[zaloguj się]
[pdf]

RABIN (48) sb m

-b- (45), -bb- (3).

a jasne (w tym 2 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N rabin rabinowie
G rabina rabin(o)w
D rabinowi rabinom
A rabina rabiny
I rabinami

sg N rabin (7). ◊ G rabina (6). ◊ D rabinowi (2). ◊ A rabina (1). ◊ pl N rabinowie (13). ◊ G rabin(o)w (13). ◊ D rabinom (1). ◊ A rabiny (3). ◊ I rabinami (2).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. Uczony i świątobliwy Żyd, cieszący się autorytetem przedstawiciel gminy żydowskiej; nauczyciel, mistrz, przewodnik duchowy; rabbi Vulg (47): Przeto Rábinowie nápiſáli/ iż Pan Bog cżęſtokroć płácże żáłuiąc narodu ſwego Zydowſkiego/ iż ie podał w niewolą ludu Pogáńſkiego BielKron 463v, 159v, 463, 463v [2 r.], 465; BudBib I 371c marg; Gdyby żydowie Rábiny, á pápánowie pátreſy porzućili, á zá słowo Boże ſię wźięli, ſnádnieby błędy ſwe poználi CzechRozm 69 marg; A ták proroctwá tego Iákobowego/ wydrzeć nam y Rábinom ſwym ſtárym teráźnieyſzy Zydowie nie mogą: choćiaſz ſie oto wykrętámi ſwymi nie wiedźieć iáko ſtáráią. CzechRozm 167v, 69 [2 r.], 69v, 70v, 107v, 110 (14); Ale wy nie dayćie ſię zwáć Rábbinámi: ábowiem ieden ieſt náuczyćiel wáſz á wy wſzyſcy ieſteśćie bráćia. WujNT Matth 23/8, Matth 23/7; [Bo iáko Auguſtin ś. to mieyſce wykłáda: Miáſto onych wſzytkich ofiar ſtárego teſtámentu/ ćiáło iego [Chrystusa] teraz ofiáruią/ y pożywáiącym rozdawáią. Rábbinowie to ináczey wykłádáią WujPs 76].

W połączeniu z imieniem [w tym: rabin + imię (7), rabin imienim [jakim] (1)] (8): Nie powiedałem tych ſubtylnośći ná kazániu/ bo nie máſz co/ iednom chciał tho przydáć dla ták nowego w Polſzcże Rábiná Kimki Számuel Gregrá/ ktory żydowſkiego ięzyká chcze vcżyć onych ludzi vcżonych á záwołánych. SarnUzn D2; O cżym też ieſzcże naydzieſz/ v Rábiná Ezdry/ v Rábiná Huny/ y v Rábiná Iákobá. CzechRozm 166; Rábin záś drugi imienim Eleázár/ [...] ták ná to powiedźiał [...] CzechRozm 166, 114v, 166, 168; ReszPrz 55; WujNT 68.

Wyrażenie: »rabin żydowski« [szyk 7:7] (14): Mimo to wiedz/ iż gdzie ktore ſłowo/ álbo wirſz/ rozno tłumácże/ bądz żydowſcy Rábinowie/ bądz ktorzy inni/ tłumácżą/ tedy tákową niezgodę po ſtronach znácżyliſmy. BudBib b4; Cżemuſz y ſámi Rábinowie ſtárzy żydowſzcży/ to o zakonie Moyżeſzowym mowili/ Iż on względem zakonu Meſyaſzowego/ miał być iáko ćień względem ćiáłá CzechRozm 87; niektorzy ludźie vcżeni [...] bárzo źle y głupie mowią. Bo z mniemánia ſwego [...] á nie z ſłowá Bożego: A zwłaſzcżá iż tego poſtánowienia Dawidowego pokázáć áni z ſłowá Bożego áni z Rábinow Zydowſkich niemogą CzechRozm 150v, 106, 142v, 164v, 165v [2 r.], 166 (10); NiemObr 125; LatHar 245; Piſzą dawni Rábinowie Zydowſcy: iż Dyabli świąt żydowſkiego nabożeńſtwá ták ſie lękáli/ iż żaden z nich w te dni nieśmiał nikogo kuśić PowodPr 52.
2. Uczony, znawca Biblii (1): Nie dziwowałbym ſię gdyby ſię tylko [...] proſtacy/ wtey małey a łácney rzecży mylili/ Beza ták wielki Rabin tędyż idzie. BudNT Ii.

Cf RABBONI, RABI, RABIEJ

JR