniać) (29), wabić (przy-, wywabiać) (14), wezwać (po-, przy-, wy-, wzywać, wezwanie) (69), wzruszyć (ob-, po-, zruszyć, wzruszenie itp.) (50); pobudka ku czemu (14), pochop (8), przyczyna (54), przykład (5), rada (3).
Połączenie: »aż ku« (1): tymi parami grubemi/ kthore przywodzą cżłowieka aż khu oſzaleniu FalZioł II 12d.
F.
Wskazuje, do czego się coś przygotowuje, przysposabia (380):
BierEz G3v (
5);
OpecŻyw 156 (
3);
PatKaz II 37v (
3);
ZapWar 1527 nr 2534;
Mięſo Kozłowe gorſzą krew czyni niż kozie/ A poſpolicie ſprawuie cżłowieka ku zimniczy quartanie. FalZioł IV 11a (
27);
BielŻyw 26 (
5);
BielŻywGlab nlb 10;
GlabGad Cv (
8);
MiechGlab 54;
KlerWes A2;
WróbŻołt 118/5;
RejPs 25v (
15);
SeklKat P2v (
2);
Pleban kſtolu panſkiemu przy prawie kupcza. RejKup m5v did (
2);
y powiedzieli mu iáko ſie Darius gothował ku bitwie áby ieſzcże walcżył ſnim HistAl F7v (
10);
KromRozm I I;
MurzHist T3;
MurzNT 21;
KromRozm III B2 (
2);
Diar 27 (
4);
DiarDop 113 (
2);
GliczKsiąż E5 (
6);
LubPs Ev (
14);
GroicPorz z2v (
3);
KrowObr 104 (
3);
Leop 1.Par 25/6 (
6);
RejFig Aa7;
RejZwierz 9v (
2);
WyprKr 122v;
wſzędy y we wſzythkich rzeczách ieſtem náucżony/ y ku náſyceniu/ y ku łáknieniu to ieſt/ ták obfitowáć iáko y niedoſtátek ćierpieć. BibRadz Philipp 4/12 (
19);
OrzRozm M3v (
4);
á on woyſká ſwoie ná koniu obieździ ſzykuiąc ie ku ſzthurmu BielKron 299 (
31);
A iuż teraz prziwykay pracy/ i nie wcżaſom/ Abyś ſię mogł ſpoſobić ku trudnieyſzim cżaſom. KochSat Cv;
Ma być tedy od ſámego niemowleſtwa ciało ku rycerſtwu ćzwicżono: y vmysł ku ćierpliwośći przizwyczaiany KwiatKsiąż M2 (
11);
Mącz 9c (
22);
OrzQuin Bv (
2);
SienLek 37v (
7);
LeovPrzep K;
Koń ku bitwie náſtroiony muśi być tłuſty/ pyſznie ſtąpáiący/ á vbrány. RejAp 79v (
10);
GórnDworz M6v (
3);
HistRzym 80v (
3);
(marg) Czo zá vbioru ná thy gody Pan od nas potrzebuie. (‒) Vbierzyſz ſie też ktemu/ ták iáko cie ſam vpomináć racży RejPos 341v (
26);
BielSat D;
KuczbKat 5 (
4);
RejZwierc 114v (
2);
BielSpr 3v (
4);
KochMon 31;
WujJud 94v (
10);
RejPosWstaw 21v (
3);
BudBib 3.Reg 5/18 (
5);
Strum C3v;
BudNT 1.Tim 4/7;
StryjWjaz A2v (
2);
CzechRozm 206 (
2);
KarnNap A3 (
2);
ModrzBaz 8 (
5);
Tenże y ku śpiewániu vſtá mé ſpoſobił/ Zem nowym rymem moe iego zdobił. KochPs 58 (
2);
SkarŻyw 59 (
5);
StryjKron 140 (
3);
CzechEp 120;
NiemObr 71 (
4);
KochSz A2 (
2);
WisznTr 8;
BielSjem 19 (
2);
ArtKanc E7 (
11);
BielRozm 24;
GórnRozm L4;
PaprUp A4v;
Calep [588]a;
GórnTroas 20 (
3);
LatHar 575;
RybGęśli C (
2);
y weſzli ná mieyſce ku ſłuchániu zgotowáne WujNT Act 25/23 (
10);
SarnStat 103.
W strukturach typu: gotować (się) ku komu = przygotowywać (się) do jakiegoś działania wobec kogo (13): KromRozm III B2v (3); Pocżął cżapki potrząſáć/ ſukniey popráwowáć/ A iáko go przywitáć k niemu ſie gotowáć. RejWiz 146v; Słudzy Boży ku bliźnim máią ſie ſprawowáć zewnętrznym przykłádnym opcowánim/ ku Bogu wnętrznym nabożeńſtwem Leop 2.Cor 6 arg; RejPos 12v (3); BielSpr 41; CzechRozm 237v; ArtKanc R20; ZawJeft 13.
W charakterystycznych połączeniach: ćwiczyć (się) (wyćwiczony) ku czemu (29), gotować (się) (na-, zgotować (się), (nie)gotowość itp.) (120), przyzwyczajać się (przyzwyczaić się, zwyczaić (się)) (11), sposobić (się) (sposabiać (się), sposobiony) (9), sprawi(a)ć (się) (sprawować (się), wprawić itp.) (115), stroić (się) (nastrojony) (11), szykować (uszykować, rozszykowany) (14), zrządzić ((na)rządzić itp.) (11).
G.
Wskazuje, do czego się czegoś używa, przy czym się czymś posługuje;
pro JanStat (162):
ListRzeź w. 17;
BielŻyw 45;
ktore mądroſci zle pożywaiąc ku złemu ią obraczaią GlabGad A2v (
2);
WróbŻołt 118/59;
RejPs 156v;
A czwarta częſcz roku ma bycz obroczona kv ſądzeniv vieczow ComCrac 15;
LudWieś B5;
RejJóz E2 (
2);
SeklKat Yv (
4);
RejKup n2v (
3);
MurzNT 1 marg;
KromRozm II cv (
5);
náukę ſwą nye ku ſwyątobliwoſci á vtćiwoſci/ ále ku wſſelákyey ſwey woley przećiw bogu y ludźyom ſtoſuyą. KromRozm III D7 (
6);
Iz Krol Jego Miłość jako jest powinien, tak też wszyćkę myśl swą i staranie k temu skłonił, aby powinowactwu swemu krolewskiemu i obietnicam swem pańskim dosyć cżynił Diar 22 (
2);
DiarDop 107 (
2);
GliczKsiąż D7 (
4);
LubPs L2 (
3);
GroicPorz x3v;
KrowObr 20v (
9);
BibRadz I 353v (
5);
OrzRozm A2v (
8);
Mámáluchy/ ktore Stároſtá kupuie/ á ku wſzelkiey poſłudze obráca/ zwłaſzcżá ku walce álbo ná ſtráż BielKron 456 (
5);
KochSat A2v;
KwiatKsiąż Cv (
3);
Mącz 122c (
8);
OrzQuin E;
SarnUzn F5v;
ále iż on wziąwſzy tho ſłowo rząd/ przyſthoſował ie ku inemu/ y vkazawſzy rząd/ kthorym oni trędowáći ſthali/ odmienił właſność ſłowá GórnDworz P8 (
11);
A thy dobrodzieyſtwá/ á thy ſkárby porucżone tobie od Páná ſwego/ więcey ie ſzáfuieſz á obráczaſz ná ſpráwy á ná márnośći iego/ niżli ku cżći á ku chwale temu Pánu ſwemu. RejPos 192 (
9);
BiałKat 173v;
BielSat M4;
GrzegŚm 16 (
2);
HistLan F6;
KuczbKat 325 (
2);
BielSpr 2v;
WujJudConf 241;
RejPosWstaw [213] (
2);
BudBib B (
4);
CzechRozm 83v;
ModrzBaz 7v (12);
Oczko 9;
KochPs 205;
StryjKron 175 (
3);
KochPieś 38;
KochTarn 79;
PudłFr 72;
ArtKanc T5v;
będźieli zły vrżąd/ á ku ſwey rżeczy będźie náćiągál práwo/ tedy [...] wiele złego ludźiom vrośćie. GórnRozm K3 (
2);
ZawJeft 47;
LatHar 40;
WujNT przedm 27 (
6);
SarnStat 108 (
12);
GosłCast 30.
W charakterystycznych połączeniach: (na)kierować ku czemu (6); obrocić (nawrocić, obracać) (87), przywieść (przywodzić) (9), skłonić (skłaniać) (5), stosować (przystosowywać) (32).
H.
Wskazuje, na co się coś przeznacza (173):
BierRaj 17;
OpecŻyw 1v (
9);
PatKaz I 6 (
4);
oduyekow byla poſzwyączona ktemu yze ona myala ſyna bozego porodzycz PatKaz II 68v (
3);
PatKaz III 135;
y khu ſmierći krzyżowey ciebie niewinnego potępić dopuſcił. TarDuch [C4]v;
BielŻyw 149 (
2);
Przeto zdała mi ſie rzecż ſluſzna czo oney miało być to przypiſać ku cżći waſzey P M. y owſzem ku cżći waſzey mążonki. WróbŻołtGlab A3v;
ComCrac 14;
MurzHist Q2v;
ma ten koſcyoł wſobye złe y dobre/ wezwáne y wybráne/ przeźráne na potęmpyenye/ y zrządzone ku chwale wyeczney. KromRozm III D2v (
5);
Diar 35 (
2);
DiarDop 114;
LubPs Q2v marg (
2);
po onych ſzeſći Niedźielách wierzyćielowi fant ku otrzymániu przyſądźi GroicPorz dd2 (
5);
iż kto ſię obrzeże/ ſtawa ſię powinowáty ku chowániu wſzyſtkiego zakonu. KrowObr 85 (
5);
Leop 2.Par 26/18 (
3);
Obáczże teraz iż ćię Pan obrał ku budowániu Mieyſcá Swiętego/ bądźże ſtałym á czyń temu doſyć. BibRadz 1.Par 28/10 (
11);
BielKron 30v (
11);
KwiatKsiąż L3v;
Mącz 10d (
23);
GórnDworz C3v;
HistRzym [118]v;
RejPos 74 (
5);
KuczbKat 370;
RejZwierc 189;
BielSpr 1v;
WujJud 181;
RejPosRozpr b3v (
2);
BudBib 2.Par 11/1 (
2);
CzechRozm 173v;
ZapMaz II G 61/160 (
2);
ModrzBaz 86v (
2);
StryjKron 215;
WerKaz 280;
ArtKanc B2 (
5);
WujNT Act 13/2 (
8);
Vſtáwy nowé zadnégo obowięzowáć nie máią ku trzymániu ich, áz piérwéy będą obwołáné. SarnStat 50 (
40);
GrabPospR Kv (
2);
SkarKaz 155b;
VotSzl D2.
W charakterystycznych połączeniach: naznaczyć (przeznaczyć, naznaczony) ku czemu (18), ob(ie)rać (wyb(ie)rać, prze-, wybrany itp.) (36), ob(o)wiązać (się) (zawięzować) (18), przej(ź)rzeć (9), przysądzić (o-, roz-, sądzić) (9), zrządzony (porządzić) (9); powinien (powinowaty, powinność) ku czemu (21).
4.
Przy określaniu kontaktu, łączności, przynależności;
ad Vulg, PolAnt; coram, in PolAnt; super Cn (3738):
A.
Wskazuje, z czym coś wchodzi w kontakt zewnętrzny (168):
MetrKor 34/135v (
7);
BierEz G2 (
5);
OpecŻyw 15v (
18);
PatKaz I 17;
PatKaz II 36v;
PatKaz III 153v;
Murm 73;
BartBydg 48b;
TarDuch C5v;
tho ziele gdy gie zetrzeſz á gdy przyłożyſz go ku ciału gołemu/ natychmiaſth vcżyni ſwierzbienie FalZioł I 37d (
22);
GlabGad D6 (
6);
MiechGlab 75;
LibLeg 6/160v (
3);
ZapWar 1537 nr 2494 (
2);
WróbŻołt 136/6;
RejPs 32 (
6);
liegall wgiſzdbye lawką ſobie kvlawye prziſtawiwſchi. LibMal 1544/80v (
10);
ConPiotr 31v;
SeklKat Yv;
RejKup ſ3;
MurzOrt B2 (
2);
LubPs dd6;
GroicPorz iiv;
Ieſli mu będzieſz dawał/ przytuli ćie ku ſobie: á ieſli nie będzieſz miał/ opuśći ćie. Leop Eccle 13/5 (
8);
UstPraw I;
RejFig Bb3;
Vczyniſz też pięćdźieſiąt złotych haczkow ku ſpinániu opon iedná ku drugiey BibRadz Ex 26/6 (
12);
BielKron 18v (
17);
Mącz 127c (
6);
SienLek 72v (
2);
HistRzym 55 (
2);
RejPos 32 (
3);
RejPosWiecz2 94v;
RejZwierc 33 (
2);
BielSpr 44;
Abowiem Koſcioł przeto bywa názywan ciáłem Páná Kryſtuſowym/ iż przez wiárę przyłącżon bywa ku iedney głowie pánu Kriſtuſowi RejPosWstaw 143v;
BudBib 1.Reg 26/8;
Strum H3;
BudNT 1.Cor 7/27;
CzechRozm 189v;
ModrzBaz 125v;
KochPs 101;
WerKaz 296;
BielSjem 32;
ArtKanc D12v (
3);
GórnTroas 51;
JanNKarGórn G4;
Zá świádectwem tego Mándatu/ ku którému pieczęć náſzá ieſt záwieſzona. SarnStat 219 (
4).
W charakterystycznych połączeniach: przybić (przybijanie) ku czemu (12), przycisnąć (przyciskać się) (3), przyleżeć (przyległy, przyległość) (18), przyl(g)nąć (5), przyłączyć (przyłączenie) (8), przyłożyć (przykładać) (21), przyprawić (3), przyschnąć (5), przystać (przystawać, przystawić) (6), przytulić (się) (przytulać) (13), przywiązać (się) (19), przywrzeć (3), sstąpić się (8), zawiesić (powiesić) (5), złączyć (złączenie) (4), zrosnąć się (zrościenie) (3).
B.
Wskazuje, do czego coś się dodaje, przyłącza (2520):
ZapWar 1504 nr 1945 (
2);
MetrKor 26/62v (
2);
OpecŻyw 179v;
PatKaz III 153;
Was man zum keeſz auff dem tiſch ſetzet hinden nach. Co koly ku ſerowy zá oſtátnyą potráwą bywa ná ſtoł poſtáwyono. Murm 162;
á potym wyżąć oliwę á włożyć w nię żywiczę/ ięcżmienney mąki, á na oſtatek przepuſcić na winie mydło/ á tego mydła przyłożyć do tey oliwy ktem rzeczam FalZioł V 71 (
187);
BielŻyw 28;
(nagł) O Przydawaniu. (–) Przyday iednę liczbę Ku drugiey. KłosAlg Dv;
KlerWes A2v;
WróbŻołtGlab A3;
RejPs 86 (
4);
ComCrac 16;
A gdzie zaczną gniazdo groſſe Iuż lezie trochá ku troſſe RejRozpr C4v;
RejJóz E5 (
2);
LibMal 1547/133v;
SeklKat N (
3);
Pawla na ſwiat kniemu poſlał. Y Kozmuſa knięmu przidal Bo ſzię Pawel też barzo bal. RejKup b4 (
3);
MurzHist H2v (
3);
MurzNT Matth 6/27 (
5);
MurzNTSekl A4;
MurzOrt Bv;
KromRozm II ſv;
Kácirzowye ku prawdzye/ nyeprawdy przymieſſawáyą. KromRozm III L5 marg (
3);
Diar 21 (
3);
BielKom C3v;
GliczKsiąż F8 (
3);
LubPs E4v (
9);
GroicPorz A3;
KrowObr 46 (
4);
RejWiz 63;
Y rzekł Sámuel do Iſái: Nie obrał Pan z thych żadnego. Y kthemu przydał [Dixitque Samuel ad Isai]/ więc tu iuſz wſſyſtcy ſynowie twoi? Leop 1.Reg 16/11 (
3);
UstPraw I2;
RejZwierz 48v (
8);
BibRadz Ier 36/32 (
5);
OrzRozm G2v (
2);
BielKron 6 (
31);
KwiatKsiąż F3 (
3);
Mącz 12c (
27);
OrzQuin T4;
Prot D4;
SarnUzn B7 (
4);
SienLek 38v (
20);
LeovPrzep D (
4);
RejAp 19v (
4);
GórnDworz B8 (
11);
GrzepGeom I2;
A był wneth policżon dwunaſthym zwolennikiem ku onym iedennaſcie pirwſzym. RejPos 287v (
12);
KuczbKat 90 (
7);
RejZwierc A5 (
7);
BielSpr 70v (
2);
WujJud 31 (
5);
WujJudConf 168;
RejPosRozpr c;
RejPosWstaw [212]v (
3);
BudBib B3v (
5);
WierKróc kt;
ktore ná ſámym ſłowie y roſkazániu Bożym przeſtáwáć każą: nic ku niemu nie przydáiąc ani vmnieyſzáiąc CzechRozm 69v (
23);
PaprPan Fv;
ModrzBaz 57 (
2);
KochOdpr B4v;
KochPs 88;
CzechEp 43 (
8);
NiemObr 29 (
4);
KochDz 105;
KochPieś 6;
ArtKanc T5;
ActReg 140;
GostGosp 150;
GostGospSieb +4v;
GrabowSet F3v;
KochFrag 30 (
2);
LatHar 292;
WujNT przedm 14 (
4);
JanNKar Cv;
SarnStat 39 (
16);
SiebRozmyśl A3v.
W charakterystycznych połączeniach: przyczyni(a)ć ku czemu (46), przyda(wa)ć (przydatek, da(wa)ć itp.) (160), przyl(ew)ać (wlać) (31), przyłączyć (13), przyłożyć (doprzykładać, przykładanie, włożyć) (112), przymieszać (zmieszać) (35), przypadać (przypaść, przypadłość) (11), przysadzić (przysadzenie) (17), przystąpić (przystępować) (9), przysypać (wsypać) (11).
a.
Oprócz, obok (2029):
Máiąc koniá wybornego: Kupił k niemu y drugiego BierEz O4v;
aleć temu nieblizu/ gdy v mnie pán Iezus goſciem był/ widźimi ſie ijż nad połtora tyſiącża ieſt ku dwudźieſcia ij cżterzy lat. ForCnR A3;
FalZioł V 38 (
10);
ysz, niektorzi livdzie Zamkv Bialohrodzkiego y Kylyskiego przegnaly owcze swoye przes granycze [...] a yeſcze ktim y ynschi lyvdzie wespolek snymy bily LibLeg 10/67;
RejPs 156;
RejKup ee2;
a Biſkup Wergerius/ ku zwykłęmu napominaniu/ na oſtatek vprzyimemy proźbami chćiał to na nim iakoby wymoc MurzHist R2 (
3);
MurzNT 108v;
GliczKsiąż F8v (
2);
LubPs Q4v;
KrowObr 182;
RejWiz 48v (
2);
UstPraw Iv;
Ku doſtátku/ tym go ieſzcże ſortuná zdobiłá/ Ze Zuzánná/ poſlubiona iego żoná byłá. KochZuz A2;
RejZwierz A4v (
4);
BibRadz Num 15/9;
BielKron 132 (
2);
Przeſtaway kiedi woda może być ku chlebu. KochSat Cv;
Mącz 384b;
SienLek 103 (
5);
RejAp 193v;
GórnDworz Hv (
2);
RejPos 22 (
6);
RejZwierc 157v (
5);
Strum A3v;
CzechRozm 197;
SkarŻyw 184;
ZapKościer 1580/13v (
2);
StryjKron 432;
bo zá ſwémi Służbámi poczćiwémi/ zoſtałeś Wielkiégo K Hetmáńſtwu Podkánclérzym Kśięſtwá Litewſkiégo. KochJez A4v;
KochMarsz 155;
TRzebá y ku vrodźie wielkiéy máiętnośći/ Tych zwłaſczá teráznieyſzych czáſów do miłośći PudłFr 74 (
3);
ActReg 140;
GórnTroas 24;
á ku temu wſzytkiemu [nunc super haec omnia] iuż to dźiś trzeći dźień/ iáko ſię to sſtáło. WujNT Luc 24/21;
GrabPospR M4v (
2);
KlonFlis C3v.
Wyrażenia przyimkowe: »k, ku temu« =
et Vulg,
PolAnt,
Modrz,
JanStat;
etiam PolAnt,
Modrz,
JanStat;
exinde Vulg,
JanStat;
praeterea Mącz,
JanStat; -
que PolAnt,
JanStat;
tamen Modrz,
JanStat;
ad haec,
deinde Modrz,
Cn;
quoque Vulg;
at,
autem,
et etiam,
post hoc PolAnt;
atque,
quin etiam Mącz;
et hic,
item Modrz (
1914 :
28):
vkazal mu ſzye papyeſch barzo mylye y laſzkawye y kthemu theſch poczyeſchnye. PowUrb +3;
BierEz A2 (
7);
OpecŻyw 15v (
2);
ForCnR D2v;
MetrKor 38/502 (
5);
FalZioł I 33d (
78);
BielŻyw 31 (
2);
GlabGad E4 (
6);
KlerWes Av (
2);
WróbŻołtGlab A5;
LibLeg 10/58v (
18);
RejPs 32v (
14);
ComCrac 17v (
3);
RejRozpr H (
3);
LudWieś A4v (
3);
RejJóz A2v (
7);
SeklKat A4;
LibMal 1548/ 146v (
5);
ZapWar 1548 nr 2668 (
4);
RejKup b5 (
38);
KromRozm I N3 (
2);
MurzHist B3v (
11);
MurzNT kt (
7);
MurzOrt B2;
KromRozm II k3v (
2);
KromRozm III B2 (
2);
Diar 30 (
8);
DiarDop 102;
BielKom A3 (
3);
GliczKsiąż A2v (
6);
LubPs A4 (
9);
GroicPorz d3v (
8);
GroicPorzRej C3v;
KrowObr 42 (
11);
RejWiz A3v (
40);
Leop Gen 31/2 (
10);
OrzList d4 (
3);
UstPraw A4v (
10);
Byała głowá dziwnie głádka/ młoda/ vrodziwa/ K temu/ co ludzye nadrożey ſzácuią/ cnotliwa. KochZuz A2;
RejFig Aa8v (
3);
RejZwierz 3v (
20);
Vbywa nam ná káżdy dźień/ y żywnoſći nam niedoſtáwa/ á ktemu [et] mieyſce ktorego dobywamy ieſt obronne/ k temu ieſzcze [et] muſiemy ſię ſtáráć o kroleſtwo. BibRadz 1.Mach 6/57 (
103);
Goski *2;
OrzRozm C (
10);
BielKron 3v (
92);
GrzegRóżn A2 (
4);
KwiatKsiąż A3 (
9);
Mącz 75b (
14);
OrzQuin Bv (
11);
Prot B3v (
5);
SarnUzn D7 (
5);
Weźmi ruty/ kminu/ piołynu/ ſucho/ kthému ięczmieniá pod miárą/ á weſpoł vtłucz SienLek 144 (
44);
LeovPrzep A3 (
3);
RejAp AA8 (
24);
iż [łaska] roſcie/ zá cznotą/ zwłaſzcża kiedy ktho ku temu ieſzcże ieſt ſkromnym. GórnDworz K8v (
84);
GrzepGeom C3v (
7);
HistRzym 13v;
á potym y oni y to wſzytko będą w niwecż obroceni: á to ktemu/ iż ſtrácą ieſzcże ktemu ono wiecżne błogoſłáwieńſtwo ſwe. RejPos 85 (
173);
RejPosWiecz2 90 (
2);
BiałKat a4;
BielSat D3 (
2);
GrzegŚm A4 (
2);
HistLan A3v (
12);
KuczbKat 55 (
14);
nic mi cie nie żal żeś vmárł/ bom to záwżdy pewnie wiedział żeś vmrzeć miał. A ktemu ſie ieſzcże tym cieſzę/ że áni duſzá twoiá/ áni ſławá twoiá/ nigdy nie vmrze. RejZwierc 153v (
69);
BielSpr 7 (
24);
WujJud 160v (
3);
WujJudConf 17v (
10);
RejPosWstaw [212]v (
10);
BudBib Bv (
38);
MycPrz I A4 (
17);
Strum A3 (
4);
WierKróc A3 (
7);
BudNT przedm a2v (
8);
CzechRozm 205v (
41);
PaprPan D4 (
27);
ZapMaz II G 61/78v;
KarnNap ktv (
4);
ModrzBaz 1 (
69);
ModrzBazBud ¶6;
SkarJedn A2v (
21);
Oczko A4v (
12);
KochPs 162;
SkarŻyw A3 (
40);
MWilkHist C3 (
2);
ZapKościer 1580/13 (
9);
StryjKron A3v (
18);
CzechEp 37 (
65);
CzechEpPOrz *4;
NiemObr 3 (
20);
KochFr 8 (
2);
Maſz Rochu s Popem/ Krolu cżarney zbroie/ Maſz y Rycerzá/ ktemu pieſzkow dwoie. KochSz B4v (
3);
ReszPrz 35 (
3);
ReszList 184;
WerGośc 204 (
6);
WerKaz 277;
BielSen 5;
BielSjem 16 (
3);
KochPam 83;
KochPieś 1;
KochSob 60;
KochTarn 75 (
2);
opłakuie kośći Swégo rycérſtwá/ któré mężnie poráżoné/ A ná koniec y w popioł ktemu obróconé. PudłFr 43 (
15);
Naprzod tu dla tego mięſzkał/ By nas ſobie pozyſkał/ á k temu też by wſzyſtkie vcżył/ á fundámentem Kośćiołá był. ArtKanc A12v (
10);
BielRozm 28;
GórnRozm B4v (
12);
KochWr 36;
PaprUp K (
2);
ZawJeft 17 (
3);
ActReg 3v (
38);
GostGosp 32 (
7);
GostGospPon 169 (
5);
GostGospSieb +3 (
3);
GrochKal 7;
Phil E (
4);
GórnTroas 8 (
4);
A iż ták Polacy/ iáko y Czechowie/ Ruś ktemu/y Moſkwá/ y wiele inſzych/ narody Słowięńſkiémi ſię miánuią KochCz B (
2);
KochCzJan A3;
KochPij Cv;
GrabowSet B3v (
8);
OrzJan 11 (
4);
WyprPl B2 (
4);
LatHar 2 (
9);
A Bázylemu Pińſk dał/ y Kopyl ku temu KołakCath A4v (
7);
KołakSzczęśl A4 (
3);
RybGęśli B2v (
3);
WujNT przedm 1 (
78);
WysKaz X2 (
2);
JanNKar H4;
JanNKarGórn H2;
áby káżdy Dignitarz y Vrzędnik w ſwym Woiewództwie doſkonáłą á nie zmyśloną ośiádłość miał: á ktemu tákową/ w któréyby mógł pomieſzkiwáć. SarnStat 72 (
107);
GrabPospR K3v (
9);
KlonKr A2v (
2);
KmitaSpit Av;
PowodPr 16 (
9);
SkarKaz 3b (
11);
VotSzl B2 (
9);
CzahTr D4v (
2);
GosłCast 13 (
8);
PaxLiz A4v (
10);
SkarKazSej 684b (
3);
KlonWor 4 (
3);
PudłDydo A2v (
7);
SzarzRyt D2v.
W charakterystycznych połączeniach: a (...) jeszcze k(u) temu (80), a (...) k(u) temu (479), a ktemu i (20), i k(u) temu (156), jeszcze (...) k(u) (97), ktemu i (52), k(u)temu (...) jeszcze (46), k(u) temu (...) też (82).
Opracowanie szczegółowe cf TEN.
»k temuż« (15): FalZioł V 40 (2); BierRozm 12; LibLeg 11/108; Nie to cziniácz czom ya kazał Ktemuż omnie zła wiare miał RejKup bb8; SienLek 59 (9); KuczbKat 205. Opracowanie szczegółowe cf TENŻE.
C.
Wskazuje, z kim (czym) ktoś (coś) wchodzi w związek, łączy się, do kogo (czego) należy, przystaje (1050):
any przywlasczam they tho Cząsthky yego kv ogrodowy moyemv ZapWar 1529 nr 2356 (
7);
BierRaj 17v (
2);
MetrKor 37/2;
BierEz Sv;
OpecŻyw 3v (
13);
ForCnR B3 (
4);
PatKaz II 35v (
3);
PatKaz III 97 (
6);
FalZioł V 46 (
6);
BielŻyw 25 (
6);
GlabGad A3 (
3);
LibLeg 7/11v (
28);
Convertantur mihi timentes te [...] Day aby ſie ku mnie obrocili ktorzy ſie ciebie boią/ Tho ieſt abych ie miał za towarzyſze ſwoie. WróbŻołt 118/79 (
17);
RejPs 32v (
19);
ComCrac 20 (
3);
RejJóz C7v;
LibMal 1546/111v (
2);
RejKup d5v (
5);
HistAl A2 (
5);
KromRozm I D2v (
3);
i od kacerſtwa się ku matce świętei/ kościołowi Rzymſkięmu nawrócił. MurzHist D2v (
11);
MurzNT Matth 2/19 (
8);
MurzNTSekl A4;
KromRozm II e2 (
4);
Zkąd twirdzą/ iż tylko ſpráwyedliwi á ſwyęći ku temu koſcyołowi przyſlucháyą KromRozm III E7v (
10);
Diar 30 (
2);
BielKom D5v (
4);
GliczKsiąż Bv (
3);
LubPs B2v (
32);
GroicPorz b (
3);
KrowObr 30 (
9);
RejWiz 52 (
4);
Dzieſiąćią cżęśći więtſſyzmy my v krolá niżli wy/ á przetho więcey knam Krol należy niżli kwam Leop 2.Reg 19/43 (
38);
OrzList h4;
UstPraw B4v (
2);
LeszczRzecz A5;
RejZwierz 56v;
A przitim dwie bramczie Ktemus czepczowi nalezącze WyprKr 34v;
BibRadz Gen 2/24 (
23);
OrzRozm M4v;
tę źiemię ku Fránciey licżą BielKron 285v (
165);
Iż odſtąpi Kupidá/ k Minerwie przyſtáie. BielKronCies Mmmm3;
GrzegRóżn E3v;
Mącz 93a (
25);
LeovPrzep b3 (
7);
RejAp B2 (
4);
GórnDworz B7v;
Tedy krolewná wźięłá pielgrzymá do ſwego gmáchu ku ſwey cżeládźi. HistRzym 80 (
14);
ieſzcżećby to był ſobie nie wielki zyſk vmnożył s tego/ iżby był k ſobie iedno iednegoż cżłowieká przyciągnął á náwroćił. RejPos 325 (
37);
BiałKat 48v (
5);
BielSat L4v;
KwiatOpis B3v (
2);
KuczbKat 10 (
6);
RejZwierc 124 (
2);
BielSpr 42;
WujJud B5v (
6);
RejPosRozpr b4;
RejPosWstaw [212]v (
10);
Wſtań idz do Cárfáthá Cidońſkiego (marg) wł. ktory Gidonowi (álbo ku Gidonowi) iákoby rzekł náleży. (‒) BudBib 3.Reg 17/8 (
10);
HistHel Av (
2);
MycPrz I [A3v] (
3);
BudNT Luc 17/4 (
3);
StryjWjaz A4;
CzechRozm 28v (
6);
Przyłęcżcieſz ſie w gromádę k Woiewodzye ſwemu PaprPan V2v (
4);
ModrzBaz 138v;
SkarJedn 257;
KochPs 30 (
4);
ále gdy widział iſz ſług było máło/ á ſtać ſię doſyć niemogło potrzebom niemocnych: námowił kſobie nábożnych y vcżćiwych młodzieńcow SkarŻyw 461 (
4);
przedal Dom lęſzączy na norczye potle woyacha y stodolą y wlokę ſzewſzytkym czo ſzaleſzy ku temu domowy, y Kuty wlocze ZapKościer 1584/43 (
26);
tedy Podolſka ziemiá nigdy nie byłá ku Litwie/ áni iey też Polacy mieli od Litwy StryjKron 612 (
6);
CzechEp 57;
KochPhaen 8;
WerKaz 282;
BielSjem 28;
ArtKanc C14 (
25);
KochWr 24;
Calep 53b (
4);
Phil F2;
GórnTroas 38;
GrabowSet Cv (
8);
LatHar 225 (
2);
RybGęśli C3 (
2);
WujNT Matth 19/5 (
14);
któré [szlachtę litewską] ſámá Króleſtwá Polſkiégo Szláchtá tákże ze wſzytkimi/ którzy z ich pokolenia idą/ ku bráterſtwu y ſpowinowáceniu przyięli. SarnStat 990 (
48);
KlonKr E3v.
Z elipsą czasownika (18): BierEz P; Bramka ku temusz czepczowi, na Axamiczie czarnem WyprKr 34v (11); Potym Trydent miáſto y zamek/ cżęść ku kſięſtwu Rákuſkiemu/ cżęść Biſkupá Trydeńſkiego. BielKron 287 (3); przedal wlokyę na Koſzczyerzynyę y ſzyęwſzytkyęmy poſzytkamy ku ty wloczyę ZapKościer 1584/48; WujNT 1.Cor 8/6 (2).
W charakterystycznych połączeniach: brać (wziąć) ku komu a. ku czemu (28), być (15), należeć (przy(na)leżeć, zależeć itp.) (96), nawrocić (się) (obrocić się, przywrocić (się), nawrocenie itp.) (123), przyciągać ((przy)ciągnąć itp.) (29), przyjąć (przyjmować) (73), przyłączyć (przyłączać (się), złączyć) (102), przysłuszeć (31), przyst(aw)ać (90), przystąpić (przystępować) (27), przywieść (przywodzić, zwieść) (27), skłonić (się) (skłaniać, przykłonić się) (14).
a. Przy objaśnianiu przymiotników odrzeczownikowych (w słownikach) (268): Collinus, Pagorziſty Kopcowy álbo co ku kopcowi należy. Mącz 59c; Comicus Komediski To co ku Komediey należy. Mącz 61d; Ionicus, Co ztámtąd yeſt álbo ktemu należy. Mącz 174a; Molendinarius, Młyński/ co ku młynowi należy. Mącz 229b; Scenicus, Co zu [!] plácu ſpráwowánia gier należy. Mącz 371b (260); Annalis Kitroku [/ lege: Ku roku] przinalezący. Calep 72b (8).
5.
Przy określaniu stosunku lub związku;
ad Vulg, Mącz, PolAnt, Modrz, JanStat; in Vulg, Mącz; erga Mącz, Cn; adversum Cn (3463):
A.
Wskazuje, czego coś dotyczy, z czym pozostaje w związku (796):
MetrKor 26/62v (
9);
BierEz B3 (
9);
Ale Márta/ ta ſama byla przy ſlużbie milégo Iezuſa/ ktorá záleżala ku cialu OpecŻyw 60 (
2);
ForCnR C3v (
2);
PatKaz III 138 (
2);
HistJóz B2;
TarDuch E3v;
FalZioł I 156b (
4);
BielŻyw 44 (
2);
BielŻywGlab nlb 15;
GlabGad O7;
LibLeg 7/33 (
6);
WróbŻołtGlab A3v (
3);
ComCrac 21 (
2);
Gdi o zloczinſtwa [...] bila pythana yeſly by kthore kiedi czinila, ku nyczemv ynnemv nyeieſth ſzią prziznala thelko kthemv yſch na zamordowanye goſpodinyey ſwy Cleophasky przizwolila LibMal 1543/77v (
12);
RejRozpr C4;
RejJóz A6v (
3);
SeklKat D (
4);
ZapWar 1548 nr 2668;
RejKup z4v (
5);
Co ſye ku pokoyowi ſćyąga naſláduymy [quae pacis sunt sectemur Vulg Rom 14/19; ſtáraymy ſię o rzeczy ktore pokoiowi należą WujNT ]. KromRozm I C (
4);
MurzHist Q2;
MurzNT 43v;
KromRozm II b3 (
10);
KromRozm III B4v (
19);
Diar 71;
GliczKsiąż D3 (
9);
LubPs O4 (
5);
Rękoymia ktory zá dłużniká ręczył ku oddániu przyſyęgi GroicPorz ſ (
17);
iż to mieyſce ku tey wáſzey Mſzárſkiey offiárze/ nic ſie nierymuie/ áni ſtoſuie KrowObr 180 (
38);
RejWiz 158;
Leop Gen 15/6 (
7);
niemáiąc k tey opiece práwá żadnego/ áni przyrodzonego/ áni vrzędnie nábytego OrzList h4;
UstPraw F4v (
2);
RejZwierz 1;
BibRadz *3 (
20);
bo Exekucya po łáćinie/ku czynieniu/ ku wypráwiániu/ y ku dániu więcey ſye śćiąga/ á niżli ku brániu/ álbo ku odeymowániu. OrzRozm B2 (
14);
Ale to ſą wymyſlne rzecży/ ku przeſzłey hiſtoryey nie zależą. BielKron 61;
Wezwał tedy krol Amáná do ſiebie/ ſpytał go co ma być wyrządzono mężowi ktorego krol chce w vcżćiwośći mieć. Amán mnimał by ſie to ku iemu ſámemu ſciągáło/ rzekł: ma być oblecżon w ſzátę krolewſką BielKron 115;
ieſli ſie ktym kſięgom znaſz/ ktore według nápiſu twego od ciebie wyſły. BielKron 196v (
17);
GrzegRóżn Bv;
KwiatKsiąż B2v (
6);
Mącz 43b (
45);
bywałeś ty kiedy przy Práwie Niemieckim [...] (-) Bywałem: Ale cóż to ktemu. OrzQuin T3v (
5);
SarnUzn B6 (
2);
bo w niektorych ludźiech ſą przyrodzone mdłośći/ ktorich zá znáki nietrzebá policzáć ku niemocy SienLek 19 (
9);
LeovPrzep C4 (
3);
A wielkich páń [...] ieſt ieſzcże nieczo tego wieku/ s kthorych wziąć by ſie wzraz mógł/ ku wymálowániu w tey mierze doſkonáłośći. GórnDworz V7;
ábowiem pocżćiwa białogłowá/ kto iey w tym ruſzy/ ſłuſznie to więc ſobie ku krzywdzie weźmie GórnDworz Cc3v (
11);
HistRzym 10 (
3);
RejPos 71 (
9);
BiałKat 28v (
2);
BielSat N4;
GrzegŚm 3 (
11);
A iż tá wnętrzna Pokutá/ iákoſmy przed tym powiedźieli ku cnoćie należy (marg) Pokutá cżemu cnotą być muśi. (‒) KuczbKat 195 (
25);
RejZwierc 10 (
11);
BielSpr 35v (
2);
A coż to ku rzecży náſzey? WujJud 198 (
4);
WujJudConf 14 (
4);
RejPosRozpr b3 (
5);
RejPosWstaw [413] (
2);
BudBib B2v (
2);
BudNT Rom 4/3 (
3);
StryjWjaz C4;
cżyli o zakonie Duchownym/ przyrodzonym/ y wiecżnym/ ktory on ćieleſny zálecał y ku niemu pokázował? CzechRozm 83v (
36);
KarnNap E4v;
Te práwá y inſze ku tem należące/ bárzo ſzyroce ludźie w práwie vcżeni roſpráwuią. ModrzBaz 76v;
Zwykli tácy báwić ſię mową y ono rozſzyrzáć/ co nic k rzecży nienależy [nihil ad rem portinentes]. ModrzBaz 92 (
7);
SkarJedn 314 (
3);
SkarŻyw 203 (
2);
ZapKościer 1582/27v;
CzechEp 5 (
3);
NiemObr 39;
KochFr 45;
ReszHoz 140;
BielSjem 41;
ArtKanc K2v;
PaprUp I3v;
Phil E3 (
2);
KochFrag 25;
WujNT 637 marg (
14);
WysKaz 15;
znaſzáiąc [...] liſty y Przywileie/ zmowy/ ſpiſki ſtáré/ począwſzy od Przywileiów Iágełłá ku téy Vniiéy należącé SarnStat 1005 (
22);
SkarKaz 552b;
Aby nie pánowáłá miedzy wámi ſroga. Niezgodá y też zazdrość ku odnieſieniu ſławy CzahTr F3;
PaxLiz B2.
W charakterystycznych połączeniach: należeć (przy(na)leżeć, zależeć) ku czemu (150), poczytać (przyczytać) (16), przysłuszać (słuszać, przysłuchający) (14), służyć (12), stosować się (5), ściągać się (wściągać się, ciągnąć się) (100), znać (przyzn(aw)ać) się (76).
a.
Wskazuje, czego dotyczy lub do czego nawiązuje dana wypowiedź (134):
BierEz C4 (
3);
OpecŻyw 77v (
4);
ForCnR D4;
PatKaz II 73v;
PatKaz III 95v (
2);
(nagł) Odpowiedzi ku pytaniu. (‒) Czo ieſt ſłowo, rzekł, obraz vcżinkow. BielŻyw 7 (
2);
LibLeg 7/99;
RejJóz D4 (
2);
RejKup q4;
MurzHist K (
4);
MurzNT 196 marg;
Iacobus Uchański natrącał nieco ku egzekucyji, a wszakoż ani na tę ani na owę stronę nie dorażał. Diar 25 (
2);
BielKom G5;
GliczKsiąż I3 (
6);
LubPs Z;
GroicPorz kk4v;
KrowObr 95;
Leop Ioann 13/28;
BibRadz Iob 20/1 (
4);
BielKron 115v (
4);
Mącz 245b (
5);
Prot Dv;
SienLek 95v (
2);
RejAp 21v;
mogł ono wywroćić/ á pokázáć/ że ku iney/ á nie kthey rzecży mowił/ ábo piſał GórnDworz Cc3v (
29);
HistRzym 5v (
16);
RejPos 88 (
3);
RejZwierc 112v (
2);
Gdy tá rádá/ przed młodą płochą rádę przyſzłá/ niepodobáłá ſie im/ mowiąc ku iego [Herenniusa] ſtárośći/ iż wyſzedł rozum poſpołu s ćiepłośćią od tego ſtárcá BielSpr 45v;
KochMon 26;
WujJudConf 153v;
RejPosWstaw [1434];
BudNT Hh6v;
ModrzBaz 98v;
SkarJedn 350;
ten táką ktemuſz Hiſtoryą nápiſał. SkarŻyw 101;
StryjKron 66;
CzechEp 104 (
3);
NiemObr 177;
GórnRozm E4v;
WujNT 268 marg (
3);
SarnStat 126 (
4).
Z elipsą czasownika (11): odpowiedział Albiciades, gęſi moie gąſiątka mi lęgą y iaycza nioſą, ktemu Socrates, á Xantipa żona moia ſiny mi rodzi. BielŻyw 48; Co tedy, ku pierwſzyi rzeczy/ wątpić niemámy/ że nowy zákon/ má ſwoie nowé vſtawy MurzNT 58v (2); BielKron 71v; SarnStat 512.
W charakterystycznych połączeniach: mowić ku czemu (32), napisać (4), odpowiedzieć (odpowiedać, odpowiedź) (12), powiedzieć (powiadać) (23), przymowić się (przymawiać, przymowka) (5), rzec (26).
Wyrażenie przyimkowe: »ku temuż« = o tym samym, na ten sam temat (jako nagłówek drobnych utworów lub artykułów prawnych) (6): (nagł) Kſięſtwo Pruſkie/ y Olbricht Kſiążę. (‒) [...] (nagł) Ku themuſz. (‒) RejZwierz 109 (2); KochAp 11 nagł (2); SarnStat 155 nagł (2).
b.
Wyrażenie przyimkowe w funkcji przysłówka: »k, g, ku rzeczy« = na temat, z sensem, rzeczywiście, słusznie, dobrze;
ad rem Mącz, Modrz; ad propositum Mącz, Cn; accomodate, apposite, apte, probe, pulchre Cn (
108 :
31:
15):
nic k rzecży nie mowił BierEz E4;
OpecŻyw 113v;
RejRozpr C2;
RejJóz A8v;
RejKup k3v (
5);
v/ w/ k/ wielékroć całé ſłowo wáżą/ iako gdy mowięm [...] krzeczy/ ktobie/ miaſto ku rzeczy/ ku tobie rć. MurzOrt B2v (
4);
KromRozm II q4;
KromRozm III N3;
RejWiz Cc3;
BibRadz Prov 26/16 (
2);
OrzRozm G4v (
2);
BielKron 196v;
Mącz 58d (
6);
ieſtći w prawdźie grzeczy/ iż ſye tá chorobá z przelania żołći przydáie SienLek 89;
GórnDworz K3v (
3);
BiałKat 66;
GrzegŚm 4 (
2);
RejZwierc 218 (
2);
Bo niemáſz nic ku rzecży: y ſenſu práwego w tych ſłowiech niemáſz. WujJud 235 (
7);
BudBib B4v (
7);
Strum P;
WierKróc A4v;
BudNT przedm a5v (
5);
CzechRozm 127 (
8);
ModrzBaz 94;
KochDryas A3;
Calag 124b;
Lekki narod ieſt człowieczy/ Niemáſz tám nic coby grzeczy: By na wagę náſtąpili/ Pióráby nie przeważyli. KochPs 89 (
2);
Ale Látopiſzce Ruſkie y Litewſkie to poſtánowienie ináczey opiſuią/ ácz ſproſtá ále ku rzeczy w ty ſłowá. StryjKron 512 (
6);
niewiem k rzecżyli to/ y bácżnieli powiedźiáno? y owſzem mali ſię prawdá rzec/ bárzo przećiw rzecży y bacżeniu. CzechEp 384 (
25);
NiemObr 37 (
7);
KochFr 7 (
7);
KochMuza 25;
WerKaz 299;
KochPieś 45;
PudłFr 10 (
4);
GórnRozm B2v (
2);
ActReg 3v (
5);
Calep 1014b (
2);
KochFrag 15;
O płáwiácżko Sármácka/ Polſkich rzek głowo/ (K rzecżyli k niemym rzecżam przemowić słowo) RybGęśli D2;
WujNT 342 (
4);
WysKaz 15 (
2);
Bo cóżby to zá grzeczy, náuk głębſzych ſzukáć, á ſłow ſámych y ięzyká przyrodzonègo zániedbáć? JanNKar C2v (
2);
CiekPotr 54;
GosłCast 5 (
2);
Páchołek vdátny/ Lud práwie grzecy chowa/ ná ſwym dworze ſzátny. PaxLiz D (
2);
KlonFlis E (
2);
KlonWor 43 (
2);
RybWit B3v;
ZbylPrzyg A4 (
3).
W charakterystycznych połączeniach: być krzeczy (13), mowić (mowienie) (25), odpowiedać (odpowiedzieć, powiedać) (6), przywieść (przywodzić) (5); co krzeczy (6), co nie krzeczy (4), co(ż) to krzeczy (8), to k rzeczy (7), (to) nic krzeczy (10), (to) nie krzeczy (16).
B.
Wskazuje na obiekt przeżyć psychicznych, zachowania (926):
dla moiey żądzey odſłużenia wielikiey/ ktorą mam ku wáſſey wielmożnoſći March1Wiet A2;
Rzecżnik więc kmiotká przywitał/ Y k niemu ſie ochotnie miał BierEz Sv (
11);
OpecŻyw 5 (
15);
ForCnR B (
7);
PatKaz I 6v (
4);
gdyſz ona zakonnycza byla nabozna ku pannye maryeya oſobne nabozenſtwo myala ku począczyu panny maryey PatKaz II 78 (
4);
PatKaz III 148v (
2);
FalZioł IV 3a (
4);
Zadnego ſobie za przyaciela niebierz aż pierwey wzwieſz iako ſie pirwſzim zachował, dopiro wzwieſz żeć ſie y ktobie tak zachowa. BielŻyw 43;
Iako chczeſz kſobie ſwe bliznie mieć, takim też ku bliznym bądz. BielŻyw 130 (
8);
GlabGad A4v (
4);
MiechGlab ktv (
3);
LibLeg 8/26 (
12);
WróbŻołt E2 (
2);
WróbŻołtGlab A2v (
2);
Lecz pan Bog iuż był záczął wmyſli ſwey ſrogoſć kniem gniewu ſwoiego RejPs 115v (
15);
RejRozpr Kv;
LibMal 1544/88 (
2);
RejJóz A2v (
7);
SeklKat E4 (
6);
RejKup 12 (
7);
HistAl D3v (
3);
KromRozm I D4v (
2);
odpadła wſzyſtka zaras ku Bogu chęć/ a nienáwiśc i gniew potępiony przyſtąpił MurzHist D3 (
4);
KromRozm II n2 (
2);
KromRozm III D4 (
6);
Diar 61 (
5);
MrowPieś A4;
BielKom F8 (
3);
GliczKsiąż D3v (
8);
LubPs A3 (
14);
GroicPorz B2 (
6);
KrowObr 231;
A ſtał ſie Holofernes kniey bárzo ochotnym Leop Iudith 12/20 (
17);
LeszczRzecz A6;
RejFig Bb6 (
3);
RejZwierz 11v;
Niechayże Bog wſzechmogący obroći kwam łáſkáwie mężá tego/ áby wam y tám tego brátá drugiego y Beniáminá záś wolno puśćił BibRadz Gen 43/14 (
16);
przetho ſie ku mnie miáłá/ y potráwy roſkoſzne przypráwiáłá ábym iadł BielKron 458v (
39);
GrzegRóżn B2;
KochSat C3;
Pro amicitia tua, Względem przyaźniey moyey/ k tobie/ álbo s tobą. Mącz 470d (
39);
Prot Dv;
SienLek 157v;
SienLekAndr a3v;
RejAp 29v (
6);
GórnDworz A2v (
5);
GrzepGeom D;
HistRzym 7v (
8);
RejPos A4 (
39);
RejPosWiecz2 93;
RejPosWiecz3 98 (
8);
BiałKat a4 (
7);
BielSat H2v;
HistLan C4v;
á iżby nam dał ſerce ku ſobie wierne á ſtale przy ſobie ſtoiące RejZwierc 265v (
5);
BielSpr 75v;
KochMon 34;
Wiárę ktorą maſz w Pánie Chriſtuśie/ y we wſzyſtkich Swiętych/ álbo ku wſzyſtkim Swiętym [fidem, quam habes in Domino Iesu et in omnes sanctos Vulg Philem 5]. WujJud 57 (
2);
WujJudConf 212;
RejPosWstaw [1102]v (
2);
Y pochwyćił ſię Iozef/ bo ſię roſpaláły wnętrza iego ku brátu iego/ y ſzukał gdzie by płákał BudBib Gen 43/30;
Bo ty pánie dobry y vżyty/ y wielce miłoſierny ku wſzem wzywáiącym ćię. BudBib Ps 85/5 (
12);
MycPrz II A2v;
BiałKaz I4;
BudNT przedm a2 (
9);
StryjWjaz A4;
CzechRozm 108 (
3);
PaprPan C3v (
2);
ModrzBaz 4 (
14);
SkarJedn A5v (
8);
IAkokolwiek ſzczęśćié ku mnie ſye poſtáwi [...] Pánu ia dźiękowáć będę KochPs 46 (
7);
vyrzał iednę zacną panienkę [...] wpadł wmyśli ku niey y zezwolenie ſromotne SkarŻyw 510 (
140);
MWilkHist Cv (
2);
StryjKron 6 (
4);
iż I.M.X.K. ták ieſt niechętnego ſercá ku mnie/ y ku bráćiey moiey CzechEp 11 (
7);
NiemObr 86 (
2);
KochFr 13;
ZapKościer 1584/66v;
KochSz A2v;
y złamáłá ſię w Anglijey/ ták poddánych ku Pánu/ iáko y Páńſka ku poddánym wiárá y powinność. ReszPrz 73 (
7);
ReszHoz 132;
ReszList 142 (
4);
WisznTr 3 (
5);
BielSjem 30;
KochSob 71;
wielice prágnie duſzá moiá ku tobie Pánie. Prágnie duſzá ma Bogá/ Bogá żywiącego ArtKanc Q8 (
13);
KochProp 7;
PaprUp D (
4);
ZawJeft 27 (
4);
ActReg 15 (
12);
iákobyś ni od kogoy nie vcżuł ku ſobie nienawiśći y obmowiſká/ y namnieyſzego niebeſpiecżeńſtwá/ etc. Phil S4 (
15);
KochCn B4v (
2);
á krąg świátá [...] Mnie ſobie hydźi: tym/ ku mnie zwaśniony Ześ ty/ moy Boże/ przez grzech obráżony. GrabowSet Tv (
14);
OrzJan 61 (
3);
LatHar +4 (
21);
RybGęśli A2v (
3);
ieſteśćie náuczeni ábyśćie iedni drugie miłowáli. Bo też to czynićie ku wſzytkiey bráćiey WujNT 1.Thess 4/10 (
66);
WysKaz )?(2 (
2);
JanNKar A3 (
2);
SarnStat 9 (
5);
GrabPospR M;
PowodPr 3 (
10);
SkarKaz )(3v (
58);
VotSzl A2v (
4);
CiekPotr 46;
Ku Oycu iego przyiaćiel dobry. CzahTr L3v (
4);
GosłCast 8 (
7);
PaxLiz C2v (
2);
O miłośći ku oyczyznie/ y o pierwſzey chorobie Rzeczypoſp: ktora ieſt z nieżyczliwośći ku oyczyznie. SkarKazSej 664 (
49);
Bogżeć pomoży wierzchnośći doſtoyna/ Ku dobrym ſkłonna ná zuchwáłe zbroyna KlonFlis G2;
SkorWinsz A2;
SapEpit [B2];
PudłDydo B3 (
3).
W charakterystycznych połączeniach: (nie)chuć (chęć) ku kamu (83), cześć (poczesność) (8), dobrodziejstwo (dobroć, dobrotliwość) (5), łaska (łaskawość) (19), miłosierdzie (11), miłość (miłowanie) (285), myśl [jaka] (8), nabożeństwo (nabożność, pobożność) (37), pokora (8), (me)posłuszeństwo (18), powinność (pow)inowactwo) (13), przychylność (5), serce [jakie] (27), skłonność (przykłonność) (10), (nie)wdzięczność (6), wiara ((nie)wierność) (40), wola (10), żądza (pożądliwość) (13), (nie)życzliwość (życzność) (21); chętliwy ((nie)chętny, chutliwy, chcący) ku komu (15), łaskawy (7), przychylny (5), skłonny (9), (nie)wierny (8); mieć się [jak] ku komu (45), obrocić (obracać, na-, zwrocić) się (12), przykłonić (skłonić) się (7), zachować się [jak] (7), (przy)znać się (23), (po)żądać (4).
C.
Wskazuje, do czego coś jest przydatne, przy czym ma zastosowanie (1741):
March1 Wiet A2;
Przetoż kto chce w pokoiu żyć/ Ma ku odporu gotow być BierEz O3v (
7);
OpecŻyw 154 (
2);
OpecŻywPrzedm C3;
ForCnR C3v;
PatKaz III 89v (
6);
Murm 25 (
2);
Iakom ya nyebyl pomocznykyem Slyachathnemv maczyeyowy pruskyemv ku zabyczyv slyachathnego marczyna schosnkowskyego ZapWar 1542 nr 2590 (
10);
BartBydg 149;
TarDuch D6v;
Ma mocz trawiączą/ rozpuſzcżaiączą; Y ku otwarzaniu gdzy [!] ſie zatkaią żyły. FalZioł II 23v;
vſzu nie maią: iedno dziuri nieiakie podobne ku ſluchaniu FalZioł IV 33c (
242);
Ci ku prawu godni ſą, ktorzy nie zgniewem ale ſprawiedliwoſcią rzecży ſprawuią. BielŻyw 119 (
9);
BielŻywGlab nlb 11;
iedne [potrawy] ſą miękkie á ku ſtrawieniu powolne, drugie twarde y nie ſtrawne. GlabGad F6 (
50);
MiechGlab *2v (
4);
BierRozm 18;
March3,
Xv;
Iż pan bog ieſt moczny ku ſądzeniu y ku karaniu. WróbŻołt T4v (
5);
WróbŻołtGlab A2;
LibLeg 10/67 (
11);
RejPs 26 (
12);
ComCrac 11v;
ConPiotr 33 (
2);
SeklWyzn 3v;
RejJóz D2v (
3);
SeklKat F2v (
10);
Aċ to rzecż jeſt niepodobná A ni kuwierzenju godná Aby mogła cżłowiecża mocz Boſką/ wżdy kiedy przemocz RejKup o2v (
9);
HistAl kt (
6);
KromRozm I [H3] (
3);
MurzHist A3 (
10);
MurzNT kt (
7);
KromRozm II d2v (
16);
KromRozm III A7v (
11);
Diar 37;
DiarDop 106 (
2);
Ma być piſmo ſwięte ſpolne/ Ku piſaniu wſzytkim wolne. BielKom A4v;
Leży cáły dzyeń w bárłogu/ Ni do ludzi ni ku Bogu BielKom E8 (
5);
domá chowányec ni ku cżemu yedno álbo do ſkotá álbo do koźice/ inſſemu ſie nye godzi. GliczKsiąż H6 (
15);
LubPs A3 (
15);
ruchoma máiętnoſć/ między ktorą naczynie ku ſpráwiániu roley przynależące/ nie ma być poczytáne. GroicPorz cc4v (
26);
SeklPieś 19;
KrowObr C3v (
35);
RejWiz 7 (
12);
A ktorym chćieli dopomoc ku kroleſtwu/ ći krolowáli/ ále ktore też chćieli/ te z kroleſtwá ſtrącáli Leop 1.Mach 8/13 (
19);
A zá drzewo z bárćią álbo godne ku bárći ma dáć ſtronie pułgrzywny/ á ſądowi pułgrzywny. UstPraw E4 (
3);
RejZwierz kt (
8);
BibRadz *5 (
56);
Dzyen ſczeſzny ku poięczyu zoni Goski A3v (
4);
OrzRozm A4 (
4);
Látá 1522. Był pokoy v nas w Polſzce/ przeto nic zacnego ku piſániu nie było. BielSpr 418v;
przetoſmy ſie dáley pusćili/ áżeſmy náleźli port dobry ku ſtaniu BielKron 446v (
90);
[w księgach] ſą wſzyſtki rzecży albo roſkoſzne ku wiedzeniu albo ku dobremu á świętobliwemu żyćiu skutecżne? KwiatKsiąż G4 (
49);
Mącz 7c (
141);
OrzQuin H3v (
2);
SarnUzn F2v;
Ieſzcze ku lekkiemu rodzeniu ſłuży przy ſobie mieć tákiey pániey kámień ieleni SienLek 114;
ku fárbam y lékárſtwam nalepſzy grynſzpan czyniony SienLek Y (
42);
LeovPrzep b2;
która [szarańcza] áni ku chwale Bożey/ áni ku obronie Krześćiáńſkiey/ áni ni nacż ſie dobrego nie przygodzi RejAp 78 (
10);
nie prágnąc właſney chłuby/ niechay przedſię tho wſzytko powie/ co ku iego cżći przyſłuſzy. GórnDworz D7v (
23);
HistRzym 53v (
2);
coby miáło ſzkodzić ábo nam przekażáć do miłoſierdzya iego á ku zbáwieniu náſzemu. RejPos 177v (
27);
RejPosWiecz2 92;
BiałKat 186 (
2);
BielSat B3 (
4);
GrzegŚm 51;
HistLan A2;
ony dowody ktorych Kośćielni Doktorowie vżywáią/ zdádzą śie być doſyć przyſtoyne ku tey to rzecży dowodu. KuczbKat 90 (
19);
Bo ácż też ten robić muśi/ ále mu to więcey pomaga ku zdrowiu niżli záwádzi. RejZwierc 158 (
24);
BielSpr kt (
20);
KochMon 31;
Bo zakon ku wypełnieniu/ ácżći ieſt cżłowiekowi nie podobny/ ále Chrześćiáninowi podobny. WujJud 80v (
10);
WujJudConf 29v (
8);
RejPosRozpr b4v (
4);
RejPosWstaw [212]v (
8);
BudBib B (
12);
MycPrz I B4v (
3);
Strum B3v (
3);
BudNT przedm b5 (
5);
StryjWjaz C4v;
CzechRozm A2 (
27);
KarnNap B4v;
ten gruby lud rozumie że wiele należy/ ku záchowániu ſwych niewiaſt cżyſtośći/ ná tem/ ieſliby ich ábo nikt nieznał/ ábo ich bárzo máło było coby ie ználi. ModrzBaz 55 (
21);
SkarJedn A7 (
14);
Oczko 12v;
KochPs 150 (
2);
Tá náuká nie nie vcźy iedno miłośći [...] Co ktemu służy/ iey to ieſt właſne: co nie do tego wiedzie/ podrzucone ieſt SkarŻyw 47;
NIemniey ći święći chwalebni/ y ku náſládowániu vżytecżni nam ſą SkarŻyw 240 (
18);
StryjKron 155 (
5);
Gdy Bog ad ex cogitandum ku wymyśleniu był namędrſzy/ do vcżynienia naydowćipnieyſzy CzechEp 258 (
22);
CzechEpPOrz *3v;
NiemObr 18 (
12);
NIewiem podobnoli to co ku rozumowi/ Poſyłáć [...] fráſzki doktorowi. KochFr 50 (
2);
ReszPrz 24 (
3);
ReszHoz 121;
ReszList 143 (
2);
WerGośc 204;
BielSjem 16 (
4);
KochPieś 51;
ArtKanc I3v (
7);
BielRozm 12 (
3);
GórnRozm B3 (
3);
KochWr 37;
ActReg 168;
Calep 147a (
2);
GostGosp 70 (
2);
Phil I4 (
4);
GórnTroas 16;
OrzJan 137;
LatHar 90 (
9);
KołakSzczęśl B3;
iż to nic nie ſłużyło przedśięwzięćiu iego: to ieſt ku okazániu/ iż Chriſtus y Melchiſedech byli zacnieyſzy/ niżli Lewitowie. WujNT 761 (
44);
Iż źiemiá oney puſtynie zła byłá [...] áni byłá ſpoſobna ku orániu y śianiu WysKaz 11 (
3);
Którégo woyſká pożytek ſie pokaże wielki ku zábronieniu Náwigáciiéy portu Narewſkiégo/ y ku doſtániu y dobyćiu tego portu do Króleſtwá należącégo. SarnStat 134 (
51);
VotSzl D2v (
4);
GosłCast 47 (
2);
PaxLiz Cv (
2).
W charakterystycznych połączeniach: dobry ((na)-lepszy) ku czemu (123), (nie)godny (przygodny, pogodny) (172), gotow (46), płatny (8), (nie)podobny (46), pomocny (24), (nie)pożyteczny (użyteczny) (112) (nie)słuszny (21), (nie)sposobny (48), (nie)sprawny (przyprawny) (13), ważny (9), wolny (16); godzić (przy-, zgodzić, przygadzać) się ku czemu (76), należeć (przy(na)leżeć, zależeć) (107), pomoc (do-, wspomoc, (do-, ws) pomagać itp.) (121), przekażać (przekazić) (8), przysłuszać (przysłuchać) (13), służyć (posłużyć, służący) (101), wadzić (7); moc (sb) ku czemu (52), pomoc (40), pomocnik (15), pożytek (12).
α.
Przeciw (35):
Gnoy Gołębi dobry ieſth na bolenie ſtawow/ takież y ku kłociu wbokach. FalZioł IV 21b (
4);
trzebá ſye bać vſt ſkrzywienia. Ktemu ſłuży wrácánie/ y przepuſzczenie żywothá. SienLek 19v (
31).
W charakterystycznych połączeniach: dobry ((na)lepszy) ku czemu (18); służyć ku czemu (12).
a.
W wyrażeniach typu: ciężki ku znoszeniu = którego trudno znosić (191):
Ale nic nietrudnieyſzego/ Y ku znoſzeniu ćieżſzego: Iáko niewiáſtá ſwey woley BierEz B4v;
PatKaz III 119v;
iże Dragantum ieſt rzecż nie łaczna ku ſtarciu na proch FalZioł III 26d (
23);
BielŻyw 141;
GlabGad A7 (
10);
MiechGlab 15 (
3);
WróbŻołt V6;
SeklKat A6;
KromRozm I A2;
KromRozm II n4 (
3);
KromRozm III L8;
GliczKsiąż K2;
GroicPorz C (
3);
á plagá moiá nie ſnádna ku zlicżeniu Leop Ier 15/18 (
2);
RejZwierz A2v;
BibRadz I 356b marg (
2);
OrzRozm H3v;
BielKron 287 (
2);
KwiatKsiąż B2v (
3);
Mącz 5b (
70);
Rzeczy to ſą wielkié/ á mym zdánim/ ku ſłuchániu nowé OrzQuin Yv;
SarnUzn Gv;
SienLek 7 (
5);
RejAp 130v (
2);
á to ieſt rzecż ták trudna/ iż ledwe bych nierzekł nie można ku vcżynieniu. GórnDworz Cc5 (
9);
RejPos 16 (
5);
BiałKat a4;
ten Narod natrudnieyſzy był ku zwalcżeniu Cyruſowi BielSpr 67 (
2);
WujJud 105;
RejPosWstaw [413];
CzechRozm 5 (
5);
ModrzBaz 8 (
3);
KochOdpr D2v;
Calag 432a;
SkarŻyw 34 (
3);
StryjKron 288;
NiemObr 90;
ReszList 163;
WerKaz 275;
ZawJeft 16;
GórnTroas 39;
WujNT 69 (
7);
Bo y tu poiąć cáłéy rzeczy trudno, y ku pámięći, y ku wyrozumieniu ieſcze trudniéy iest. SarnStat *6 (
5).
W charakterystycznych połączeniach: ciężki ku czemu (9), łacny (łatwy) (88), trudny (81).
b.
Wskazuje na zdarzenie lub sytuację, przy których ujawnia się określana jakość (67):
Loże twoie ná kámieniu/ Twárde ku odpocżynieniu BierEz N3v (
3);
OpecŻywList Cv;
OpecŻywPrzedm C3v;
chądoga na uyobrazenyu czyalo yey yako mleko zrumyonoſzczyą ku ueſrzenyu myla PatKaz III 121;
iż vrina ieſt znamię barzo omylne: ku prawemu poznaniu cżłowiecżey niemoczy. FalZioł V [1] (
15);
bo niektorzi znich ſwiatli byli ku widzeniu BielŻyw 17 (
4);
Cżemu chleb z miodem piecżony kruchcieyſzy bywa ku łamaniu niż z proſtą wodą mieſzany GlabGad G7v (
5);
MiechGlab 24;
LubPs V2v;
y owoce ich nieużytecżne/ y niedozrzáłe á kwáśne ku iedzeniu Leop Sap 4/5;
BibRadz Gen 2/9 (
3);
BielKron 433v (
2);
Mącz 10c (
6);
OrzQuin Fv;
SienLek 96 (
3);
iáko tho wſzytko com do tych cżáſow mowił brzydkie ku ſłuchániu tym pánom było: ták záſię milcżenie moie/ mnimam iż będzie ich miłoſciam bárzo przyiemne. GórnDworz H3v;
HistRzym 6v;
BielSpr 13v (
2);
RejPosWstaw 44 (
2);
BudBib 1.Par 12/8;
Wiecżney pámięći godna rzecż ieſt / á ku wſpominániu żáłoſny przykład [ad recordationem triste exemplar] Włádźisłáwá Krolá ModrzBaz 21v (
6);
KochFr 57;
WerGośc 213;
Nic ku śpiewániu milſzego/ Ku ſłuchániu wdźięcżnieyſzego/ Ku rozmyślániu ſłodſzego/ Nie máſz nád Syná Bożego. LatHar 63;
KołakSzczęśl B4.
W charakterystycznych połączeniach: (nie)cierpliwy ku czemu (2), duży (2), miękki (2), miły (2), mocny (3), prędki (2), rozkoszny (2), słodki (4), smaczny (5), sprosny (2), (nie)trwały (2), twardy (4), wdzięczny (3), (nie)zdrowy (6).
6.
Przy określaniu podobieństwa lub przy porównywaniu, uzgadnianiu, uwzględnianiu czegoś;
ad Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz; in Vulg, PolAnt (1164):
A.
Wskazuje, do czego jest coś podobne lub do czego się coś porównuje (464):
yako koſſy albo yne yakye prziprawy ktemv podobne MetrKor 26/62v;
BierEz A4v (
4);
OpecŻyw 125;
PatKaz II 27 (
2);
PatKaz III 120v;
TarDuch B8;
albo plaſtri ktore bywaią z rzecży ku klijowi podobnych/ to ieſt ex gumatibus FalZioł V 103 (
52);
vidział Pitagoras iednego w cżiſtim vbraniu á on mowił rzecży nie pocżeſne á grube y głupie y rzekł iemu albo mow rzecży ku twemu odzieniu podobne, albo ſie oblecż w odzienie rowne ku twoim obycżaiom. BielŻyw 32 (
7);
BielŻywGlab nlb 10;
GlabGad A4v (
9);
MiechGlab ktv;
RejPs 27v (
36);
RejJóz D2v;
RejRozm 391 (
4);
Bos podobnieiſy iuż ktemu Ku wolowy rogatemu. RejKup N (
8);
KromRozm I H4 (
2);
MurzNT Mar 4/30 (
2);
KromRozm II rv;
Diar 80;
BielKom Av;
GliczKsiąż E2v (
2);
Nadobne przypodobnyenye miłośći ſpołecżney ku wonnośći máśći drogyey. LubPs dd3 marg (
6);
KrowObr 22v (
3);
Bo iedno tym ku Bogu kęs ſie przyrownamy/ Kiedy co dáć możemy/ á iż rozum mamy. RejWiz 18v (
35);
Leop Iob 9 arg (
3);
RejFig Cc (
4);
RejZwierz 16v (
7);
Ku komuż podobne ieſt Kroleſtwo Boże/ á ku ktorey ie rzeczy przypodobnię? BibRadz Luc 13/18 (
13);
OrzRozm R (
2);
BielKron 20 (
10);
Mącz 13c (
22);
OrzQuin Aa2;
Prot A4;
SarnUzn B6;
SienLek 6 (
4);
LeovPrzep D2v;
á thęcżá byłá około máyeſtatu podobna ná weyrzeniu ku Szmáragdowi. RejAp 47 (
43);
GórnDworz P5v (
5);
HistRzym 7 (
5);
gdiż ią przyrownawa lwowi/ ſmokowi/ iáſzcżorce/ á nákoniec ku świni ktora nośi złoty pierſcień w nozdrzach ſwoich RejPos 175v (
77);
RejPosWiecz2 91 (
2);
BiałKat 28v;
HistLan E4 (
2);
A we wſzytkich ſpráwach ſwoich podobnieyſzy ku iákiey beſtiey niemey á niżli ku cżłowiekowi. RejZwierc 62 (
51);
RejPosWstaw [412];
BudBib 4.Esdr 6/57;
HistHel ktv;
CzechRozm 160 (
2);
PaprPan A2v;
Látá moiéy śmiertelnośći/ Mniéy niżli nic ku wiecznośći. KochPs 57 (
3);
StryjKron 125;
CzechEp 108 (
2);
NiemObr 85 (
2);
KochFr 64;
WisznTr 13;
ArtKanc K2 (
3);
Verisimiliter ‒ Kprawdzie podobni. Calep 1116b (
2);
RybGęśli C2v;
Nie ſą rowne vtrapienia. [Rom 8/18]) To ieſt nie ſą pomierne ku oney chwale. Bo vtrapienia ſą krotkie y docześne: á chwałá oná wieczna y nieſkończona. WujNT 551 (
3);
SarnStat 750;
PowodPr 62 marg.
W charakterystycznych połączeniach: ku czemu (4), (nie)podobny (320), (nie)rowny (12); podobieństwo (podobność) ku czemu (12); przypodobać (przypodobnić) ku czemu (26), przyrownać (się) (rownać, przy-, zrownanie) (69).
B.
Wskazuje, z czym się coś uzgadnia, do czego się coś dostosowuje, co się uwzględnia (700):
Więtſza cżęść iuż przyzwaláłá: Krolewſkiemu przykazániu/ Y ku poborow dawániu. BierEz F (
3);
OpecŻyw 8v (
2);
PatKaz II 23v;
Byly thedy yey wloſy myerne zoltoezarne bo takye ſluſſayą ku plczy byaley rumyoney PatKaz III 119V (
2);
HistJóz A2v;
TarDuch B7v;
FalZioł IV 45a;
BielŻyw 61 (
3);
GlabGad Mv (
3);
BierRozm 16;
WróbŻołt C4;
LibLeg 10/91 (
4);
ComCrac 12;
ConPiotr 34;
LibMal 1548/145v (2);
HistAl D7v (
2);
KromRozm I M3;
MurzNT 93v;
KromRozm II i2v (
7);
KromRozm III A7 (
6);
Diar 41 (
2);
DiarDop 113;
BielKom F2v;
kthemu przyſtánye yáko rozumyem/ iż wyelka yeſt rzecż potomſtwo myeć GliczKsiąż C5 (
3);
LubPs Q4 marg (
3);
cżyni dwádźieſćiá złotych Ryńſkich w Monećie/ kthore przychodzą ku wadze dwudźieſtu złotych Polſkich ná Monethę. GroicPorz k3v (
5);
KrowObr C4 (
9);
RejWiz 32 (
2);
áby przęcżká ſznurkowa ſprzęcżką ſie zeſzłá/ á iedná ku drugiey mogłá ſie przygodzić [et altera alteri possit aptari]. Leop Ex 26/5 (
2);
Nie chce Bog ábyſmy ſię záwſze temi ſłowy modlili/ ále áby wſzytki modlitwy naſze ku tey ſię ſtoſowálły [!] BibRadz II 4d marg (
6)
Stoſuymyż iedno wáſze chcenie ku they Krolewſkiey przyśiędze/ iáko ku iákiey modle OrzRozm B3 (
4);
BielKron 17 (
7);
Mącz 74b (
6);
SarnUzn 7v;
RejAp 3v (
2);
áby vważył czo może być trefnie/ á czo iákoby drwá gryzł: y co łatwie ku rzecży przypádnie/ á co ſie nieda pociągnąć/ áni náchylić GórnDworz P8v (
9);
przyſzli ku mnie/ á wiele mi obiecowáli/ ábych ku ich woli przyzwoliłá HistRzym 108 (
4);
RejPos 65 (
6);
Ktorzyby nas ſłuſznie mieli bronić/ Ci ſie nie chcą ku temu przykłonić. BielSat G2v;
KuczbKat 5 (
2);
BielSpr b4v (
2);
BudNT Hh6v (
2);
CzechRozm 144v (
2);
ModrzBaz 71;
MWilkHist A4;
ZapKościer 1580/12v;
CzechEp 23 (
8);
Phil D;
GórnTroas 67;
[Pismo św.] niebeſpieczne tym ktorzy ie ku przewrotnośći ſercá ſwego náćiągáć wolą/ niżli przewrotność ſercá ſwego według ich proſtośći nápráwowáć. WujNT ktv;
y nie káżde zezwolenie ku pożądliwośći ieſt śmiertelne/ y potępienia godne WujNT 787 (
3);
Skłániáiąc ſie ku prośbie Poſłów źiemſkich/ roſkázuiemy SarnStat 126 (
5).
W charakterystycznych połączeniach: ciągnąć (naciągać, ściągać się itp.) ku czemu (16), przychylać (przychylić) się (12), przykłaniać (skłaniać) się (5), przyst(aw)ać (14), przystosować (się) (stosować (się), (przy)stosowanie) (40), przyzwolić (przyzwalać, przy-, zezwolić itp.) (18).
a.
Według, na wzór, zgodnie z czym, stosownie do czego (527):
a yzbi kv ſtanv ſwemv panſkiemv opatrzenie myala a niebila wmoczi y wroſkazowaniv podſkarbiego LibLeg 10/114v (
2);
WróbŻołt 118/128;
WróbŻołtGlab A3v (
2);
Ale ſnadz mowiąc ku prawdzie Wielkieć zbytki wſſędy naydzie RejRozpr I;
DiarDop 112;
LubPs D3 (
3);
GroicPorz cc;
SeklPieś 30v (
2);
RejWiz 111;
OrzList i;
RejZwierz 141;
OrzRozm E3 (
3);
BielKron 1v (
3);
Mącz 323d;
SarnUzn H3;
Mnie ſie widzi Miłośćiwy pánie/ żem doſyć powiedział/ á ku memu vpodobániu niechciał bych áby czo więcey nád to páni tá przymiotow miáłá. GórnDworz Bb8 (
3);
RejPos 211;
KuczbKat 110 (
3);
RejZwierc 69 (
2);
BielSpr 74v;
Ale gdy obacżyłem że nie proſto ſzli ku práwdzie Ewánielſkiey [ad veritatem Euangelii; według prawdy Ewángeliey WujNT] BudNT Gal 2/14;
TEgo Bog nie w podleyſzey zoſtáwił fortunie/ Bo on to cnotliwemu ták pokazáć vmie/ Ze mu wſzytkim dogodzi ku myſleniu iego PaprPan Dd4v;
Oczko 31;
áni też tu żywie ku ſwoiey lubośći/ ále ſię przećiwi ſwoiey woley záwżdy ArtKanc N3v (
3);
GórnRozm M3;
GrabowSet O2v;
SarnStat 518 (
3).
Wyrażenia przyimkowe: »k, g, ku myśli« =
in animum Vulg;
ad voluptatem Modrz;
ad votum Calep;
ex sententia a.
voluntate,
ad spem,
peroptato,
sponte,
ut voluit Cn (
56 :
9 :
15):
RejJóz C;
LubPs S4v;
RejWiz 64 (
2);
RejZwierz kt;
Mącz 29a (
2);
HistLan C4;
Ieſliże też co nań nieforthunnego poſtráſzliwego á ná wſzem nie k myſli przypádnie/ nicz to wſzytko v niego RejZwierc 87 (
4);
BielSpr 26v;
KochMon 33;
Głaſzcżąc ácż nie ku myſli widzi ſpráwy twoie. PaprPan Cc3v (
2);
KochOdpr B2;
Zkąd ćię potyka/ co twéy duſzy miło/ Maſz przyijąć y to/ co nie gmyśli było. KochFr 72 (
2);
PudłFr 71;
Calep 30a;
GosłCast 36;
PaxLiz B (
3);
W nędzy człowiek doſtánie gdy chce poćieſzenia/ Trudno gdy wſzytko k myśli nie ſtráćić baczenia. SzarzRyt C3v.
~ k myśli komu (35): BielŻyw 144; SeklKat Z3v; RejKup p2; RejWiz 139v; Leop Gen 27/35 (2); Zá tym proſzę/ ieſliby tu co było piſano komu nie k myſli/ zá odpuſzcżenie BielKron 334v (3); KochSat B2v; Mącz 241a; Prot C2v; GórnDworz Q7v; HistLan D4 (2); Gdyż ten [hetman] co był od niego [Boga] ku myſli wam nie był/ Obyeraycieſz macie w cżym ktory wam będzye mił. PaprPan Ffv (4); ModrzBaz 133v; KochOdpr C2v; KochPs 16; NiemObr 25; KochFr 54; WisznTr 16; KochProp 9; ſtal vmiezgaiac ſie á tzieſzac ie ſtego zemu wſzitko ſzlo ku miſli PaprUp Iv; ActReg 63 (2); Phil S6; GosłCast 45; O ſzczęſliwa godźino/ w ktorą mnie potkáło/ Barzo wiele dobrego/ k myſli mi ſie ſtáło. PaxLiz C3v (2); PudłDydo B; ZbylPrzyg A4v.
k myśli czyjej (19): Poki żydzi w pracy byli/ W grzechoch hániebnych nie żyli/ A gdy ſwiát mieli k ſwey myſli/ Dla złośći w niewolą wyſzli BielKom D7 (2); LubPs C2v; Bo to ieſt napilnieyſze w tym moie ſtáránie/ Bych ſie tego náucżył co ieſt pocżćiwego [...] Otoż mie tu Bog przygnał práwie ku mey myſli/ A ieſzcże ktemu zdárzył żeſcie do nas przyſzli. RejWiz 75v (2); Leop Eccli 27/17; GórnDworz M4v; RejZwierc B4v (3); BielSpr 47v; PaprPan E (2); Day boże/ áby vſt moich śpiéwánié/ Tákże y ſercá mégo rozmyślánié Gmyśli twéy było KochPs 27; iſz niewiáſtę iednę będąc v niey gośćiem/ kmyśli ſwey plugáwey zniewolił SkarŻyw 390 (2); PaxLiz E3 (2); PudłDydo A4. ~
»k, g, ku woli (a. woley)« = in gratiam, ad voluntatem Mącz, Cn; in favorem JanStat; ex voluntate Cn (297 : 93 : 12): BierEz Lv; Morigeratio, Posłuſzeńſtwo/ kwoli bycie. Mącz 233c (5); Ty ſię w tym pomni/ maſzli mię miéć gwoli Z méy dobréy chęći/ czyli po niewoli. KochFr 29; Ieſt wiele tákich ludzi, ktorzy mowić kwoli Wolą, niżli to coby pożytecno było. CiekPotr 4; GosłCast 29.
~ k woli komu, czemu (374): BielŻyw nlb 3 (2); BierRozm 16; aby t.m. nykomv gwoIey myſſzly ſwey przecywko wyarze ſwyanthey ynak nyeodmyenyala LibLeg 8/132v (2); RejPs 143v; RejJóz E3v; Hoć mu namniey niektwoli [!] będzie wnet pomſti nań ząda SeklKat Fv; LibMal 1548/145v; RejKup g5; MurzHist N2 (2); MurzNT 116; KromRozm II v2; KromRozm III I8 (2); DiarDop 119 (3); MrowPieś A4; BielKom A3 (4); GliczKsiąż O3 (2); SeklPieś 19; KrowObr 2v (2); RejWiz 37 (6); OrzList h4; KochZuz A3 (2); RejFig Dd3v; RejZwierz 56v; BibRadz Gen 22/12 (8); ábowiem Máthiaſz ſkáźił walkámi niepotrzebnemi Węgierſką źiemię. Iemu też k woli Krol Irzyk Cżeſką koronę ſkáźił BielKron 327v (45); KwiatKsiąż N2; Gratia etiam pro causa ponitur [...] In tuam gratiam feci, Dla ciebie álbo tobie k woli. Mącz 149a (29); nam zákazano ſub modium aut lectum, k woli komu/ álbo ná złość komu/ Lucernam accenſam ponere. OrzQuin G3 (3); Prot A2v; SienLek V2v; RejAp 25v (10); iż iuż nie towárzyſce/ ále ſobie kwoli/ ięłá ſie o iego chęć pilnie ſtáráć GórnDworz M8 (6); RejPos 54 (5); BiałKat 371 (3); KwiatOpis kt (2); KuczbKat 35; RejZwierc A2v (14); WujJud 127 (4); RejPosWstaw [414]v; HistHel Bv; MycPrz I C4 (3); Strum N3v; K woley Páńſkiey polewce wiele przemiltzamy WierKróc A4v; BiałKaz M4v; BudNT przedm a6 (2); CzechRozm 42 (8); PaprPan Ff3; ModrzBaz 17 (11); ModrzBazBud ¶6; SkarJedn 179 (2); KochOdpr B2 (2); Oczko 5v; KochPs 12 (11); SkarŻyw 59 (10); KochTr 4 (2); StryjKron 51 (5); iákoby ſię nie nie dźiało wedle ćiáłá y rozumu wrodzonego/ y ćwicżenia ſzkolnego/ ále też y nikomu k woli: lecż áby wſzytko ſzło wedle ſznuru ſłowá Bożego CzechEp 5 (13); NiemObr 20 (4); KochEpit A2 (2); Lutnia ſwym zwyczáiom gwoli/ O miłośći śpiéwáć woli KochFr 5 (3); KlonŻal C2; KochDz 105; KochMarsz 153; KochPhaen 22; KochMRot B2 (2); ReszPrz 56 (3); WerGośc 229 (2); KochPieś 33 (4); KochSob 67; PudłFr 26; ArtKanc M19 (4); GórnRozm Av (3); KochProp 10; PaprUp E2 (11); ZawJeft 6; ActReg 129 (6); GostGospSieb +4v; GrochKal 5 (2); GórnTroas 14 (3); GrabowSet A3; KochFrag 24 (5); OrzJan 133; OstrEpit A2v; Zoſtáwuie poćiechę miłą Mátko tobie/ Nie ludźiom gwoli iedno kwoli Pán Bog ſobie. KołakCath C4v (3); RybGęśli C4v; WujNT 11 (7); WysKaz 39; JanNKar A2 (4); Ná on czás Ariſtoteles kwoli ſwému Alexándrowi Mácedonſkiému: á teraz kwóli Alexándrowi Królowi Polſkiému Legiſlator Philozophuie. SarnStat 111 (3); SiebRozmyśl K4v; WitosłLut A2 (5); KlonKr F4v; PowodPr 43 (4); SkarKaz 7a (2); VotSzl Dv; GosłCast 51 (4); PaxLiz A3v (5); KlonFlis A2v (5); KlonWor 7; PudłDydo B2 (2); ZbylPrzyg A3v (2); SzarzRyt D2v (2).
k woli czyjej [w tym: pron poss (17), G sb (3), ai poss (2)] (22): Zonę k ſwey woli przywiedzieſz: Temuć ſie nie będzie przećiwiáć/ Co śię tobie będzie podobáć. BierEz B2v (2); OpecŻyw 38; WróbŻołt E6; A przeto muſſą wſſyſtcy oni vrzędnicy zányechawſſy wſſyſtkyego inſſego/ ku woley hetmáńſkyey káżdy wedle ſwego obowyąſku ſámi ſyebye/ y ty ktore máyą w ſwym poruczeńſtwye gothowáć y ſpráwowáć KromRozm III G; LubPs Lv; Sempronins rozmiłował ſye iedney Pánny/ y żądał żony Mewiuſowey/ áby mu ią ku iego woli ziednáłá GroicPorz 11v; KrowObr 3v; RejWiz 49v; RejFig Dd2v; BielKron 3 (2); Mącz 429d; á kwoli nędznemu ſwiátá tego pochlebſtwu/ á k woli nátkánia mizernego brzuchá ſwego odſtępuiemy á przymy ſie imieniá Páńſkiego. RejAp 25v; HistRzym 108; KuczbKat 435; WujJudConf 260v; BudNT 2.Tim 2/26; CzechRozm 194 (2); OstrEpit A3v; KlonWor 60.
W charakterystycznych połączeniach: k woli być (47),(u)czynić (41), mowić (7), stać się (8), żyć (7). ~
b.
Ze względu na, jeśli chodzi o (26):
ſiny też miał ku macierzy podobne w obycżaioch, ale ſobie k mądroſci nie podobne BielŻyw 48;
ZapWar 1534 nr 2371;
MiechGlab [89];
RejJóz C7;
KromRozm I L;
Mącz 405c;
HistRzym 96;
iż poki kto cżego dobrze nie pozna: poty też ten o tym y mowić/ ná tę ábo ná owę ſtronę nie może: ták ku gánieniu iey iáko też ku chwaleniu CzechEp 233;
WujNT 2.Cor 9/8 (
2).
Wyrażenie:»ile ku« = co do, jeśli chodzi o; quantum ad hoc JanSlat [w tym: ile ku (temu) pierwszemu (5)] (15): OpecŻyw 93v; GlabGad A3v; MurzNT 43v; Ile ku temu pirwszemu, tedy IchM panowie już WM powiedzieli widzenie swe Diar 41; iż Piotr/ y inni Apoſtołowie/ ile ku wypełnieniu vrzędu małżeńſkiego/ żony ſwoie właſne opuśćili KrowObr 223 (2); GórnDworz O4v; RejPos 135v (3); SarnStat 61 (5).
7.
Przy określaniu potrzeb i środków wskazuje, czego dotyczą lub pod jakim względem są (nie)wystarczające;
ad Vulg, Modrz, JanStat; erga, in Vulg (409):
BierRaj 23v;
March1 Wiet Av;
BierEz Kv;
OpecŻyw 13 (
4);
PatKaz I 13v;
PatKaz II 19v (
2);
acz nyepotrzebouala tego ka [!] zmaze grzechu powſzednyego a ku zelzenyu nyemoczy bo y grzechow tych nyemyala zawzdy zdroua bila PatKaz III 139 (
5);
HistJóz C4;
TarDuch B5v;
Aty ſą rzecży napotrzebnieyſze bacżyć, dla poznawania niemoczy przez vrinę. Są theż inſze rzecży mnieyſze á nie tak barzo potrzebne ku bacżeniu Lekarzowi wpoznawaniu niemocy przez vriny. FalZioł V [1]v (
9);
BielŻyw 112 (
2);
gdyż picie nie inacey potrzebne ieſt ku zdzowiu [!] iedno iako oley ku ſwieczeniu GlabGad G8 (
15);
BierRozm 21;
KłosAlg A3v;
LibLeg 7/37 (
5);
WróbŻołt qq2;
ConPiotr 34v;
SeklWyzn g4v;
SeklKat kt (
3);
RejKup ſ2 (
2);
HistAl A2 (
2);
KromRozm I I3;
doſyć ci mám i nazbyt/ ku tego ciała pożywięniu/ ale cię proſzę o chléb łaſki twoiéi MurzHist 14v;
MurzNT 43v;
KromRozm II a4v (
7);
KromRozm III C3v (
4);
Diar 36 (
4);
DiarDop 111 (
3);
GliczKsiąż G (
4);
LubPs F4 marg (
5);
GroicPorz A4 (
11);
KrowObr 61 (
6);
RejWiz 6v;
Leop Lev 14/32 (
9);
RejZwierz 71v (
2);
BibRadz *4v (
8);
OrzRozm D2 (
3);
BielKron 166v (
6);
GrzegRóżn I3v;
KwiatKsiąż C2 (
6);
Mącz 16b (
19);
MączLub nlb 13;
OrzQuin G (
5);
SienLek 2 (
8);
RejAp AA2 (
8);
GórnDworz D3v (
12);
HistRzym 16v;
iż było co więcey piſáć w tey hiſtoriey/ ále doſyć ieſt na nas/ vwierzyć Pánu temu/ ku oſięgnieniu żywotá náſzego RejPos 121v (
32);
RejPos Wiecz3 99v;
Powiemći też y tho/ czego w nas potrzebá ku pożytecznemu á prawdźiwemu otrzymániu świątośći rozgrzéſzenia: do czego nic nawięcéy nie ieſt potrzebá/ iedno Pokuty święthéy BiałKat 376 (
2);
GrzegŚm 27;
nie wnet po śmierći ále trzećiego dniá ożył: ktory cżás ku doświadcżeniu prawdźiwey śmierći doſtátecżny był. KuczbKat 50 (
24);
RejZwierc 13v (
7);
BielSpr 2v (
9);
WujJud 26 (
10);
WujJudConf 32;
RejPosRozpr b3v;
RejPosWstaw [213] (
6);
BudBib Eccli 39/23[24];
MycPrz II A2v;
BudNT przedm c7 (
2);
CzechRozm 1v (
13);
KarnNap B2v;
z ktoremiby śię o wſzytkich rzecżach námyślał/ á z nimiby rádźił o rzecżach ku cżynieniu potrzebnych [quae sint factu necessaria] ModrzBaz 25v (
11);
SkarŻyw A5v (
2);
CzechEp 70 (
14);
ácż y ná on cżás mowiło ſię z łáſki Bożey doſyć/ iedno było trzebá vſzu ku ſłuchániu/ á ſercá ku wyrozumieniu. NiemObr 31 (
15);
ReszPrz 24 (
2);
ReszHoz 137;
ReszList 156 (
2);
WerGośc 259 (
2);
Czego niedoſtawáło/ Hrábiá/ oycu twému Ku ſczęśćiu (ieſli tu ieſt któré) nawysſzému? KochTarn 77;
KochProp 5;
y ma [łuczywo] bydź w ſuſzey ná mieyſcách niepotrzebnych ku ſchowániu y mieſzkániu. GostGosp 82 (
2);
GostGospSieb +2;
LatHar 593 (
2);
Nie doſyć ieſt ku zbáwieniu vżywáć Páńſkich Sákrámentow/ y ſłucháć ſłow iego WujNT 253 (
15);
ACzeſmy o ſądźiéch kmiecych [...] nieco ſkazáli: wſzákże iż ieſcze zbywa ku ſkazániu o zbiegłych kmiećiach [quia restat defimendum de fugitivis JanStat 1087]/ dla tego ſkázuiemy SarnStat 662;
iż tákowa kaźń máła byłá ku ſkarániu ſłuſznému tákowégo złégo vczynku SarnStat 654 (
29).
W charakterystycznych połączeniach: (nie)dostawa (dostaje) ku czemu (18), (nie)dostatek (7), (nie)dosyć (32), (nie) potrzeba (111), (nie) trzeba (27); (nie)dostateczny ku czemu (21), (nie)potrzebny (154); potrzebować ku czemu (29).
8.
Wskazuje na cel;
ad, in Mącz, Modrz, JanStat, Vulg, PotAnt, Cn; pro JanStat, Vulg, PolAnt; ob JanStat; contra, iuxta PolAnt; ad eum finem Cn (4873):
ZapWar 1504 nr 1917 (
28);
PowUrb +2v (
4);
MetrKor 34/133 (
12);
March1 Wiet A2;
BierEz Bv (
9);
OpecŻyw 2 (
39);
PatKaz I 1v (
4);
bog oczyecz zeſlal trzytyſyącze anyolow [...] napoſlugą moyą y ku czczy moyey PatKaz II 78 (
6);
PatKaz III 88v (
16);
HistJóz A3v (
5);
BartBydg 125 (
2);
TarDuch A3v (
19);
Tedy muſi [...] nogi od łona vcinać/ Ku ktorey rzecży lekarze maią mieć pewne nacżynie/ Iako noże Kleſzcże, haki/ y nożycze FalZioł V 34 (
94);
Ieſtliże iey goſpodarſtwo ku ſprawowaniu porucżyſz, rzecżeć że ią za ſługę maſz. Ieſtli y też w moc nic niedaſz, rzecżeć iż iey niewierzyſz BielŻyw 109 (
13);
GlabGad A2v (
34);
MiechGlab *2 (11) BierRozm 19;
KłosAlg A4v (
2);
LibLeg 6/114v (
18);
WróbŻołt 7/18 (
19);
WróbŻołtGlab A3v;
RejŁas w. 1;
ſrogi obłok y ćiemnoſć przed nim ná przeſtrách złoſćiwych/ á miłoſierdzie záſie y ſpráwiedliwoſć ku poćieſſe dobrym. RejPs 143;
Stworzył dobrowolnie rozlicżne ziołá ku pożywieniu zwierzętom/ á żboża rozmáite nápożytek cżłowieku RejPs 152 (
54);
ComCrac 21v;
LibMal 1543/70 (
9);
RejRozpr B2v (
2);
ConPiotr 35 (
3);
LudWieś B4v;
SeklWyzn 2 (
5);
RejJóz A5 (
8);
SeklKat Dv (
19);
RejKup Fv (
12);
RejKupSekl a5v (
3);
HistAl F2v (
4);
KromRozm I E3 (
4);
MurzHist A3v (
7);
MurzNT Matth 7/5 (
10);
KromRozm II b (
16);
Kczemuż to przywodźiſz? (‒) Abychći dowodnye vkazał/ w czym yednoſć koſcyołá zależy KromRozm III G (
19);
Diar 22 (
23);
DiarDop 99 (
8);
MrowPieś ktv (8);
BielKom nlb 4 (
5);
GliczKsiąż B (
9);
LubPs A5v (
120);
GroicPorz B4 (
55);
GroicPorzRej C4;
SeklPieś 20;
KrowObr C3v (
69);
RejWiz A2 (
15);
Leop *B2 (
64);
OrzList cv (
9);
bydlę kupuią nie ná przekup/ ále ku ſwoiey potrzebie. UstPraw E (
12);
LeszczRzecz A2;
RejZwierz A3 (
9);
Abowiem obroćiłem twarz ſwą ku złemu [in malum] nád miáſtem tym/ á nie ku dobremu [in bonum] BibRadz Ier 21/10 (
197);
ktore nie kogući ku táńcu/ ále trąby ku hárcu budzą OrzRozm R2v (
14);
BielKron 1 (
253);
GrzegRóżn G2 (
4);
KochSat B4;
KwiatKsiąż F (
9);
Mącz 5a (
135);
OrzQuin B (
21);
Prot C2 (
2);
SarnUzn E2 (
3);
SienLek 34v (
23);
SienLekAndr a3 (
2);
LeovPrzep F2 (
2);
RejAp AA5 (
29);
GórnDworz H2 (
33);
krolewná [...] iácháłá ku pogrzebu bráthá ſwego/ á przyiáchawſzy pogrzeb iemu pocżeſtny ná onym zamku vcżyniłá. HistRzym 33 (
27);
RejPos A4v (
401);
RejPosWiecz2 90v (
3);
RejPosWiecz3 96 (
3);
y tóż ćiáło/ nam ku iedzeniu álbo vżywániu ku zbáwieniu náſzému dał. BiałKat 291 (
25);
BielSat H (
3);
KwiatOpis A2v (
5);
GrzegŚm 6 (
9);
HistLan A2v (
6);
KuczbKat 5 (
46);
RejZwierc 1v (
49);
BielSpr 1 (
21);
WujJud B2v (
30);
WujJudConf 23v (
18);
RejPosRozpr c (
11);
ku chwale Bożey ſzli do Ierozolimy RejPosWstaw [412]v (
25);
Ten go nákarmi chlebem zrozumienia/ a da mu ku pićiu wodę mądrośći. BudBib Eccli 15/3 (
53);
HistHel A;
MycPrz I [A3] (
4);
Strum A3v (
6);
BiałKaz D2v (
3);
BudNT przedm b5v (
8);
StryjWjaz A2v (
2);
CzechRozm A4 (
96);
Słońce [...] Ożywia wſzytki rzecży ludzyom ku potrzebie. PaprPan V3 (
9);
KarnNap ktv (
6);
Nie trzebá ſię w tey Rzecżypoſpolitey/ w ktorey tákie práwá pánuią/ ſpodźiewáć onego końcá/ ku ktoremu ludzkie zgromádzenia bywaią/ áby wſzytcy obywátele ſpokoynie á ſzcżęśliwie żyć mogli ModrzBaz 71 (
27);
ModrzBazBud ¶6v;
SkarJedn 4 (
15);
Oczko 1v (
2);
KochPs 27 (
10);
SkarŻyw A4v (
89);
MWilkHist A4;
ZapKościer 1580/10v (
7);
StryjKron A3v (
11);
[opuścił] Antichryſtowſkie guſłá [...] á to ku temu y dla tego/ żeby mu to nie było/ áni mogło być przycżytano/ [...] co ono ćieleſnemu Izráelowi ná ocży było wyrzucano. CzechEp 106;
iż cokolwiek przedtym nápiſano ieſt/ ku náſzey náuce nápiſano/ ábyſmy przez ćierpliwość y poćiechę piſm/ nádźieię mieli CzechEp 126;
Okazawſzy ták/ ku przykłádowi tylko/ nákrotce/ ſproſne y grube potwarzy Bogá ſámego CzechEp 211 (
98);
CzechEpPOrz **4;
NiemObr 6 (
27);
KochFr 8 (
4);
KochBr 151;
KochDz 106;
KochSz Cv;
ReszPrz 46 (
3);
ReszList 143 (
2);
WerGośc 208 (
3);
WerKaz 275 (
7);
Ieśliś go [chłopa] też ſtátecżnie záłep przekłuſáłá Pewnieś przytym Aniołá ku pomocy miáłá. BielSjem 22 (
9);
KochPieś 38;
PudłFr 70;
ArtKanc kt (
59);
GórnRozm Ev (
14);
KochProp 16;
KochWr 25;
PaprUp E2v;
ZawJeft 15 (
3);
ActReg 39 (
4);
Calep 106a (
6);
GostGosp 66 (
6);
Phil B2 (
3);
GórnTroas 12 (
5);
KochPij C2v;
GrabowSet F3v (
17);
KochFrag 18 (
2);
WyprPl A2v;
LatHar 21 (
12);
KołakCath B2v;
KołakSzczęśl A2v (
4);
RybGęśli C3;
y wiele ſą innych rzeczy ktore im do chowánia ſą podáne (marg) prziięli ku trzymániu. G. (‒) WujNT Mar 7/4;
oni ná máło dni/ według woli ſwoiey nas karáli: lecz ten ku pożytkowi náſzemu ná to ábyſmy byli vczeſtniki świątobliwośći iego. WujNT Hebr 12/10 (
184);
WysKaz X3v (
2);
SarnStat *8 (
255);
SiebRozmyśl A2 (
12);
WitosłLut A4v;
GrabPospR kt (
2);
KlonKr C;
KmitaSpit C4v;
PowodPr 11 (
9);
SkarKaz 205a (
5);
VotSzl B4 (
4);
CzahTr B2v (
6);
GosłCast 14;
SkarKazSej 696a;
KlonWor 3;
PudłDydo A4v (
3);
RybWit C2v;
SzarzRyt A2v (
5).
W charakterystycznych połączeniach: ku chwale (pochwale, chwaleniu) (290), czci (po-, uczciwości) (347), dobremu (lepszemu) (40), jedzeniu (jadłu) (39), mieszkaniu (28), naprawie(niu) (poprawie(niu)) (13), nauce ((na)uczeniu) (76), obronie(niu) (42), (o)sądzeniu (rozsądkowi, sądom itp.) (20), piciu (napoju) (52), pocieszeniu (127), pomocy (do-, pod-, wspomożeniu) (91), potrzebie (74), poznaniu (uznaniu) (20), pożytku (użytku, używaniu) (78), rozkoszy (17), (roz)mnożeniu (pomnożeniu) (22), służbie (służeniu, służebności, posłudze, po-, usługowaniu) (60), sprawowaniu (sprawie itp.) (40), uczynieniu (uczynkowi) (24), (wy)wiedzieniu (z(a)wiedzieniu) (13), zabiciu (zabijaniu) (12), (za)chowaniu (schowaniu) (48), zbawieniu (wybawieniu) (51), żywności (pożywaniu, po-, obżywieniu) (74); k(u) czemu (14), k(u) temu (a)by, żeby (22), k(u) (temu, onemu) końcowi (aby, żeby) (40).
α. Przeciw (6): daway ie w lękarſthwo [!]. Zwłaſzcża cżaſu morowego/ potem też y inſzych cżaſow ku rozmagithim niemoczam FalZioł II 3a (3); ktoby niemogł puśćić moczu/ dobrze ktemu wpićiu mieć kmin kramny SienLek 107 (3).
a.
Wskazuje na zdarzenie lub sytuację, do których ktoś zmierza, aby w nich uczestniczyć (339):
MetrKor 31/621 (
2);
BierEz A4 (
4);
OpecŻyw 35v (
7);
OpecŻywSandR nlb 2v;
ForCnR Bv (
3);
BielŻyw 98 (
4);
ZapWar 1536 nr 2492;
LibLeg 10/68v (
20);
ComCrac 16 (
2);
LibMal 1545/94;
Snądnieij kugotowemu ſieſcz RejKup t5v (
3);
HistAl B2 (
3);
Diar 33 (
2);
DiarDop 118;
LubPs ee2;
Potym Powod da go pozwáć ku wtoremu bliſkiemu Sądowi GroicPorz qv (
6);
RejWiz A3 (
4);
Leop Iudic 5/14 (
8);
UstPraw A3 (
13);
KochZuz A2v (
2);
RejFig Cc5;
RejZwierz 6 (
6);
BibRadz Gen 14/8 (
10);
ná trąbách trąbili/ By ſię k nabożeńſtwu wſzyſcy tym chutniey śpieſzyli. BibRadzBaz ktv;
Goski A2v (
7);
OrzRozm V3v;
támże ná podnieſionym mieyſcu do przyrządzonego ſtołu ku obiadu ſiedli BielKron 330 (
67);
KwiatKsiąż N;
Ire opitulatum, Ku pomocy ciągnąć. Mącz 104b (
12);
OrzQuin Rv;
RejAp 137v (
2);
GórnDworz I2v (
2);
HistRzym 81v (
2);
RejPos 41 (
5);
BielSat C4v (
6);
HistLan F;
RejZwierc 68 (
6);
Amazones [...] gdy ku wálce iádą/ miáſto zbroie ſkory wężowe ná ſie kládą BielSpr 43 (
22);
wiele ich/ ieſt w oblężeniu/ przećiw ktorym iutro máią przypuśćić kſzturmu ná báſzty BudBib 1.Mach 5/27 (
10);
HistHel C4v;
(nagł) Naprzod/ vpominánie do ludzi przy Krzćie świętym. (‒) GDyżeśćie śię namileyſzy brácia/ [...] zeſzli ku tey ſpráwie świętey/ ábyśćie oględáć iáſnie mogli/ pierwſzy ſkutek y wſtęp łáſki páńſkiey KarnNap A3v;
ModrzBaz 120;
Calag 597a;
SkarŻyw 225;
A gdy ſie obiedwie woyſká [...] nád Zeimilę rzekę ku bitwie ſciągáły StryjKron 390 (
5);
CzechEp 249;
NiemObr 23;
WisznTr 9;
BielSjem 15 (
4);
ArtKanc A10v (
5);
BielRozm 23 (
2);
GórnRozm F2v;
PaprUp F;
GórnTroas 12 (
3);
Iż ilekroć Márſzałek Koronny będźie ná Dworze/ záwżdy ku káżdéy ſpráwie vrzędu ſwégo ma wezwáć Márſzałká Nadwornégo SarnStat 311 (
38).
Z elipsą czasownika oznaczającego ruch (21): MiechGlab 54; Kxiązę ſſukal poſla a zdrabyną kſturmu każe RejKup Cv did; HistAl H; Yuż ná nas zwonyą k obyádu. KromRozm III Q4; GroicPorz y; BibRadz 1.Mach 4/13; BielKron 56 (7); Mącz 16b; RejPos 340; BielSat N4; Tám k bitwie w bębny biyą/ tám trąbią ná trwogi. StryjWjaz C3v; BielSjem 41; iuſzbyſmy náſzey Wolnośći zádżwonić ku pogrzebowi mogli gdyby Szláchćicá było poimác wolno. GórnRozm C; GórnTroas 73; RybGęśli B4v.
W charakterystycznych połączeniach: ku bitwie (34), bojowi (4), dosyćuczynieniu (8), nabożeństwu (2), nauce (4), obiadu (4), ofierze (2), potrzebie [wojennej] (32), potykaniu (7), prawu (4), roku (5), sądu (6), sejmowi (5), sprawie (rzeczy) (26), szturmowi (42), ślubu (3), walce (6).
b.
We frazach typu: to jest (komuś) ku szkodzie = to (komuś) szkodzi (a. przynosi szkodę), niech będą ku światłości = niech świecą, to (jest) ku dobremu = to jest dobre, to dobrze itp. (350):
aby zadna przyprawa nye byla ktora by myala ko [!] ſkodzye albo kv obrazenyv ych ſzamych albo kony ych bicz MetrKor 26/62v (
5);
ListRzeź w. 21;
BierEz B3 (
6);
OpecŻyw [27]v (
3);
ForCnR C3v;
TarDuch A7 (
2);
FalZioł +2v (
3);
BielŻyw 51 (
5);
GlabGad Gv (
8);
WróbŻołt 55/6;
LibLeg 10/63v (
5);
RejPs 94v (
2);
LibMal 1551/164 (
2);
SeklKat D2 (
5);
RejKup m7 (
4);
HistAl I6;
MurzHist Gv (
3);
MurzNT 33v (
6);
MurzNTSekl A2;
KromRozm II k3v;
KromRozm III C7v (
2);
Diar 84 (
2);
DiarDop 113;
BielKom B8v (
2);
GliczKsiąż G5 (
4);
LubPs R2v (
5);
GroicPorz Bv (
4);
SeklPieś 20;
KrowObr 14v (
8);
RejWiz 37;
Leop Ier 33/9 (
9);
UstPraw F4;
(nagł) Sakrá co do Rzymá noſzą. (—) [...] Bo ſie ná niepotrzebny/ tám obráca zbytek/ Tuby wżdy ku obronie/ byłá ná pożytek. RejZwierz 105v (
2);
Y niech będą ku ſwiátłoſći ná rozpoſtrzeniu niebá/ áby ſwiećiły nád ziemią BibRadz Gen 1/15 (
31);
OrzRozm P4v;
BielKron 31 (
24);
KwiatKsiąż F3v (
5);
Dedecori esse parentibus, Ku zelżywośćy/ ku lekkośći być rodźycóm. Mącz 79d (
9);
Prot Bv (
2);
SarnUzn A3 (
3);
SienLek 18v (
3);
LeovPrzep D;
RejAp AA2;
niewiem ku dobremuli to/ cży ku złemu/ iż my Polacy/ niemamy ſwego właſnego vbioru GórnDworz L6v (
12);
RejPos A3v (
31);
BiałKat 143v (
3);
HistLan A2 (
3);
KuczbKat 395;
RejZwierc 30 (
4);
RejZwiercTrzec Aaa2v;
Co tobie pożytecżno/ nieprzyiąćielowi [!] twemu to záwádza. A co iemu ieſth ku pomocy/ to tobie wádźi. BielSpr 35v;
WujJud 259v;
WujJudConf 259v;
RejPos Wstaw [413] (
5);
BudBib Ier 15/11 (
4);
MycPrz I [A3]v (
2);
BiałKaz F2v;
BudNT 1.Petr 4/12;
CzechRozm 92 (
7);
KarnNap E4v;
ModrzBaz 50v (
7);
SkarJedn 239 (
2);
KochPs 131;
SkarŻyw 328 (
3);
CzechEp *4 (
2);
áby ich przygody nam były ku przeſtrodze/ ich niemocy ku zdrowiu/ ich omylnośći ku náſzey beſpiecżnośći ſłużyły ReszList 143;
ArtKanc I3 (
5);
GórnRozm B;
PaprUp K;
ActReg 23 (
3);
[szczodrobliwość] kthoraby iednym ku pożytku byłá/ á drugim vtrapienia nie cżyniłá Phil F3 (
5);
GórnTroas 11 (
2);
KochCn B3v;
GrabowSet P4 (
2);
KochFrag 19;
OrzJan 36 (
4);
KołakCath A4 (
2);
á moc Páńſka byłá ku vzdrowieniu ich. (marg) To ieſt, á Pan mocy ſwey vżywał, vzdrawiáiąc ludzie. Hebráiſm. (‒) WujNT Luc 5/17;
poſły wypráwiwſzy prośi o to coby było ku pokoiowi (marg) o pokoy. (‒). WujNT Luc 16/32 (
18);
WysKaz 40;
SarnStat 50 (
15);
PowodPr 6 (
3);
SkarKaz 456a (
2);
CzahTr H;
PaxLiz D.
W charakterystycznych połączeniach: ku chwale (16), czci (po-, uczciwości) (36), dobremu (lepszemu) (24), krzywdzie (5), lekkości (5), nauce (3), obronie (6), ozdobie (3), pociesze (17), podziwieniu (podziwowi) (3), pohańbieniu (hańbie) (5), pokarmowi (3), pokojowi (7), pomocy (22), posromoceniu (sromocie) (4), potępieniu (3), pożytku (22), przestrodze (3), rozkoszy (6), skazie (przekazie) (5), sprawiedliwości (usprawiedliwieniu) (5), (po)strachowi (3), szkodzie (15), upadkowi (4), uzdrowieniu (zdrowiu) (4), weselu (uweseleniu) (4), zbawieniu (wybawieniu) (7), zbudowaniu (6), zelżywości (zelżeniu) (10), (w)zgorszeniu (pogorszeniu) (4), złemu (gorszemu) (7), żywotowi (życiu) (4).
[Niektóre z zebranych tu przykładów można zaliczyć też do grupy 5.
C.
] c. We frazach typu: chleb jest jemu ku żywności = żywi się chlebem, będziecie ku pośmiechu nieprzyjaciołom = nieprzyjaciele będą się z was śmiać itp. (20): BielŻyw 118 (2); GroicPorz o3v; O ſlowie [!] ći ſą prze domowe Krolewſkie áby ná nich ieśdzili/ á chleby y figi ku żywnośći ſlużebnikom twoim/ á wino żeby pili Leop 2.Reg 16/2 (5); y będźie to mieyſce ich ku pobudowániu domow/ y zá mieyſce święte. BibRadz Ez 45/4 (3); Mącz 278a; Abyś áni zámykał áni piecżęthował tych kſiąg/ ále áby ták otworem á iáſnie ku cżythániu káżdemu były RejAp 191v; Aleć tho dom ieſt nie ná ogárnienie twoie/ ále ku ſchodzeniu ná ſwięte modlitwy twoie. RejPos 293v; BielSpr 38v (2); BudBib Lev 25/7; CzechRozm 133; Phil M3; y będźiećie ku pośmiechu y vrągániu nieprzyiaćiołom twoim. SkarKazSej 673b.
d.
Wskazuje na użyteczność lub przeznaczenie określanej osoby lub rzeczy (677):
Item czaſz a dzien y myeſczye kv bithwye ym pokladamy thw wkracowye na dworze naſchym od thego wthorkw nayblyz prziſlego vedw nyedziel MetrKor 26/62v (
5);
BierEz C (
4);
OpecŻyw 26 (
7);
PatKaz III 149;
Murm 151 (
2);
BartBydg 78b (
2);
TarDuch ktv;
A każda w nim rzecż ieſth pożytecżna/ Gdyż mięſo pochodzi na karmią, ſkora na rozmagity pożytek/ wełna na ſzaty/ na rolą gnoy/ rog y piętka ku lekarzſtwam. FalZioł IV 1c (
43);
ZapWar 1534 nr 2410;
BielŻyw 17 (
8);
BielŻywGlab nlb 12;
GlabGad Dv (
6);
Tamże podnim bywa ogniſko ku piecżeniu y warzeniu y ku ogrzewaniu MiechGlab [89] (
4);
KłosAlg A3v;
WróbŻołt L5v (
3);
RejPs 43v (
4);
LibLeg 11/48v (
5);
ConPiotr 30v (
2);
glyeithu v pana ku ſprawoczie zadal alyego odzyerzecz nyemogl. LibMal 1545/103v (
2);
SeklWyzn 4v (
2);
Nie po pieniądzachcy droga. Donieba/ y ku Laſcze bozey RejKup 18v (
6);
HistAl I5v;
KromRozm I I4 (
2);
MurzHist A2 (
2);
MurzNT Mar 4/23;
KromRozm II ov;
KromRozm III D7 (
2);
Diar 22;
DiarDop 105;
GliczKsiąż kt (
7);
LubPs I4v (
12);
GroicPorz mv (
32);
KrowObr 23v (
5);
RejWiz 6 (
2);
Máło ná thym ábyś mi był ſlugą ku wzbudzeniu pokolenia Iakobowego/ á ku náwroceniu plugáwych oſtátkow Izráelſkich: Othom ćie dał ábyś był świátłem Pogánom Leop Is 49/6 (
22);
UstPraw A3v;
RejFig Cc4;
WyprKr 109v;
Poſłał mu przytym kubki złote/ y ſłużbę złotą ku piciu BibRadz 1.Mach 11/58 (
84);
Goski A2v (
3);
żem ia nie ieſth godźien w ten czás świeczki ku czytániu dźierżeć/ kiedy Hoſius czyta/ álbo Kromerus piſze OrzRozm P4v (
11);
Gdy cżás ku zawodu przyſzedł/ wſzytcy ſobie konie pochromili y nie doſzli BielKron 341v (
78);
GrzegRóżn Fv;
KwiatKsiąż L3 (
5);
Mącz 20a (
58);
OrzQuin Cv (
4);
Oſobliwe lekárſtwo ku lekkiemu á śpieſznemu porodzeniu SienLek 113v (
10);
LeovPrzep C3;
RejAp 54 (
2);
zá Diámenćik/ ábo ledá co tákiego ku ochędoſtwu GórnDworz Ii7v (
10);
HistRzym 124v (
2);
RejPos 12v (
23);
BiałKat 43v (
3);
MIeć możdżerze/ po temu/ mieć k nim kule wielkie BielSat N2 (
2);
a świątośći ſą nieiákim dźiwnym nacżyniem ku doſtąpieniu ſpráwiedliwośći KuczbKat 115 (
10);
RejZwierc 64v (
2);
BielSpr 14v (
7);
WujJud 187;
WujJudConf 214v;
RejPosWstaw [1102]v;
Cżás budowáć płoty twoie (marg) wł: Dźień ku budowániu płotow twoich (‒) BudBib Mich 7/11 (
15);
MycPrz I B4v;
Strum C3 (
2);
BiałKaz D3;
BudNT przedm d (
2);
choćiabyśćie nic ſwego nie mieli/ áni ku żywnośći/ áni ku obronie CzechRozm 237 (
14);
ModrzBaz 9v (
8);
KochPs 155 (
2);
SkarŻyw 3 (
4);
MWilkHist B2 (
2);
StryjKron 612;
CzechEp 60 (
6);
KochJez Bv;
NiemObr 63 (
2);
KlonŻal C4v;
WerGośc 204;
WisznTr 22;
BielSjem 37;
ArtKanc M14 (
3);
KochWr 35 (
2);
Phil G4;
KochPij C3;
GrabowSet C2 (
2);
RybGęśli C2v;
WujNT Matth 11/15 (
20);
gdy rok po ſtráceniu liſtów wynidźie/ iuż nie otrzyma odnowienia: áni będźie miał drógi ku dowodowi ná nie ná wieki [neque probationis viam habiturus est perpetuo JanStat 102]. SarnStat 326 (
26);
SkarKaz 515b;
CiekPotr 83;
CzahTr E4 (
3);
SzarzRyt B4v (
2).
α. Przeciw (16): vſuſzywſzy [wątróbkę] zetrzeć dobrze/ á w piciu dawaiącz ku wielkiey niemocy ieſt lekarzſtwo FalZioł IV 22d (9); (marg) Máſć na párchy. (‒) Albo máść ktemu táką vczyń SienLek 48v; Iednák iż omieniáłość [!] też gárdłowa zawádá ieſt/ potrzebá też rády kniey. SienLek 82v (7).
β. W wyrażeniach typu: omyłki ku poprawieniu = omyłki, które trzeba poprawić, ktore mają być poprawione (10): KrowObr 26; ácz rozmáite bole ku leczeniu ſą SienLek 104; Omyły ku popráwieniu SienLek Aaaa3; ktorzy ácż w Wierze prawdźiwey vmieráią [...] ále máią nieco ku ocżyśćiániu/ przeto ſie cżyśćić muſzą. WujJud 203v; BudBib I 261d marg; WerGośc 218; Kommiſsarze onéy źiemie y powiátu/ w którym dobrá ku rozgrániczeniu [bona limitanda JanStat 404] leżą SarnStat 235 (4).
9.
Wskazuje na skutek, rezultat;
in Vulg, PolAnt, JanStat; ad PolAnt (366):
BierEz H3;
OpecŻyw 152;
ForCnR A3v;
MetrKor 46/65v;
TarDuch A2v;
FalZioł [*7];
BielŻyw 127;
GlabGad Mv (
2);
KlerWes A2;
tich spraw ktore sye dzieyą bez woley a kv ſzkodzie yego. LibLeg 11/41v (
9);
WróbŻołtGlab A3 (
3);
RejPs 93 (
3);
ComCrac 12 (
2);
RejJóz H6 (
4);
HistAl K2;
HistAlHUng A4;
KromRozm I D4 (
3);
MurzHist N (
2);
MurzNT 78v (
2);
KromRozm II o2 (
3);
KromRozm III C7 (
4);
aby nas nieprzyjaciel [...] w tej niezgodzie [...] nie zastał ku ostatecznemu upadkowi naszemu. Diar 65 (
19);
DiarDop 107 (
3);
BielKom B7 (
2);
LubPs D3 (
18);
GroicPorz e3v (
2);
SeklPieś 32 (
3);
KrowObr 22v (
7);
RejWiz 37 (
4);
Leop 2.Reg 19/35 (
3);
OrzList f2 (
2);
LeszczRzecz A4v;
RejZwierz 82 (
2);
áby ſię nie wdawáli w ſpory około ſłow bez żadnego pożytku/ owſzem ku podwroceniu tych ktorzy ſłucháią [ad subversionem audientium; ná ſkázę ſłucháiących WujNT]. BibRadz 2.Tim 2/14 (
9);
OrzRozm F2 (
8);
a ták tá vgodá nie tylko ſámemu zakonowi náſzemu ſzkodziłá/ ále y poſpołu Papieżom/ Ceſárzom/ y kſiążętom rzeſze Niemieckiey ku ſromoćie BielKron 232 (
22);
KwiatKsiąż Cv (
3);
Mącz 134d;
áby miły Pan Bóg Małżeńſtwo to Córki iego ſzcześćić raczył ku chwale ſwéy świętéy/ Rodźicom Pánnie téy ku poćieſze/ á nam wſzem Przyiaćiołóm Zacnégo domu Fredrowégo/ ku wiecznéy rádośći. OrzQuin Aa5v (
6);
SarnUzn Gv;
RejAp 124 (
2);
GórnDworz Z6v (
3);
Ieſli ſie odwlecże ábo odmieni prośbá náſzá/ tedy ku lepſzemu náſzemu. RejPos 46v marg (
17);
HistLan Fv;
RejZwierc B4v (
27);
BielSpr 13 (
2);
uniosłeś zacnych ludzi żonę, Ojcu na wieczną szkodę i nam, braciej twojej, Nieprzyjacielom na śmiech, a ku hańbie swojej. KochMon 20;
WujJud 260 (
2);
WujJudConf 11v (
2);
BudBib C3v (
4);
MycPrz I B4 (
9);
BiałKaz Dv (
3);
BudNT przedm a6 (2);
StryjWjaz A2v (
2);
CzechRozm A2v (
5);
ModrzBaz 77;
SkarJedn A6v (
2);
KochPs 11 (
3);
Słuchay mię Ianie/ á vpominánie moie wdżięcżnie ku pożytku twemu przyimi. SkarŻyw 35 (
6);
KochTr 18;
MWilkHist B3 (
2);
StryjKron 16;
CzechEp 110 (
3);
NiemObr 44 (
3);
KochFr 107;
ArtKanc G8 (
6);
GórnRozm A3 (
4);
KochWr 25;
PaprUp I2v (
4);
ActReg 44 (
3);
GostGosp 38 (
2);
GrabowSet H3v (
3);
WujNT 159 (
10);
áby miáſtá náſzé y wſzyſtkié inné nie czyniły zákázowánia ná tárgách dla pożytku ſwégo á ku ſzkodźie innym [pro utilitate sua et incommodo aliorum JanStat 1046] SarnStat 290 (
56);
KlonKr E;
A ieśli prawko iákie ſie wylęże/ tedy vbogiemu poſpolſtwu ku więtſzemu vćiążeniu PowodPr 79 (
4);
GosłCast 22;
Iąłeś ſię pływáć po Wándźiney wodźie/ Cżęſto ku ſzkodźie. KlonFlis C2;
PudłDydo A2 (
2).
W charakterystycznych połączeniach: ku chwale (13), czci (poczciwośći) (14), dobremu (dobroci, lepszemu, polepszeniu) (20), hańbie (pohańbieniu) (10), krzywdzie (22), lekkości (18), pociesze (pocieszeniu) (15), potępieniu (3), pożytku (16), radości (6), skażeniu (skazie, przekazie) (16), sławie (11), sromocie (posromoceniu) (6), szkodzie (uszkodzeniu) (61), uciskowi (uciążeniu) (5), upadkowi (upadu) (10), zatraceniu (11), zbawieniu (4), zelżywości (9), zgubie (3), złemu (gorszemu) (8), żałości (żalu) (9).
10. Wskazuje na przyczynę; ad Vulg; in PolAnt (42): Ktemu placżu dziewice Marié/ apoſtoli wſſytcy przybiegli OpecŻyw 82 (2); LibLeg 11/41; ComCrac 11v; KromRozm III P3v; Diar 78 (3); że nyepłodne nyewyáſty/ áby yedno płod myáły/ nyewyedzyeć coby ná to wyłożyły/ ku cżemu ważą ſie płodu doſtáwáć przez przypráwy GliczKsiąż C4 (5); KrowObr 163v (2); Leop Iob 8/6; Proſząc o ſpráwiedliwość/ ku krzywdzie gotowey. RejZwierz 27v; thedy zá tym záburzeniem świátá wſzego ku pomśćie Bożey ná ten cżás to zániecháć mamy BielKron [3322]v; Mącz 131d; RejAp [175]; wielka to ieſt rzecż kthorą ná w. m. włożono: to ktemu/ iż káżdy kto tu w tym kole/ nádziewa ſie vſłyſzeć co oſobnego GórnDworz I3; RejPos 63v; RejZwierc 37; CzechRozm 25 (3); PaprPan Z3v; SkarJedn 260; A tego nie mowię [...] ku lekkiemu poważeniu ćiáłá Páná Chriſtuſowego: ále tylko okazániu y ſtłumieniu ſproſnego wymyſłu ludzkiego. CzechEp 247; ZapKościer 1586/68v; ArtKanc K10v (2); PaprUp F3; WujNT 637 marg (2); IEſliby Woźny ku życzliwośći iednéy ſtronie nieznał w ſądźie/ co mu druga ſtroná okázowáłá ná widzeniu SarnStat 1161 (7).
11.
Wskazuje na sposob, stopień lub miarę;
in Vulg; ad Modrz (48):
abowiem ludzie maiączy taką niemocz, mowią wiele: zagęſzcżaiącz rzecżami, tak iż żadney rzecży ku kończu nie powiedaią FalZioł V 76v;
ZapWar 1549 nr 2679;
Leop 2.Reg 24/22;
Od tego cżáſu Totyllás nie był ták okrutny ku roźlewániu krwie ludzkiey. BielKron 163;
Burgrábiom też tego zamku/ ktore był Káźimirz poſtánowił/ dzyeſiąćiam grzywien płátu káżdemu z oſobná podwyſzſzył ná káżdy rok/ ku piąćidzyeſiąt grzywien BielKron 387v (
4);
iżeby im nieſzalone wino/ ale z wietſzą połowicą wody zmieſzane było dawano: a to tylko ku trzeźwości a rzadko KwiatKsiąż D2v;
Mącz 206b (
2);
O známionách w Chorym: ieſłi ku śmierći chor álbo nie. SienLek 21;
Wyſokość Grobléy ku Dźiewiąćiąm łokći/ potrzebuie zakłádu łokći 26. Strum D4 (
3);
ModrzBaz 99v;
tedy/ co by to zá rozum/ ſuche ſuſzyć/ á ćiepłému ćiepłá/ ku zbytku przydáwáć? Oczko 13;
ArtKanc O4;
PowodPr 54.
Połączenie: »aż(e) ku« (7): gdzie bok tweé náſwiętſſé miloſci wlocżnią (aże ku rozkroieniu ſertza) nielutoſciwie ieſt otworzon OpecŻyw 154; FalZioł I 112b; BudBib I 221c marg; Gdy tę nowinę vſłyſzał/ áſz ku podziwieniu płákał SkarŻyw 336 (3); GórnRozm B4v.
Wyrażenie przyimkowe:praw. »k(u) wiernej ręce, wiernym rękam« = w depozyt lub w dzierżawę (21 : 2): ZapWar 1506 nr 2024 (3); MetrKor 59/77; Item o Rzeczy Rvko dayne tho yeſth kwyerney rancze dane abo poſzyczane yeſly zeby syą przal nakogo zaluyą LibLeg 6/116v; UstPraw A2 (3); BielKron 383; Depositum, Nieco ku chowániu k wierney ręce dánego. Mącz 310c (9); Bo dzyerżyli árendą ábo k wierney ręce/ przedſię drze báráná iáko może RejPos 325; RejZwierc 15v (2); Nád to oznaymięć teras iżem dał ku wierney ręce dzieſięć talentow śrebrá Gábáelowi BudBib Tob 4/21; tedy Zupnik/ który dźierży Zupy ku wiernéy ręce [qui tenet zuppas ad manus fideles JanStat 37]/ wſzytki cętnary ma ſpiſáć SarnStat 373.
12. W szczególnym użyciu: owoc ku świętobliwości = świętobliwość jest owocem (2): maćie owoc wáſz ku świątobliwośći [fructum vestrum in sanctificationem]/ á koniec żywot wieczny. WujNT Rom 6/22; [ziemia] ktora rodźi ćiernie y oſty/ wzgárdzona ieſt/ y blizka przeklęctwá/ ktorey koniec ku ſpaleniu [cuius consummatio in combustionem]. WujNT Hebr 6/8.
*** Bez wystarczającego kontekstu (9): ZapMaz III T 1/223; WróbŻołt iiv; MurzOrt B2v (2); Ale tám Pyotr przykłáda ku trzodźye coś ty opuſcił KromRozm III M5v; BibRadz I 5d marg; Mącz 3a (3).
Cf KWIERNOPORUCZNIK, KWIERNORĘCZNIK, NIEKUMYŚLNY
AK, MB
![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.png){kind=logo}
![[SEARCH]](/static/img/icons/magnifier-left.png){kind=icon}
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}