« Poprzednie hasło: KWAPIĆ SIĘ | Następne hasło: 2. KWAPIENIE » |
KWAPIENIE (29) sb n
a oraz pierwsze e jasne, końcowe e pochylone.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | kwapienié |
A | kwapieni(e) |
I | kwapieni(e)m, kwapienim |
L | kwapieniu |
sg N kwapienié (7); -é (2), -(e) (5). ◊ A kwapieni(e) (1). ◊ I kwapieni(e)m (11) Leop, BielKron, RejAp, RejPos (6), BudNT, ArtKanc, kwapienim (8) OpecŻyw (2), March2, BibRadz, HistRzym, BudBib (2), WujNT. ◊ L kwapieniu (2).
Sł stp notuje, Cn, Linde brak.
Znaczenia
Pośpiech, działanie pośpieszne; ucieczka; properatio Mącz, Calep; festinatio, praecipitatio Mącz; acceleratio, properantia Calep (29): Rzekłem w zátrwożeniu moim (marg) Abo w kwápieniu/ tho ieſt gdym vćiekał przed Saulem ( -) [in festinatione mea (marg) cum paverem (–); Iam rzékł w záchwyceniu moim (marg) w boiáżni w vćiekániu H. (‒) WujBib]/ Káżdy człowiek ieſt kłamcá. BibRadz Ps 115/11, 2.Mach 14/43; Trepidatio, Boyaźń/ banie álbo boyąźliwe kwápienie. Mącz 463b, 125b, 317a, 326b; BudBib Ps 115/11, 2.Mach 14/43; A iſz był [św. Antoni] motyki [dla pogrzebania ciała św. Pawła] prze wielkie kwápienie z ſobą wziąć zápomniał: zdáłá mu ſię wielká trudność y żáłość. SkarŻyw 52; Calep 12b, [861b] [2 r.].
Zwrot: »z kwapienim się pospieszyć« (1): Dzieciątko w iaſlkách leży/ s kwapienijm ſie poſpieſſmy/ wſſytcy mu chwálę daymy OpecŻyw 21.
Wyrażenic przyimkowe: »z kwapieniem« = cum festinationc Vulg, PolAnt; festinans Vulg; festinanter PolAnt (17): OpecŻyw 10v; Tedy Márchołt opuſćiwſſy krolá ſkwápienim bieżał do ſwey ſioſtry imieniem Fudázy March2 D3; A on z kwápieniem [prędko WujNT] z ſtąpił/ y przyiął go z rádośćią. Leop Luc 19/6; BielKron 36; RejAp 189v; Tedy ſtroż z kwápienim wyfzedł y w wiodł go do kośćiołá. HistRzym 124; RejPos 183v, 304, 306 [2 r.], 320v, 348; ieść go [baranka] będziećie z kwapienim/ (bo) to Peſach Iehowy. BudBib Ex 12/11; BudNT Luc 1/35 [39]; ArtKanc B3; wſtawſzy Mária w onych dniách/ poſzłá w gorną kráinę z kwápienim do miáſtá Iudſkiego. WujNT Luc 1/39. Cf Zwrot.
Synonimy: pośpiech, pośpieszanie, prędkość, spieszenie.
Cf KWAPIĆ, KWAPLIWOŚĆ
WG