[zaloguj się]
[pdf]

RABI (37) sb m indecl

-b- (23), -bb- (14); -b- FalZioł (2), BielKron (12), BiałKat (4), CzechRozm (4); -bb- MurzNT (5), RejPos, BudNT, CzechEp, LatHar, WujNT (4); -b-: -bb- Leop (1:1).

-å- (23), -a- (12); -å- Leop (2), BiałKat (4), BudNT, WujNT (4); -a- MurzNT (5), RejPos, CzechEp, LatHar; -å-: -a- BielKron (10:2), CzechRozm (2:2).

W funkcji N (23), G (1), A (1), V (12).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Uczony i świątobliwy Żyd, cieszący się autorytetem przedstawiciel dawnej gminy żydowskiej; nauczyciel, mistrz, przewodnik duchowy (z hebr. rabbi); rabbi Vulg, PolAnt (37): FalZioł IV 20c; Rabbi znaczy nauczycięla abo miſtrza/ ale takiego zacznego/ ktoryby miáł oſzobliwa moc i wźiętośc miedzy ludźmi MurzNT 151 marg, 151 marg; BielKron 466v [2 r.]; Ieſus mowił do rzeſze/ y do vczniow ſwoich/ rzekąc: Ná ſtolicy Moyzeſzowey vſiedli Doktorowie y Pháryzeuſzowie. [...] Miłuią [...] ná rynku pozdrawiánia/ á iżby ie ludźie zwáli Rábbinámi (marg) Rabbi.G. Rabbi, to ieſt Miſtrzu, ábo Náuczyćielu. (–) WujNT Matth 23/7, Dddddd 2 [3 r.].

W połączeniu z imieniem [w tym: rabi + imię (19), imię + rabi (1)] (20): Rabi Moyzeſz Zyd przywodzącz ſlowa galienuſowe tak mowi [...] FalZioł III 21a; według tey Kábálle/ Rabi Simeon Eliazar/ y drudzy Rábieiowie ſpiſali wiele Kſiąg/ wykłádáiąc Biblią według ſwey woley/ áby ſie z náſzą (choćia iedny ſłowa) ni wcżym niezgadzáłá. BielKron 462v; Rzekli potym żydowie/ kto z nas ieſt w łáſce v Bogá/ aby záſię ty Rzymiańſkie Dekretá połamał. Rzekli drudzy/ niechay idźie Rabi Symeon/ y Rabi Eliáſar/ ktorzy vmieią znáki cżynić. BielKron 464, 462v [3 r.], 463, 463v [2 r.], 464, 466v; Doktorowie Zydowſcy wykłádáiąc vczą/ iż oſtáteczny odkupićiél miał być ſłodkim pokármem pſzenicznym ná źiemi: iáko piérwſzy dał ſłodką mánnę ludowi ſwemu. Ták wyłożył Rabi Berachias BiałKat 346, 346 [3 r.]; piſze też ták Rábi Náchman w kſięgách Sánhedrym. [...] wykłádáiąc ſłowá Ezá:54.v 8.9. Gdźie ono mowi iż ſie rozgniewáł był BOG/ y opuśćił był lud ſwoy CzechRozm 166, 87, 165v [2 r.]; Antykryſt [...] z máłego wielki vroſł: ále zá ſpráwą dyabelſką: y trzy kroleſtwá z onych dźieśiąći on zwoiował. To ieſt/ wedle Rábbi Lewiego wiele Krolow. CzechEp 372.

a. O Jezusie (10): A oni mu powiedźieli/ Rabbi (co śię wykłada miſtrzu (marg) vczycielu (–)) gdźie mieſzkáſz? MurzNT Ioann 1/38, Mar 14/45 [2 r.]; Odpowiedział Iezus/ y rzekł mu: Pierwey niż ćie Philip wezwał/ gdyś był pod Figą/ widziałem ćie. Odpowiedział mu Náthánáel/ y rzekł: Rabi/ Thy ieſteś ſyn Boży/ ty ieſteś Krol Iſráelſki. Leop Ioann 1/49, Ioann 1/38; RejPos 274; BudNT Ioann 4/31; LatHar 691; Y ſpytáli go vczniowie iego mowiąc: Rabbi/ kto zgrzeſzył; tenli/ czyli rodźicy iego/ iż ſię ślepym národźił? WujNT Ioann 9/2, Matth 26/49.

Synonimy: mistrz, nauczyciel.

Cf RABBONI, RABIEJ, RABIN

JR