[zaloguj się]
[pdf]

LECZ (3765) cn

lecz (3644), leć (121); leć GliczKsiąż, MycPrz (14), WierKróc (5), BiałKaz (3); lecz : leć RejRozpr (14:1), RejJóz (45:2), RejKup (44:15), MurzHist (2:13), MurzNT (12:22), BielKron (31:4), WujNT (648:1), CzahTr (10:40).

e jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w.

Znaczenia
I. Spójnik współrzędny (3760):
1. Łączy zdania składowe lub człony zdania pojedynczego wskazując na zachodzący między nimi stosunek przeciwstawny; sed PolAnt, Vulg, Modrz; autem PolAnt, Vulg; at, verum PolAnt; contra Modrz; at certe, atenim, atqui, enimvero Cn (2000):
A. Między członami zachodzi stosunek wyłączający; jeden z członów prostuje nieprawdziwą treść członu drugiego (322):
a. Pierwszy człon zaprzeczony, drugi twierdzący (315): MetrKor 37/3v (2); przytymeś też obiecał ſłudze ſwemu Dawidowi że niemiał nigdy ſtolec krolewſki záginąć ſpotomkow iego lecz ták miał być wiecznie vtwierdzon. RejPs 131v (2); RejRozpr B4; RejJóz L3 (2); RejKup k7 (5); MurzNT 13v (2); LibMal 1552/167; Práwyem yuż yeſt nye cżłowyek lecż márny robacżek LubPs Fv; Iż táki wielki doſtátek á ty obfitośći/ Dał im pan Bog nie ná zbytki lecż ku ich żywnośći LubPs gg4v (9); Tákiego nie ſláchćicem lecż fortunnym zową/ Co ták buia w roſkoſzach/ á z nicżemną głową. RejWiz 100v; Nie pomoże mu rozum gdy gi wſpák obrácał/ Nie tám gdzye przyſłuſzáło/ lecż gdzye miękcey mácał. RejWiz 139 (16); RejFig Cc; TRzecia roſkoſz w roſterkoch/ kiedy zacny cżłowiek/ Nie bywa/ lecż ſpokoicm/ wiedzye pocżćiwy wiek. RejZwierz 134v (12); BibRadz 2.Mach 5/6 (6); GrzegRóżn N (5); Prot B2 (2); iż ći ktorzy obieżdzáią konie/ y ku gotowośći ie ćwicżą/ nie odeymuią im biegu/ áni ſkakánia/ lecż chcą żeby koń/ wten cżás tho cżynił kiedy mu iezdziec każe GórnDworz Ff7v (4); HistRzym 13v; RejPos A2v; Ach miła corko y ktoż tho ná on cżás wiedział/ Iżeś tho nie ze złośći lecż z głupſtwá cżyniłá HistLan D2v (6); Bogacż nie gdy chce idzye álbo iedzye/ Lecż tám kędy go potrzebá powiedzie. RejZwierc 226v (5); BielSpr 66; WujJud 51 (3); WujJudConf 70; Záś wdowy y rozwiedzioney y plugáwey nierządnice/ tych niepoymie/ lecż dziewicę zludu ſwego wezmie zá żonę BudBib Lev 21/14 (20); BudNT przedm c2 (8); Wyznawam go też być pierworodnym: ále nie ſtąd/ żeby on napierwey vrodzony był [...] lecż ſtąd/ iż mu Bog y oćiec iego oddał wſzyſtkie inſze rzecży CzechRozm 33 (14); A też chlop nie do tańcá lecż práwie do boiu. PaprPan Y2 (10); ModrzBaz 68 (3); Dla tegoſz Papież nie zowie ſię Potomkiem Chryſtuſowym [...]. Lecż ſię zowie Piotrowym potomkiem. SkarJedn 82 (2); Oczko 25; KochPs 26; SkarŻyw 13 (6); StryjKron 230; CzechEp *4 (14); ná ludźiach [...] wiáry ſwoiey nie budowáli. Lecż páná Bogá ſámego/ y ſyná iego miłego/ zá fundáment wiáry y nádźieie náſzey vpátrowáli NiemObr 100 (8); KochFr 94; Owa nierozumne rzecży/ máią ſwe nadźieie/ Ze ich zgołá nie rozwieie Wiátr po śmierći/ lecż zoſtáną/ w cżęśći álbo w cále KlonŻal C3 (2); KochPhaen 14 (2); WisznTr 28; KochPieś 40; PudłFr [2] (3); Tyś ſam wyrwał duſzę moię/ wźiąwſzy ią w opiekę ſwoię/ áby márnie nie zginęłá/ lecż by pirwſze zdrowie wźięłá. ArtKanc P19 (3); GórnRozm B3 (5); KochProp 5; KochWr 16; ZawJeft 20; ActReg 43; Nie niewoléy mie wſtyd/ lecz że mam tego páná. GórnTroas 65 (7); GrabowSet D (15); Będę iednák v brzegu/ Gdźie dáléy niémáſz biegu: Lecz odpoczynek/ y ſen nieprzeſpány KochFrag 14; KołakCath C (3); RybGęśli B3v (4); ktory [...] vtrapienie ćierpiąc/ nie groźił: lecz ſię podawał temu ktory go nieſpráwiedliwie ſądźił WujNT 1.Petr 2/23 (18); WysKaz 27; SarnStat 643; Nie tego tám mieć chcemy/ Lecz Iezuſá/ o którym tęć ſpráwę dáiemy SiebRozmyśl H3; Ze Lwá nie Ryś, lecz tákże Lew ſię rodzi KlonKr F2v (2); KmitaSpit B3v; CiekPotr 23 (2); Nie ná ſzcżeśćie przećiwne lecż ná grzech nárzekam CzahTr B (7); GosłCast 17 (2); KlonFlis E (2); KlonWor 16 (9).

Połączenia: »lecz aż« (1): Acżći ku niemu nie ládá iáko W. M. przyidzieſz. Lecż áż zá pilnym y cżęſtym [...] w rzecż tę wglądániem CzechEpPOrz **2.

»lecz jakmiarz« (1): Iuż ſerce nie boleie/ lecz iákmiarz vmiera SzarzRyt B3.

»lecz przedsię« (1): Miedzy inſzemi namiot ſkor żorawich ſtroyny Iuż nie ná deżdż/ lecż przedśię godźił ſię do woyny. KmitaSpit A4v.

»lecz (...) raczej (a. radszej)« (6): Ná drogę pogánow nie idźćie/ á do miáſtá Sámárytánow nie wchodźćie. Lecż idźćie rácżey do owiec zginionych domu Izráelowego. BudNT Matth 10/6 (3); PudłFr 34; Ten ktory kradł/ niechay iuż nie krádnie: lecz ráczey niech prácuie WujNT Eph 4/28 (2).

»lecz (...) tyl(k)o« (22): Tedyć tám nie ſámego Bogá rozumiemy Lecz tylko kſztałt á ſpoſob przyrodzenia iego GrzegRóżn N3v; BudNT Act 8/16; StryjWjaz B4; CzechRozm 26v (11); SkarJedn 271; Będźieſzli ſtrzégł moich ſłów ſtátecznie/ Ani ſye daſz vwiéść wiecznie [...]: Lecz mnie tylko bogiem wyznaſz ſwoim KochPs 123; CzechEp 105 (5); SkarKazSej 689b.

»lecz więcej« (2): RejJóz P6v; ktorą [chwałą bożą] ſię niektorzy pokrywáią/ żeby ſię dla niey gotowi byli z drugimi drapáć/ [...] ále pewnie nie dla Bogá y ſłowá iego/ lecż więcey dla prebendy/ buły/ y tłuſtey polewki CzechEp 27.

α. Zaprzeczenie występuje w postaei nietypowej (innej niż „nie” lub „ani”) (8): Bo czeſcz moia ſlawa twoia Vzyła tu niepokoia Aby od kogo dobrego Lecz od ſlugi niewolnego RejJóz G7v; RejFig Bb2v; RejZwierz 91 (3).

Połączenia: »lecz aż« (1): A rzadko dobrowolnie dobry ſie obyerze/ Lecż ácż [lege: aż] go przymuſzeniem iáko kiyem wzbyerze. RejWiz 101.

»lecz nawięcej« (1): A ktemu y to wiedz/ żem ich máło wedle ſwego zdánia odmieniał/ lecż nawięcey ná przeſtrogi ludźi vcżonych BudBib c2.

»leć raczyj« (1): O iakoſz bych iá ſzczeſliwy był/ gdy bych ią [miłość bożą] czuł. Leć raczyi piekielné męki czuię MurzHist H4v.

b. Pierwszy człon twierdzący, drugi zaprzeczony (7): RejPs 116; WujJud 46v; BudBib Iudic 15/13; BudNT n6 marg; Smętne ocży podnoſzę/ pátrząc ná wſze ſtrony/ Spodźiewáiąc ſie rátunku/ W tak ćięſzkim moim fráſunku/ Lecż go tu mieć niemogę WisznTr 28; Gniewayćie ſię/ lecz nie grzeſzćie WujNT Eph 4/26 (2).
B. Między treścią członów zachodzą mniejsze lub większe różnice (całość dotyczy różnych elementów należących do tego samego wycinka rzeczywistości lub tego samego podmiotu w różnych sytuacjach) (698): RejRozpr B4; RejJóz M6v; MurzHist F4 (3); MurzNT Matth 15/8 (9); BielKom E4v (2); Vſſy yego [Boga] nád proźbámi ich ták nabożnemi/ Lecż ſrogye oblicże Páńſkye ná ty co cżynyą złość LubPs I2; Stłuḿże ty ludzi ktorzy ſą ſercá nádętego [...]/ Lecż ty mnye odkrocżyć nye day od zakonu ſwego. LubPs bb2v (14); RejWiz 8v (10); Bo Krol dáć páńſtwá może/ lecż cnoty nie może RejFig Cc3 (3); podobnoć twoi ſynowie zoſtáli/ Lecż náſzy z łáſki Bożey bitwy wżdy wygráli. RejZwierz 47 (23); Ieden wiek przemiiá/ á drugi naſtawa/ lecż źiemiá wiecznie ſtoi. BibRadz Eccle 1/4 (11); BielKron 437 (2); KochZg A4v; GórnDworz Mmv; HistLan F2 (2); WSzyſtko poſpołu vmiera s cżłowiekiem/ Lecż ſwięta cnotá tá trwa wiecżnym wiekiem. RejZwierc 211 (12); Przeto iego ſłowá z vcżćiwośćią prziymuiemy lecż wáſzey glozy niechcemy. WujJud 96v (15); Abowiem zakon ſpráwuie gniew/ y opowieda przeklęctwo. Lecż łáſkę y błogoſłáwieńſtwo Ewángelia przynośi WujJudConf 79 (2); y vyrzyſz tył moy/ lecż oblicże moie nie będzie widziáne. BudBib Ex 33/23; Sproſni ſzydzą zprzeſtępku/ lecż miedzy ſzcżyrymi życżliwość. BudBib Prov 14/9; Vſchła trawá/ zwiądł kwiát/ lecż słowo Bogá náſzego powſtáwáć będzie ná wieki. BudBib Is 40/8 (75); HistHel A (2); MycPrz I C4v; WierKróc B; zbierze pſzenicę do ſzpiklerzá ſwego/ lecż plewę ſpáli ogniem nieugáſzonym. BudNT Luc 3/17; ſmyſłem zniewalam ſię zakonowi Bożemu/ lecż ćiáłem zakonowi grzechowemu. BudNT Rom 7/25 (33); CzechRozm 28v (5); LEdwe nie Krezuſowo tu ſzcżęſcie pánuie/ Ale tylko ná ſkárbiech lecż zdrowiu folguie PaprPan G3 (2); To tedy ieſt karánie/ ktore proſtego ſtanu mężoboycá zá wyſtępek iuż podiął. Lecż on śláchćic ieſzcże żyw/ y mieſzka miedzy ludźmi. ModrzBaz 71 (14); Duch Chryſtuſow zbiera nie roſproſza. Lecż z drugiey ftrony Duch wilka onego piekiel1nego Antychryſtá/ roſtárgiwa/ y rozdziela SkarJedn 19 (15); KochOdpr A2v (2); Oczko 3 (3); Sługom ſwoim ieſt łáſkaw: lecz niepobożnemu Srogość ſwoię/ bez chyby/ okaże káżdemu. KochPs 211; Inne ćieleſne doſtátki/ z cżáſem giną [...]. Lecż ſkárby ty duchowne to ieſt święći męcżennicy/ záwżdy w iednym ſtanie trwáią SkarŻyw 130 (31); KochTr 16; StryjKron 632 (2); CzechEp 23 (17); Do ktorego przyſtąpiwſzy/ kámieniá żywego/ od ludźi lekce poważonego/ lecż od Bogá wybránego/ koſztownego/ y wy iáko żywe kámienie buduyćie ſię NiemObr 34 (9); Ma pokóy Andromedá/ lecz ia przykowány Do ſkáły prze cudzy grzéch podéymuię rány. KochFr 94 (6); KlonŻal C3 (2); KochDz 109; KochPhaen 9 (4); Bo tám tych wſzytkich żáłość iuż dawno vſtáłá/ Lecż mnie zła Proſerpiná dziś fráſunk zádáłá. WisznTr 13 (2); MOżeſz to temu powiedźieć beſpiecznie/ Ze ſłowy pięknie/ lecz myślą bezecnie. PudłFr 30 (14); ArtKanc H18v; ActReg 155; GostGospGroch kt; Miłość tedy ludzka napożytecżnieyſza ieſt/ y ku beſpiecżnośći zdrowia/ y ku możnośći. Lecż boiaźń ieſt zły ſtroż długowiecżnośći Phil P3 (5); GórnTroas 23 (3); GrabowSet B4v (12); KochFrag 42; WyprPl B2; LatHar 510 (3); KołakCath B4 (2); KołakSzczęśl B4; RybGęśli B4 (2); Zginie práwi zakon od kápłaná/ ſłowo od proroká/ rádá od mądrego. Lecz kápłáńſtwo zakonu nowego wieczne ieſt WujNT 184; V ſámych Kátholikow ieſt tá iedná nieodmienna wiárá: Lecz v haeretykow co głowá to rozum/ co Miniſter/ to też inſza wiárá. WujNT 676 (202); WysKaz 8 (4); SiebRozmyśl F3v (3); Byś tu ták v nas widźiał śmiałbyś ſię/ lecż oni Nie śmieią ſię/ gdy cżęſto Zoraẃ chłopá goni. KmitaSpit A2; PowodPr 34 (2); Bo onego Náámáná ſłudzy oycem zowią/ iż dobre ich iáko oćiec obmyślał. Lecz drudzy o poddáne ſwoie y o ich zbáwienie niedbáią. SkarKaz 422a (15); CzahTr H4v (2); GosłCast 40 (4); PaxLiz B2 (2); SkarKazSej 676b (7); Niechże ich [Kastora i Polluksa] kto chce błaga/ [...] Lecż my błagaymy onego/ co w łodźi Záſnął/ gdy morſkie powſtáły powodźi. KlonFlis B3v (2); KlonWor **2v (2); SzarzRyt C3v.

Połączenia: »acz ... lecz« (8): RejJóz E6; RejKup ſ7v; LubPs hh2; WujJud 142; StryjKron 508; OstrEpit A4; A Cżem zdawná doznáłá twoiey życżliwośći/ Lecż teraz lepiey gdy chceſz mię zbáwić teſknośći. PaxLiz B3 (2).

»ani ... lecz« (1): zás niezbożnicy niezbożnymi będą/ áni zrozumieią (tego) wſzytcy niezbożnicy/ lecż dowćipni zrozumieią. BudBib Dan 12/10.

»choć (a. chociaj, a. chociać) ... lecz« (7): RejWiz 40 (3); RejZwierz 124; BudNT 2.Cor 4/16; GrabowSet B2; Iam właſny zdroy Káſtalſki iam Pállás: choć rozny Tituł mam: lecż rzecż iednáż RybGęśli C2v.

»lecz i« (1): Iákié/ práwi/ złé dźieći po narodźie złotym: Lecz y wy ieſcze gorſzych národźićie potym KochPhaen 5.

»nie ... lecz« (40): LibLeg 11/10; Ale im rzekł Iezus: Ieſzcżeć niemáſz mego cżáſu/ lecż cżás wáſz záwżdy ieſt pogotowiu. BibRadz Ioann 7/6 (2); GrzegR6żn N2v; WujJud 121; Swiádek prawdziwy nie kłáma/ lecż świádek omylny powieda kłamſtwá. BudBib Prov 14/5 (3); One co głupie wziąwſzy kágánki ſwe/ nie wzięły z ſobą oliwy. Lecż mądre wzięły oliwy BudNT Matth 25/4 (7); CzechRozm 105v; SkarJedn 49; SkarŻyw 114; CzechEp 5 (4); NiemObr 39; PudłFr 19; KołakSzczęśl B4v; Kto nie wchodźi drzwiámi do owczárnie/ ále wchodźi inędy/ ten ieſt złodźiey y zboycá. Lecz ktory wchodźi drzwiámi/ páſterzem ieſt owiec. WujNT Ioann 10/2 (12); SkarKaz 44b (2); SkarKazSej 705a.

»nie ... lecz ... jednak« (1): Duſzny lepak cżłowiek nie przyimuie co (ieſt) duchá Bożego. Bo głupſtwem mu ieſt: y niemoże poznáć/ że duchownie bywa rozſądzono. Lecż duchowny rozſądza iednák wſzytko BudNT 1.Cor 2/15.

»lecz (...) przedsię« (2): RejWiz 138; Co nam inſzégo czynić/ iedno płákáć ſmutnie/ Pówieſzawſzy po wiérzbach niepotrzebné lutnie. Lecz pogánin niebáczny/ w téy náſzéy żáłobie/ Przedśię pioſnkę Siońſką każe śpiéwáć ſobie. KochPs 200.

»lecz snadź« (1): Y bliſko tego było/ że iuż niemogłá wytrwáć ſpráwiedliwoſć twoiá iżeś ie miał wyniſcić lecz ſnadz Moyzeſz z ynemy wiernemi twoiemi pokornemi prozbámi ſwemi odwroćili poczętą ſrogoſć rozgniewánia twego. RejPs 157v.

»lecz (...) zaś« (3): ModrzBaz 113v; WisznTr 4; To ránne ieſt lekarſtwo/ lecż záś ná noc inſze PaxLiz D2v.

C. Między członami zachodzi stosunek zbliżony do łącznego (temu samemu podmiotowi przypisane są różne treści lub różnym podmiotom podobne treści) (61): HistLan B4v (2); BudNT Ii; PaprPan V2; ModrzBaz 56; KochPs 114; KochTr 7; GórnTroas 18; Lecż Fatá nieſzcżeśliwe y cżás nieſkrowity/ Aby ſtał przed Sąd Boży/ dał mu rok záwity. Nie dawſzy mu oględáć potomká miłego/ Lecż wżáłośći ſowitey cną máłżonkę iego Zoſtáwiwſzy/ ćieniem go śmiertelnym odźiáły KołakCath B3; Dźiwne to gadki dźiwne wierz mi przypowieśći/ Leć iáko dźiwne ták też y prawdźiwe wieśći. CzahTr E3.

Połączenia: »acz(ci) ... lecz« (2): ACż z dawná dom pocżćiwy/ lecż ná wyſzſze ſtany/ Cnotá ie wyſtáwiłá/ ták to wſzyſcy znamy. RejZwierz 54 (2).

»acz ... lecz i« (1): ALexánder przezwiſkiem/ ácż rozny tytułem/ Z onym ſwym ſtárym drużbą/ co był wielkim krolem. Bo ácż on ſzyroki ſwiát/ możnoſcią poſiadał/ Lecż y ten poiedzinkiem/ nie zle ſzáblą władał. RejZwierz 79.

»lecz ani« (1): ktorego żaden z ludźi nie widźiał/ lecz áni widźieć może WujNT 1.Tim 6/16.

»lecz (ani) i tak« (2): Abowiem wiele ich przećiw iemu mowili fáłſzywe świádectwá/ ále świádectwá ich zgodne nie były. Tedy niektorzy powſtawſzy fáłſzywe świádectwo przećiw iemu wznośili/ mowiąc/ My ſłyſzelichmy gdy mowił/ Ia rozwálę Kośćioł ten ktory ieſt rękámi zbudowány/ á w trzech dnioch iny nie ręką vczyniony zbuduię. Lecz áni y ták świadectwo ich zgodne było. BibRadz Mar 14/59; WujNT Mar 14/59.

»lecz (...) i« (6): Nigdy nigdy prawdźiwa miłość nieumiéra/ Lecz y w ogień włożona do kosći przywiéra. KochFr 86 (2); PudłFr 10 (2); GrabowSet E3; Z dobrych dobrzy ſie rodzą: ſyn oycá nie wydał/ Lecz ku ſławie dźiedźicznéy y ſwą właſną przydał KochFrag 43.

»lecz jeszcze« (1): Zacnego ſzátá pięknie przyodziewa/ Lecż ieſzcże piękniey gdy w nim cnotá bywa. RejZwierc 222.

»nie prawie ... lecz« (1): Nędznieyſzemu nie żáłuy nigdy chlebá ſwego/ A nie práwie też ſwego/ lecż pożycżánego. RejWiz 191.

»nie rzkąc ... lecz« (1): Ale iż ſłowy ſzerſzemi tych dwu cżąſtek nie wypráwuiemy/ tá ieſt przycżyná tego/ że nie rzkąc áby ſię to ták w krotkiey rzecży á przedmowie zámknąć mogło/ lecż gdyby nam tho dłuzſzemi ſłowy wypráwowáć przyſzło/ oſobne kſięgi otymbychmy piſáć mogli BibRadz *4.

»nie rzkąc ... lecz (...) i« (2): Rádzibyſcie ie żywo by mogło być żárli/ Zycżąc im tego żeby co narychley zmárli. A nierzkąc ſnadź ſynowie lecż y dziewek wiele/ Są pełne tego iádu HistLan B3v (2).

»nie rzkąc ... lecz jeszcze« (1): nierzkąc by mu były miały zá nie [dobrodziejstwa] ſłużyć/ Lecż ieſzcże tey ſrogośći ſmiáły nád nim vżyć HistLan F4v.

»nie rzkąc ... lecz ... też« (1): Cżego Bogby ſie pożał [!]/ nierzkąc máiętnośći/ Lecż wáſzey też we wſzyſtkim piękney opátrznośći. PaxLiz B4.

»lecz snadź i« (1): Ale dziś nie o ſyná lecż ſnadź y o Kozę/ Znaydzyeſz wnet Wilcży dekret/ á Záięcźą grozę. RejZwierz 1v.

»nie tyle ... lecz i« (1): Wdzięcżna ſzcżyrość ku wſzyſtkim bárzo ią zdobiłá/ Ktorą nie tyle ſwoim/ lecż y obcym miła. WisznTr 19.

»nie tylko ... lecz« (11): Nie tylko być w więzieniu ma ſie cżłowiek wſtydzyć Lecz o tym podobieńſtwie iakos ſtraſnie ſzydzyc RejJóz I4; LibMal 1554/193v; RejWiz 18 (2); BibRadz 1.Mach 11/42; RejZwierc 225; Pytał go ieſli Koſcioł Boży chce chędożyć/ Wiáry ſtrzedz y Kroleſtwo też zwierzone mnożyć. To Krol nie tylko przyrzekł pełnić w ſwey cáłośći/ Lecż z mocą Bożą przenieść z vprzeymey pilnośći. StryjWjaz C2; KochWr 122; GrabowSet F4v (2); PaxLiz B3.

»nie tylko ... lecz i« (15): KochMon 30; Wielką miłość Dawidowi pomázánému [Pan okazał]. A nietylko iemu/ lecz y potomſtwu iego Błogoſłáwi áż do wieká nieſkończonego. KochPs 25; SkarŻyw 408; KochFr 86; KochPieś 1; GrabowSet V3v; KochFrag 54; KołakCath A4v; WujNT Ioann 17/20 (2); Ten Tytuł ieſt mi przez Lechy nádány. Ktorym nie tylko bronią Páńſtwo wſławił, Lecz y w rząd lepſzy Polſkie práwá wſtáwił. KlonKr E2; CiekPotr 88; CzahTr G3; ZbylPrzyg B; SzarzRyt C3.

»nie tylko ... lecz ... snadź i« (1): Lew nikogo nie drapye/ kto mu pokoy dáie. Tákże ten ſláchetny cżłek/ nie tylko práwemu/ Lecżby ſie rad záchował/ ſnadź y namnieyſzemu. RejZwierz 69v.

»nie tylko ... lecz też« (2): Ano nie tylko słowo albo trzy álbo wirſz/ ábo y kilká/ przydáwáć do piſmá ś: ważyli ſię/ [...] lecż też cáłe kśięgi pod imiony Apoſtolſkiemi wypuſzcżáć miedzy ludzi ſmieli BudNT przedm b8; PaxLiz A3.

»nie tylko ... lecz też i« (1): Tyś ſię pocżął (iák mówią) przed inſze wyrywáć/ Chcąc nietylko ſtołową czáſzą Pánu ſwemu/ Lecz téż y oſtrą ſzáblą kredencowáć iemu KochJez A3v.

D. Człon rozpoczynająey się od „lecz” wprowadza zastrzeźenie lub ograniczenie do treści poprzedzającego członu (919): MetrKor 37/2v; BierEz B2; RejPs 51v; Prawdá żeś iego páſtyrzem A w wielu ſpráwach kanclerzem. Lecz czáſem ná wełnę godziſz Kiedy zátym ſtádem chodziſz RejRozpr A4 (4); RejJóz A7v (14); Iuż czy bych ia wierzyl tobie Lecz ſumnienie wleb ſię ſkrobie. RejKup k8v; A wſſytkos mu podmocz poddał Prawies wnim ſwą roſzkoṡ obrał Lieċ on krotko wſwey wierze trwał RejKup p5 (15); LibMal 1550/151 (8); MurzHist Ev (4); MurzNT 11 (9); I umiałby to JKM sobie ciężyć a szukać takowych obyczajow, jakoby się to JKM nagrodzić musiało znacznie, lecz za radą a prośbą senatu swego Rad Koronnych puszcza to mimo się. Diar 64 (2); BielKom A4v; LubPs B3v (5); Zdać ſie tobie w iey ſpráwach by byłá bogini/ Lecż gdy lepiey obacżyſz podobnieyſzać k świni. RejWiz 27v; Nie cżyń też s ſiebie błazna/ lecż gdy co śmieſznego Możeſz pocżćiwie wtocżyć/ nie wſtyday ſie tego. RejWiz 44 (23); Ionátás powtorzywſſy przymierze z Dawidem/ vśiłuie v Oycá przeiednáć gniew Dawidowi/ lecż prożno Leop 1.Reg 20 arg; KochZuz ktv; RejFig Aa7v; Podlodowſcy to mnożni/ by Záiące byli/ Lecż ſie z ich obycżáymi/ nigdy nie rodzili. RejZwierz 77v (31); BibRadz *5v (7); gdzie ſie tám opráwili w obronę/ iż tám mogą być przeſpiecżni/ [...] lecż moc á cżęſte trapienie/ ſkáźi by nalepſze mieyſce álbo budowánie BielKron 239; y ſámego Miſtrzá Ludwigá máło nie poimáli/ lecż pręthkiego miał koniá BielKron 392 (23); GrzegRóżn N2v; KochSat C; Prot A2v (4); GórnDworz C4 (5); HistRzym 2v (3); HistLan B3v (2); Piſmo ziemſkiemi pány zowie Bogi/ Lecż ná tych bogoch znaydzie cżáſem rogi. RejZwierc 225v (9); BielSpr 69 (3); KochMon 22 (3); Przetoſmy też wyźſzey wiárę korzeniem vſpráwiedliwienia y pocżątkiem názwáli: lecż nie ná niey ſie ſámey muśiem záſádzáć. WujJud 102v (8); WujJudConf 47; Płákalem też (y trapiłem) poſtem duſzę moię/ lecż mi ſię (to) ſtálo vrągániem. BudBib Ps 68/10; wchodziły w śćiánę (onego) domu pobocżnice w około/ w około/ żeby ſie śiebie trzymáły/ lecż ſię nie zmieſzcżáły w śćienie (onego) domu. BudBib Ez 41/6 (45); Ale idź/ á vcżyń ták/ iáko to powiádaſz/ Lecż mnie naprzod málucżki/ podpłomyk vdzyáłaſz. HistHel B2 (6); MycPrz I [A3]v (5); BiałKaz I3; Wſzelki grzech y bluznierſtwo odpuſzcżono będzie ludziom/ lecż bluznierſtwo (ná) Duchá nie odpuſzcżono będzie ludziom. BudNT Matth 12/31 (28); CzechRozm 56 (8); PaprPan F4v (6); Ieſt też ten wſzędźie obycżay/ że ná weſela wiela ludźi proſzą: ktorym y roſkoſzne potráwy dáią/ y tańcow dozwaláią. Lecż ná tákich weſelach/ trzebá myślić o dobrodźieyſtwie Bożem/ ktory małżeńſtwo ku rozmnożeniu narodu ludzkiego poſtánowił. ModrzBaz 36v (18); Tedy mniemáli Grekowie/ áby ſię do nich páńſtwo Rzymſkie przenioſło/ y tym ſobie gorne myſli cżynili: chcąc Rzymſką y Laćinſką ſławę [...] záćmić [...]. Lecż Ceſarzowie wſzyſcy bárzo długo niechćieli ſię zwáć Greckimi/ iedno Rzjmſkimi Ceſarzmi SkarJedn 173 (11); KochOdpr C2 (2); Oczko A2v (3); Cáłą noc wołam/ lecz wołánié moie Nieprzeiednáné mija vcho twoie. KochPs 30 (2); Skuśił go potym Czárt [...]. Lecż za rádą ſwoich w duchu miſtrzow/ wſzytki Cżártowſkie śieci potárgał. SkarŻyw 74; Ták byli okrutni ná ſługi Boże y nieludzcy. lecż okrućieńſtwo ich ná wyſługę ſię ćierpliwośći y wiáry ſług Bożych obracáło. SkarŻyw 328 (32); KochTr 18; Nápomina do bitwy/ bo iuſz pierzcháć chcieli/ Lecz przy dobrym Hetmánie ſmiáłość ná ſię wzdzieli StryjKron 732 (8); Dałem im vſtáwy moie/ y oznáymiłem im ſądy moie: w ktorychby żył cżłowiek gdyby ie cżynił etc. Lecż iż tego nie cżynili/ przetom wylał gniew ſwoy ná nie CzechEp 115 (17); NiemObr 17 (17); NAdobny ſobie kwiát Venus obráłá/ Kiedyby iego kraſá dłużéy trwáłá. Lecz co zákwitnie iáko Słońce wznidźie/ To záśię ſpádnie ledwé wieczór przydźie. KochFr 44 (6); KochPs 108; KochPhaen 7 (3); KochSz B4 (2); Opłákuiem powinnych/ y ták ſie nam godzi/ Lecż ſie powtore Oćiec z Mátką nieurodzi. WisznTr 8 (2); SRogié łáńcuchy ná ſwym ſercu czuię: Lecz to ſczęściém ſzáczuię/ Zem ieſt ták pieknym śidłem vłowiony KochPieś 53 (6); PudłFr 7 (8); GórnRozm C4 (7); KochProp 9 (3); ZawJeft 20 (6); ActReg 7 (2); GrochKal 15 (2); Troią ſtrapić prágnąłem: lecz klęſká ták ſroga/ [...] żeby ią podkáłá/ Tego [...] nigdy myśl moiá nie miáłá. GórnTroas 24 (6); Przyidźie ſię y mnie zgádzáć z ćiemnym grobem/ Lecż niewiem kiedy/ y iákim ſpoſobem. GrabowSet S2v (12); OstrEpit A3; WyprPl B2; LatHar 715 (3); KołakCath B3 (4); NIerazby cżłek chcąc zdyſzał/ lecż duffliwa krzepi Nádźieiá/ ſzepcąc w vcho iutro będźie lepiey RybGęśli B (3); Y ſtáráli ſię go poimáć: lecz ſię bali rzeſzy. WujNT Mar 12/12 (90); WysKaz 1 (6); SarnStat 475 (2); Ze wiele rzeczy było/ co z nimi mówić miał/ Lecz ná ten czás potemu więcéy czáſu niemiał. SiebRozmyśl K2v (4); VVOIEVODOVV dwánaśćie potym pánowáło. Lecż ſie pánowánie ich Polſzce nie nádáło. KlonKr wstęp A2 (10); KmitaSpit B4; SkarKaz 6a (10); VotSzl B2; POdź za mną corko moiá, wypraẃ ſztukę ſwoię. (‒) Poydę. lecz co zá koniec tego będzie niewiem. CiekPotr 2 (8); CzahTr A4 (5); Pánie/ wyrwi go ſam z trwogi/ Aby vſzedł kaźni ſrogiéy. Lecz kiedy ia ná to wzbaczę/ Bydź niepodobną rzecz baczę. GosłCast 54 (11); Przydź k lepſzemu zdrowiu/ klin klinem wybić muſzę/ Lecż niewiem becżką piwá/ ieſli ſię vgáſzę. PaxLiz E3v (5); SkarKazSej 682a (3); A kogo pan Bog ná mále poćieſzy/ Nie dźiwuię mu że ſię dáley śpieſzy/ Lecż trzebá ſkromnie: Bowiem rzeoź ſkwápliwa Cżęſto ſzkodliwa. KlonFlis E (7); SkorWinsz A3; KlonWor 10 (8); PudłDydo B4v; SzarzRyt C (3).

Połączenia: »acz(kolwiek) (a. aczciem, a. aczci) ... lecz« (36): RejRozpr D2; Acz to ćirpię niewinnie czo ſie kolwiek broi Lecz na ſmętne przygody dobra myſl przyſtoi RejJóz I3v (4); RejKup p2v; LubPs R2 (2); RejWiz 6 (5); RejZwierz 71v (3); RejPos Ooo6; HistLan B4; RejZwierc 210v (2); Acżkolwiek kośćioł y pieśni Polſkich álbo właſnego ięzyká/ ſwych cżáſow wedle potrzeby dozwala. Lecż żadnemu nie wolno rządu kośćielnego odmieniáć po ſwey woli WujJud 182v; BudNT Matth 9/37; ModrzBaz 30v; Bo ácż ći to podobno nie dármo rzecżono/ Kreẃ nie wodá: lecż v mnie poſpolitey rzecży Powinowáctwo więtſze. KochOdpr B3v; StryjKron 508 (2); NiemObr 121; WisznTr 25; GrabowSet D4 (3); KołakSzczęśl C2v; WujNT 482; GosłCast 10; KlonFlis F4; Acżem też coś záſłychnął/ że y Chrześćiáni Báwią ſię tą ſproſnośćią/ nietylko Pogáni. Lecż ia temu nie wierzę KlonWor 76.

»acz ... lecz i« (1): Acż to był dziwny mocarz/ á wielkiey dzyelnośći/ Lecż y temu nie zeſzło/ nigdy ná chćiwośći. RejZwierz 80.

»acz ... lecz przedsię« (1): Ieſt drugi ſtan też máło mnieyſzy od pirwfzego/ Ale wżdy iednák pátrzy przedſię káźdy ſwego. Ktorzy ácż w ſwych zacnoſciach nadobnie ſie ćwicżą/ Lecż przedſię więcey ſobie niżli inym życźą. RejWiz 76v.

»acz ... lecz snadź« (1): Bo ácz rozum z człowiekiem ſie rodzy Lecz ſnadz go więcey zczwyczenia pr[zychodźi] RejRozpr K4.

»acz ... lecz (...) wżdy« (2): RejJóz I4; Acż y tho trudna gadká/ lecż rzecży widome/ Są wżdy nie ták zákryte/ iáko nieznáiome. RejWiz 117.

»aczci ... lecz też« (1): Acżći ſkromność káżdemu/ przyſtoi pocźćiwa/ Lecż też cżáſem nikcżemna/ gdy iey názbyt bywa. RejZwierz 71.

»choć (a. chocia(j)) ... lecz« (12): Choć ſprawy nie doſtanie/ mnię w moiey młodoſći Lecz zdarzy Bog nie żeydzie [!]/ iſcie na wiernoſći RejJóz C2v (3); LubPs bb4; RejWiz 35; RejZwierz 5v (3); CHoćia ſercá nie widźiſz: lecz znaſz po poſtáwie/ Zem ći ieſt nieobłudnie: ále owſzem práwie. PudłFr 62; WujNT 2.Cor 12/6; CzahTr C4v; GosłCast 44.

»choć... lecz przedsię« (1): Tą zbroią maſz wſzytko zborzyć/ Acż y ſwoię możeſz włożyć/ Choć przećiw tey iáko ſklána/ Lecż przedſię od Bogá dána. RejZwierc 254.

»lecz i« (14): BudBib b4; SkarJedn 262; drugi raz ſię kuśił/ wymiatáiąc mu ná ocży grzechj wzakonie pełnione. lecż y tu nie wjgrał SkarŻyw 333; CzechEp 358; Zycżyłbym śmierći ſobie/ Lecż y w grobie/ odpocżynku nie cżuię. GrabowSet H2v (2); KochFrag 44; WujNT 174 (6); SkarKaz 418a.

»lecz jednak« (7): KrowObr A; Co też y o ſobie Iob trzyma/ tuſząc iż go Bog od ſiebie nie odrzući: Lecz iednák tu vżywa wiele rzeczy nie przyſtoynych/ czáſem mowiąc przećiw rozumowi BibRadz I 273v (2); HistLan B; StryjKron 562; CzechEp 412; ReszPrz 56.

»nic ... lecz« = tylko (2): SeklPieś 20; Bo nicżego niewykonał zakon/ lecż wprowádzenie lepſzey nádzieie/ przez ktorą przybliżamy ſię ku Bogu. BudNT Hebr 7/9.

»lecz (...) przedsię (a. przecię)« (14): RejWiz 4; RejZwierz 64 (2); Y Boga ſcżęſeie wręku/ prozno dufać zbroi/ Lecż ti przedſię cżiń/ ſynu/ co tobie prziſtoi. KochSat [C2]; HistHel C (3); BudNT przedm b8; CzechRozm 198v; NiemObr 65; BA mógłći ſobie Sokół wylátywáć górę/ Lecz mu przedśię Mie1ecki ſzpetnie podárł ſkórę. PudłFr 43 (2); GórnRozm Iv; CiekPotr 53.

»lecz snadź« (5): RejPs 157; RejRozpr I3; LubPs O2 (2); HENRYK FRANCVZ/ zá zgodą wśćiornaſtkich obrány: Lecż/ ſnadź prze niewdźięcżność złą/ ſtąd záſię wyzwány. KlonKr wstęp A4v.

»lecz (...) też« (5): BielKron 427; Arriani záſię iuż iákoby w przeki Sábelliuſzowi máło o trzech rozumieli/ y owſzem piſmá o iednym Bogu ſámemu Oycu przywłaſzċżáli/ lecż też y Syná Bogiem być zwáli/ ále mnieyſzym SarnUzn B2v; BudNT Hh4; PudłFr 14; GrabowSet Y.

»lecz (...) tyl(k)o« (7): SkarŻyw 263; CzechEp 287; cżego mogł bych wiele dowodow/ y przykłádow pokázáć: lecż dla przedłużenia/ niektore tylko przypomnię. NiemObr 145 (3); KochFr 118; PaxLiz C.

»lecz wżdy« (7): RejKup h6; RejWiz 46; RejZwierc 236v (2); HistHel D; iuż ſie krwáwey burdy máło vmykáło/ Lecż ſie wżdy z łáſki Bożey wſzytko poiednáło. StryjWjaz C2v; CzechEp 378.

»lecz zaś« (1): Sżoſty [rodzaj złodziejów]/ niſzcży poddáne: Lecż záś były ná to Repetundae: karano te łákomce zá to. KlonWor 9.

a. Wprowadza człon zdania (lub zdanie przydawkowe lub okolicznikowe) uściślający wyraz nadrzędny (25): RejKup t4v; A potym prośił Piłatá Iozef z Arymátheie będąc vcżniem Iezuſowym/ lecż potáiemnym prze boiazń Iudow BudNT Ioann 19/38; Ty tedy przywileie dárowne á niebieſkie zgołá odeſzły y odpádły od nich. Ale one przyrodzone/ ktore idą zá wzorem twarzy Bożey ná nas zoſtały: lecż bárzo osłábione SkarŻyw 262; CzechEp *2 (2); A o te inſze zbrodnie/ y niechayby prżećię bannitio byłá/ lecz citra infamiam. GórnRozm Lv; WujNT Ioann 19/38 (4); CzahTr Cv; KlonFlis Fv; KlonWor ** (2).

Połączenia: »acz ... lecz« (1): Bo ácż Pan Bog roſkazał ábyś cżćił lekárzá/ Lecż ktory ieſt cnotliwy/ nie owego łgarzá. RejWiz 61v.

»lecz nie« (9): znamcigo [Boga]/ lecz nie iako oica/ ale tilko iako nieprzyiáciela. MurzHist O3; RejZwierz 78v; ábowiem dzierży pan Bog rękę ſwą/ y kocha ſie w pániech/ lecż nie w tákowych ktorzy pokázuiąc wielką możność/ á włádzą ſwoię [...] Bogu tym podobni być chcą GórnDworz Gg4v; CzechEp 184 (2); GórnTroas 33; MIłuię Oycże ia ćiebie/ miłuię/ Lecż nie ták iák chęć prágnie GrabowSet P4v; OstrEpit A2; WujNT 129.

»lecz przecię« (1): SAmá ſie rzecż dáie znáć/ lecż przećię táiemna PaxLiz D4.

b. Z odcieniem przyzwolenia (121): LibLeg 10/68; RejPs 30; RejKup i2v (2); LubPs F4v (2); RejWiz 115v; ZAwácki ſtáry kompan/ lecż młodey pámięći RejZwierz 86 (7); Trapienie y vćiſk ogárnęły mię/ lecz kochániem moim były roſkazánia twoie. BibRadz Ps 118/143; BielKron 267v; Ten wniewidney iaſkini mieſzkał miedzy bori/ Lecż rozumem porownał z wielkimi Doktori. KochSat B3v; Tych nieſzczęſznych przykłádow iśćie mámy śiłá. To widźimy ná oko/ lecz hárdźie ſtąpamy Prot B2v; HistLan D2v; BielSpr 69v; KochMon 31; WujJud 193v; Ná morzu drogá twoiá/ á śćieſzki twoie ná wodách mnogich/ lecż ſládu twego nie znáć. BudBib Ps 76/19[20] (6); MycPrz II D2; BudNT d5v marg (2); CzechRozm 2v; PaprPan Pv; ModrzBaz 7; owſzem wiém to pewnie/ że tho ſnádniéy/ wymowniéy/ y ſzyrzéy/ Láćinſką mówą vdáćby ſye mogło: lecz że Polſkie Cieplice/ niech po Polſku mówią Oczko A4v; KochPs 80; SkarŻyw 68 (3); KochTr 19; CzechEp 23 (3); NiemObr 96 (2); Trudno nagle porzućić miłosć záſtárzáłą/ Trudno/ lecz ſię iuż ná to vday myślą cáłą. KochFr 108; Cynoſurá záś mnieyſza/ lecz wódzem pewnieyſzym Zeglarzowi KochPhaen 2; W źiemić leży ćiáło/ lecż w ſądny dzień wſtánie WisznTr 34; PudłFr 44; ArtKanc P15v; ZawJeft 12; Phil F4; GórnTroas 15 (2); GrabowSet Fv; RybGęśli B2v; A ći co ſzli wprzod/ fukáli nań áby milczał. Lecz on tym więcey wołał WujNT Luc 18/39 (7); PYAST, z Kruſzwice Kołodźiey/ lecż iśćie Krol práwy Do Gniezná Stolec przenioſł KlonKr wstęp A2v; CiekPotr 34; CzahTr G4 (3); SkorWinsz A3; KlonWor **5v (3); SzarzRyt D3.

Połączenia: »acz(kolwiek) (a. aczci) ... lecz« (19): Acż ſercże niewinne panie lecz gdy ſie tak ſtało Nie mogą ocży zataić aby nie płakały RejJóz G5v (4); LibMal 1552/171; Acż złośnicy śidło ſwoye ná mye záſtáwili/ [...] Lecż myſli me od zakonu twego nye zbłądziły. LubPs bb4v (3); Acż nie chodzą w ſáianiech/ lecż zacność káżdego/ Iuż go cżyni przed Pánem dziwnie oſobnego. RejWiz 153v; RejZwierz 54v; BibRadz Act 5/23; PaprPan Fv (3); ZawJeft 19; GrochKal 9; Phil H; WujNT Act 17/30; PRZEMYSL WTORY/ ácż krotko/ lecż ſzcżęſnie krolował KlonKr wstęp A3v.

»acz ... lecz (...) przedsie« (2): RejPs 43; Nie o tychći tu Ian ś. mowi/ ktorzy ácż żywotá pobożnego do śmierći nie wiodą/ lecż przedśie wiáry nieodſtępuią/ ále w kośćiele trwáią WujJud 139.

»acz ... przedsię ... lecz jednak ... przedsię« (1): Acż to przedſię rozna rzecż ieſt od przyrodzenia/ Lecż iednák y to przedſię godno ieſt bacżenia. RejWiz 120v.

»choć (a. chocia(ż), a. chociaj, a. chociać) ... lecz« (10): RejKup 13v; RejWiz 145 (2); CHociać to cżarny Grecżek/ lecż nie bárzo brudzi RejZwierz 84; WujJud 40; Bo naydzyeſz w iego głowie porádę vcżćiwą/ Chociaż nápoły z żártem lecż wierz mi prawdziwą PaprPan G2 (2); PudłFr 69; CzahTr K; PaxLiz C4v.

»chociaj ... lecz przedsię« (1): chociay s piętrá mowią/ iákoby niedbále/ Lecż przedſię co przyſtoi/ to chowáią cále. RejZwierz 70v.

»lecz i« (2): CiekPotr 66; Nie chwálę fárby tákiéy/ lecz y nagorſzému Pozwalam dobrze mówić GosłCast 47.

»lecz jednak« (2): StryjKron 517; NA ſkázę moię wyćiągnąłeś rękę/ Lecż iednák/ tobie/ Boże/ cżynię dźiękę GrabowSet G.

»lecz (...) przedsię (a. przecię)« (8): RejKup bb2v; RejWiz 100v; RejZwierz 72v; RejZwierc 240v; KołakSzczęśl C3v; Złośliwyć ieſt, lecz przedśię nie ieſt mnie ſzkodliwym. CiekPotr 42; CzahTr G2 (2).

»lecz ... radszej« (1): Wſzák winien ociec ſwięty/ páńſtwá Krześćiáńſkye/ Opátrowáć/ gdzye máią/ gránice pogáńſkye. Lecżby thu rádſzey wydárł/ niżli opátrował RejZwierz 105v.

»wprawdzie ... lecz« (1): Iábłek wprawdźie nie rodzę/ lecz mię pan ták kłádźie/ Iáko ſczep napłodnieyſzy w Heſperyſkiin ſádźie. KochFr 43.

»leć ... zaś« (1): Ale záś do obrony nie trzymam ſłápſzego/ Nieumiętnieyſzego [!] leć w tym záś lepſzego CzahTr H2v.

2. Nawiązuje do poprzedniego kontekstu w sposob luźny i zwykle trudny do sprecyzowania; wskazuje tylko, że kontekst poprzedni jest tłem, do którego odnosi się dalszy ciąg wypowiedzi; et PolAnt, Modrz, Vulg; atque, nec, quidem Modrz; etiam Vulg (1760): KlerPow 9; KlerWes Av; RejPs 22v (4); LibLeg 11/11v (3); RejRozpr A2 (5); Choć mowi żyd choć milcży Nicż dobrego nie życży. Przeklinaią w bożnici Krzeſcijany. Lecż my v krzeſcijanki Napiymy ſie gorzałki LudWieś B5v; Iedno mię tak cżart prawie zwiodł A z oney dobrey myſli zbodł Ktoram iſcie żawżdy miała Abych ſie vnieſcz nie dała Lecz widzę czo miłoſcz cżyni Iż nie iednego o myli RejJóz D2v (8); Panie acz ſię ſtrach pokuſzyċ Swiętey twey woley poruſzyċ. Ale zmyłoſierdzia ſwego Pomkny daley czaſu tego. Lecz obiers ſtanu każdego Po iednemu przednieiſzego. Stych panie ſnadnie obaczys Ieſly iuż ſwiat karaċ raczys. RejKup b6 (24); MurzHist Iv (4); MurzNT Matth 5/28 (11); Richlo pothym stall ſprzerzeczonym Hunnuſch pucherem Na zidy Sqwirzynſkye wboru nyedalyeko Grochowa Lyecz gdi ſzyą zidowye nyemogli potrafficz theda czlowyekowy vbogiemv zgrochowa wzyąli dwv konyu LibMal 1553/177 (3); Diar 84; BielKom A2v; GliczKsiąż P3; Nyechcye ruſſy krzywdá twa ná bluźnirzá tego/ Co mowi nye wydrze Bog z mey mocy żadnego/ Lecż ty widziſz Pánye náſz s twoyey wyſokośći/ Iákye tu wyerni twoi ćirpyą ſprzećiwnośći. LubPs C3 (11); Więc zdrádzić białągłowę/ zdrádzić przyiacielá/ Ieſzcże ſie ktemu náśmiać s proſtego dubielá/ Máią ſobie zá roſkoſz/ lecż ty roſkoſzniki/ Mogłby wſzytki powiązáć ná gáłęźi łyki. RejWiz 31v (21); KochZuz ktv (2); LeszczRzecz A2; RejFig Aa4 (5); TE pánią gdy Rzymiánie poimáli byli/ Iednemu ią pánięciu/ chowáć porucżyli. A gdy ią wykupiono/ ten iż ią miłował/ Prowádził ią przed woyſko/ lecż zá to gárdło dał. RejZwierz 44 (17); Oglądayćie ręce moie y nogi moie/ bomći iá ſam ieſt/ [...] Y rzekſzy to/ vkázał im ręce y nogi. Lecż gdy ieſzcże oni nie wierzyli przed radoſćią/ á iż ſię dźiwowáli/ rzekł im: Máćie wżdy tu co ieść? BibRadz Luc 24/41 (15); Ieſt też hordá Aſtrácháńſka Tátárow lecż ći s Turki ieżdzą y kupcżą/ bo tám wielki ſkład kupiecki w Aſtráchanie BielKron 439v (2); Temuć godno wierzyć: Lecż ktho ſię chce fáłſzywych Prorokow náuk trzymać/ [...] Niechay cżyni co racży nie nas tym zepſuie. GrzegRóżn N4v (2); KochSat B (2); Prot A3v (7); Tákże y Tęcżá ma w ſobie trzy bárwy/ ále iedná iey ieſt przedſię iſtność. Lecż w tey mierze tu ieſt rozność/ że tám wierzymy być trzy żywiące perſony/ thu w tey mierze nie ták. SarnUzn B6 (3); RejAp AA3v (2); GórnDworz C5v (14); BiałKat 211; GrzegŚm [A]v; Ale kiedy nie sſtawa Háwtarzowi Złotá/ Y iedwabiem nie wádzi byle ſzłá robotá. Lecż ieſliby y tego nam nie doſtawáło/ Więc lnem pártáć áby ſie wżdy nie prożnowáło. HistLan F5v (9); KuczbKat 80 (4); Walká bogáctwá walká ſkárby niſzcży/ Vporny ſkacże á niewinny piſzcży. Lecż gdy inácżey iuż więc nie może być/ Kto walkę zácżnie miałby ſie rozmyſlić. RejZwierc 228v (12); BielSpr c2; KochMon 21 (2); To dobrze cżynićie: Lecż tákich ktore tu gánićie miedzy wámi doſyć: ktorzy ſie tey ſrogiey á ſtátecżney wáſzey przygány nie lękáią. WujJud 112; y ktoż kogo ma święćić Kápłan Láiki/ cżyli Láicy Kápłaná? Lecż inácżey być niemoże/ práwey drogi odſtąpiwſzy/ mieſzáć ſie wſzyſtko muśi. WujJud 146v (58); WujJudConf 48 (10); Sżuka ſzyderz mądrośći/ á nie (náyduie/) lecż vmieiętność rozumnemv ſnádna. BudBib Prov 14/6 (104); BudBibKaw A3 (2); HistHel ktv (3); MycPrz I Cv (4); WierKróc A2v (4); BiałKaz C3v; TEdy przypopodobi ſię kroleſtwo niebieſkie dzieſiąći dziewicam/ ktore wziąwſzy kágánki ſwe wyſzły ná ſpotkánie nowożeni Lecż pięć znich było głupich/ á pięć mądrych. BudNT Matth 25/2 (65); StryjWjaz A2; A ieſli záś kiedy ćiáło gánił: tedy pewnie to cżynił/ áby ducha ćiáłá onego pokazał y ludzi do niego przywiodł. Lecż iż w zakonie Moyżeſzowym/ więcey było ćiáłá niż duchá [...] przetoż Páweł od rzecży iuż vſtáwáiących y ginących/ ku pewnym y trwáiącym ná wieki/ nápominał. CzechRozm 71 (43); PaprPan Q (3); KarnNap A2; Rozdźiał oſmnaſty. O Dozorcách ludźi vbogich. LEcż iáko ludźie ktorzi śię do roboty godzą od żebrániny máią być odpądzáni/ ták zaśię ktorzi ſą prawdźiwie vbogiemi/ [...] máią być opátrzeni ModrzBaz 37v (103); ModrzBazBud ¶5; Toby było tylo ſamo odſzcżepieńſtwo. Lecż trudno długo ma trwáć ſamo odſzcżepieńſtwo/ ábj ſię do niego kácerſtwo nie przymieſzáło. SkarJedn 159 (19); gdyż wwánnie śiedźiéć/ ieſt rzecz ták łátwia/ iáko która może być z nałátwieyſzych: lecz iż iéy wielé ich nieporządnie vżywáć zwykło/ czego ſye ſtrzédz/ á iáko ſye w tym záchowáć/ krótko ſye przypátrzmy Oczko 24 (4); Serc ludzkich zmácáli/ Myśli wyſzpéráli: Lecz ná nie z ćięćiwy Pchnie ſtrzałę bóg żywy. KochPs 91; On poſłuſzeńſtwem wolą ſwoię przełomiwſzy: wroćił ſię z onymi poſły. Lecż ſkoro w iedno miáſto Cżeſkie wſzedł: vyrzał iſz przekupuią wdzień S. y fráſowáć ſię pocżął SkarŻyw 354 (67); KochTr 17; Hała/ Hała/ wſzędzie brzmi/ zewſząd głoſſy ſtráſzne/ A ſtrzáły zásłaniáły lecąc słońce iáſne/ Lecz Minſka/ y Grodzienſka Sláchtá w ſpolney ſpráwie/ Vderzyli Pogánom w bok ná ten czás práwie StryjKron 702 (6); K temu y temu mi dźiwno/ że y tych cále wſzytkich nie wypiſał: ále ich tylko kroćiuśieniecżką zmiánkę vcżynił. Lecż ſię nie trudno domyślić/ iż ſię to nie przeco inſzego ſtáło: tylko/ żeby ſam ná ſię (iáko mowią poſpolićie) miotły nie nágotował. CzechEp 365 (57); CzechEpPOrz *; Iákom ſie nie chronił nic/ coby było pożytecżno/ żebych wam oznaymić nie miał/ y náucżyć was/ iáwnie y po domiech rć. Lecż mogłby X. A. rzec/ iż to do ſtárſzych należáło/ gdyż ſtárſzych tylko był do śiebie wezwał. NiemObr 86 (31); KochEpit A4; KochFr 54 (3); KlonŻal A3v; KochPhaen 4 (6); KochSz A4 (2); WisznTr 18; KochPam 87; KochPieś 1 (7); KochTarn 73; Swiát ieſliże dobrze znał té przymioty w tobie/ Mógłby nie rok/ áni dwá/ czérnić ſye w żáłobie Po twym zeſzćiu: lecz póty/ póki ſam ſtać będźie: Niech ſye twe imię ſławi/ y długo/ y wſzędźie. PudłFr 14 (7); ArtKanc F15v; Otoſz temu folgowáli prżodkowie náſzy/ iż vczynili tákie práwo/ ktore nie ták ſię ſtráśliwe zda/ iáko dáć gárdło: Lecz gdyby ták siedźiał mężoboycá iáko ma śiedźieć/ rżadkoby ktory żyw wyſzedł z wieże. GórnRozm E3 (4); KmitaPsal A4; KochProp 8; ZawJeft 33 (2); ActReg 26 (6); GrochKal 4 (2); Phil D4 (9); GórnTroas 8 (7); KochPij C3; PRzecżeś dttſzo ſtruchláłá? á ſna rádźiſz ná to/ Abym/ iż ſię zle dźieie/ Bogu łáiał zá to? Lecż ſobie/ iáko iedná z głupich/ poſtępuieſz/ Przeto ćię ſłucháć niechcę/ prozno vśiłuieſz. GrabowSet Bv (19); OKo śmiertelné Bogá niewidźiáło/ Proznoby ſie tym kiedy chłubić miało. Lecz on w ſwych ſpráwách ieſt ták znákomity/ Ze naproſtſzému niemoże bydź ſkrity. KochFrag 15 (3); OrzJan 86; WyprPl A2v (2); Y porzućiwſzy śrebrniki w kośćiele/ odſzedł: y odſzedſzy obieśił ſię. Lecz nawyżſzy kápłani/ wźiąwſzy śrebrniki/ rzekli LatHar 697 (12); KołakCath A4v (2); RybGęśli A2; A Sálmoná zrodźił Boozá z Ráháby. Booz lepák zrodźił Obedá z Ruthy. A Obed zrodźił Ieſſego. Lecz Ieſſe zrodźił Dawidá krolá. WujNT Matth 1/6; A drugiego dniá wſzedł do Cezáriey. Lecz Korneliuſz czekał ich/ wezwawſzy krewnych ſwych y powinnych przyiaćioł. WujNT Act 10/24 (271); WysKaz 10 (11); SarnStat *7v (7); SiebRozmyśl Gv (2); SLicżna Iuno [...] Ieſli ieſzcże y on twoy woz maſz okazáły/ [...] Spuść ſię w nim do nas proſzę: Lecż day pokoy zbroi/ Iákąś ná ſobie miáłá/ kiedy wźiętey Troi Zdrádzone mury łamał Grecżyn rozgniewány WitosłLut A4 (2); ZA tego [króla] Chámcy trzykroć vtrapiwſzy Polſką włość, y krwią niewinną ſkropiwſzy. Kośćielne ſkárby wniwecz ſpuſtoſzyli, Y ślubne Bogu pánny zſromoćili. Lecz go Konradus Pan złego ſumnienia, Spolnie y z mátką wepchnął do więzienia. KlonKr D3 (2); KmitaSpit Av (4); PowodPr 7 (2); Ty mnie chrzći y oczyśćiay iáko Pan y Bog moy [...]. Lecz Pan IEZVS do niego rzekł: Day teraz pokoy. SkarKaz 515a (21); VotSzl A2v (3); CiekPotr 2 (2); CzahTr A4v (20); GosłCast 16 (19); áleć ieſzcże ze ſlubu nie idą/ Muśim ſię tu pożywić/ zá cżym oni przyidą. Lecż z wielkiego weſela/ durno poſkákuymy/ Dárſkich chodakow náſzych/ namniey nie lituymy PaxLiz E4 (14); SkarKazSej 664a (13); Ale źwierzętá pali/ láſy/ domy/ Ogień łákomy. Lecż co ich ſtráſzne morze pochłonęło/ Co ich po byſtrych rzekách potonęło/ Co ich zginęło po rozlicżnych wodách/ W dźiwnych przygodách. KlonFlis C2v (15); SkorWinsz A3v; Philozoph piiánego Niewiádomym zowie: Bo mu ſię opák w ſzumney mozg obroćił głowie. Lecż ieſli po piiánu co złego pobroi: Cżęſto ſię oto potym przetrzeźwiawſzy znoi. KlonWor 70 (14); PudłDydo A3v (7); SzarzRyt A2v (5); SzarzRytJSzarz nlb 2 (2).

Połączenia: »lecz (...) i« (56): RejJóz D6 (2); RejWiz 127; KRotowſki dom to w Polſzcże/ z dawná ſławny bywał/ A záwżdy ſtanu ſwego/ pocżćiwie vżywał. Lecż ſie y dziś nie zelżył/ tym pocżćiwým Ianem RejZwierz 55v (2); BibRadz Luc 24/22; GórnDworz L4v; HistLan B3 (2); RejZwierc 28v; Przeto rádzę áby ſię zbieráiąc zebrał do ćiebie wſzytek Izráel/ od Daná áż do Beer-ſzewy iáko piaſek/ ktory nád morzem w mnoſtwie/ lecż y oſobá twoiá niech nie ćiągnie ku bitwie. BudBib 2.Reg 17/11 (5); HistHel D2v; BudNT przedm c4 (4); PaprPan P2; ModrzBaz 18 (8); SkarJedn 96 (3); KochOdpr A3v; CzechEp 32; NiemObr 176 (2); PudłFr 23; GórnTroas 61; WujNT 104 (9); SiebRozmyśl F4; SkarKaz 1b (6); KlonWor 19 (2).

»lecz jednak« (3): BudBib Ier 6/14; CzechRozm 182; DRVGA część ma w ſobie formularze pozwów, zapiſów, obligáciy, y controwerſiy, czego było w Státut námiéſzano. Lecz iednák ſą rzeczy potrzebné. SarnStat *5v.

»lecz (...) jedno« (4): RejPs 115v; y cżynił doſyć ſwemu zá żywotá ſwego ten Krol/ choćia go mieli zá proſtego/ lecż to iedno iż Syewierſkie kſiążętá odſtáli od niego/ á przyſtáli do Moſkiewſkiego o máłą rzecż ſzło BielKron 397v; MycPrz I Bv (2).

»lecz (...) jeszcze« (5): RejJóz D4; WujJud 151v; GórnTroas 11; Ty Práwá zowią ſię Bozkie piſáne: ktore nád inne wſzytkie przodek máią/ y nawiętſze v nas poważenie. Lecz ſą ieſzcze trzećie Práwá/ ktore ludźie Duchowni ſtánowią SkarKazSej 697a; KlonFlis F.

»lecz jeszcze i« (1): z tąd znáć/ iż wnet potym przydáie to/ że przy tym iednym Bogu ieſt Chriſtus/ przez ktorego mamy zbáwienie. Lecż ieſzcże y to ſię z tąd znácżniey pokázuie: iż nie mowi o zmyśloney wſzem ſpolney iſtnośći CzechEp 239.

»lecz (...) przedsię (a. przecię)« (11): RejKup H; RejWiz 38; RejZwierz 71v; WujJud 163v; CzechRozm 20v; CzechEp 23; Wnet ſerce wzyęły trzy Krolewſkie ſługi/ Poſzły záſobą/ iáko był plác długi Lecż iedná przedſię ochotnieyſza byłá/ Dáleko ná zad drugye zoſtáwiłá. KochSz C; WisznTr 15; KochPieś 6; Ktorzy vbiwſzy go/ odeſłáli z niſzczym. Lecz przedſię poſłał ſługę drugiego. WujNT Luc 20/11; Tedy nie tákby miáło ſzkodźić pocżćiwemu/ Memu/ co ia poddáię rozſądku wáſzemu. Leć przećię gdźiemkolwiek był ſtárałem ſię o to/ To ieſt o dobrą ſławę drożſzą náde złoto. CzahTr G2v.

»lecz (...) snadź« (7): Nierozumiem czo mam czynić Mam ly mowyċ albo mylczeċ. Lecz ſnać muſą ſpowinnoſczy Abych iey czynila doſyczy. RejKup g2v (2); RejZwierz 74 (3); KochSat A2v; ModrzBaz 142v.

»lecz także« (2): WujNT 836; iż ſądzeni o niewdźięczność/ y złośći y grzechy y o dáremny chrzeſt/ y o nie vżywánie łáſki y podeptánie dobrodźieyſtw Bozkich być máią. Lecz tákże płákánie im/ iáko y pierwſzym/ pomocy nie przynieśie, SkarKaz 6a.

»lecz (...) też« (13): GrzegRóżn N2v; RejZwierc 243; WujJudConf 245; BudBib Soph 1/5; CzechEp 423; PudłFr 15; CzahTr H2; PaxLiz D2; W domu obfitość ſádowi ſię wſzędźie Kurow pogrzędźie. Lecż też do ſtołu nie ládá potráwy/ Y gołębiniec rodźi nam dźiuráwy. KlonFlis Cv; W tákowych mieśćiech możeſz ábo ſię zbogáćić/ Możeſz też ſławę náwet/ y duſzę vtráćić. Lecż też możeſz obiáśnić ná onym vrzędźie Cnotę/ zaſługi/ dźielność/ y ſpráwy twe wſzędźie. KlonWor 14 (4).

»lecz też i« (2): iż ieſlibyſmy wiele rzecży nieprzebacżáli [...]/ nie długoby to towárzyſtwo á złącżenie ludzkie trwáło. Lecż też y to w niektorych obacżono/ iż nie ták cudza omyłká/ cżem oni rzecż ſwą fárbuią. ModrzBaz 65.

»lecz ... wszak« (1): A ſnadźby ſie Sláchćicy/ mieli vcżyć tego/ Lecż v nas wſzák nie orzeſz/ pátrzay káżdy ſwego. RejZwierz 77.

»lecz ... wżdy« (2): RejRozpr A4v; Bo coż to zwáć doſtátkiem/ kto go nie vżywa/ [...] Lecż kiedy wżdy chędogo/ tedy wſzytko miło RejZwierz 139v.

»lecz zarazem i« (1): Wyznawaymyż ták o pánu Chriſtuśie [...]/ iż wielka byłá moc iego/ y vcżynki Boſkie cżynił/ z ktorych y Boſtwá ſwego dowodźił: lecż zárázem y to wyznaymy/ iż to nie z śiebie miał/ ále z Oycá ſwego. NiemObr 105.

»lecz (...) zaś (a, zasię)« (13): BielKron 314; Mowiąc: iuż ty tu zoſtań/ á ia dáley ruſzę/ Aż do ſámego Bethel/ miáſtecżká iść muſzę. Lecż on záś żądną [lege: żadną] miárą/ niechciał ná to przyſtáć HistHel D3; CzechRozm 211v (2); SkarJedn 391; SkarŻyw 243; CzechEp 128 (3); WujNT Mar 10/24; Bo ieſliby od pobránia wſzyſtkiégo śiáná trzy grzywny tylko dáć przychodźiło, tedy ták wźiąć té dźieśięć wozów, iáko y ieden wóz. Lecz záśię replikuią niktórzy: musiałby o káżdy wóz zoſobná pozwáć ſwym pozwem SarnStat 1277; PowodPr 4; PaxLiz E4v.

a. Luźny związek z poprzednim kontekstem podkreśla dodatkowo zmiana toku narracji, np.: wprowadzenie pytania, bezpośrednie zwrócenie się do czytelnika lub słuchacza, przytoczenie tekstu wtrąconego itp. (307): RejŁas w. 36; RejPs 59v (2); RejRozpr K3; Ach moy panie czoz ſobie rzecż iaciem marnie zginął Ktorym żawzdy [!] tu prży tobie w wielkiey cznocie ſlynął Lecz przygoda gdy chcze skarać ſzuka mieſtcza ſwego RejJóz G6 (3); RejKup d3v (3); Widźicie iakoć mię męczą iako wiążą/ iako katuią/ Leć tak muśi być MurzHist O3v; MurzNT 61 (2); Vſty ſwemi złośćiwye przećiw mnię ſſemráli/ Ná wſſem myę lekce ważąc głową ſwą wſtrząſáli, Lecż ty moy miły Pánye cżłowyeká żadnego/ Ktory z wyernym vfányem cyebye Páná ſwego/ Prágnye záwżdy w duſſy ſwey że go wyrwáć racżyſz LubPs Fv (3); pátrzayże álić Kunie futro/ Albo Wilcże/ dáleko przed Báránem ſtoi/ Lecż nie dziw/ bo ſie Báran záwżdy Wilká boi. RejWiz 123v (11); Ná tożeś mię/ o przeklęta fortuno/ chowáłá/ Abych w ſwoich młodych leciech márnie gárdło dáłá. Lecż to mnieyſza/ gárdłá pozbyć: bo ktokolwiek żywie/ Vmrzeć muśi KochZuz A3v; RejFig Cc3 (2); Y mogłby ſie káżdy bráć/ do ćwicżenia tego/ Lecż rádzęć żacżku ſłuchay/ bo wnet ſkocżyſz pſiego. RejZwierz 53; Iedno iż więc powagá/ mieni obycżáie/ Acż to v zacnych ludzi/ nie ſtoi zá iáie/ Lecż mali ſie prawdá rzec/ ſámi to káźimy/ Iż prze márne pochlebſtwo/ prawdy nie mowimy. RejZwierz 61 (17); BielKron 312v (2); GrzegRóżn N3 (2); Prot C2 (2); SarnUzn F2v; ia mnimam iż káżdemu wolno/ nośić ſie/ iáko racży: gdyż tego práwo poſpolite pohámowáć niechce. Lecż ia niewiem ku dobremuli to/ cży ku złemu/ iż my Polacy/ niemamy ſwego właſnego vbioru GórnDworz L6v (3); RejZwierc 29v (4); KochMon 25; Y tu dobrze z Kośćiołem trzymaćie. Lecż te Práwá ſtárego zakonu/ cżemu nic nie ſzkodzą wolnośći Chrześćiáńſkiey? WujJud 211v (14); Vprácowáliśćie Iehowę słowy wáſzemi. Lecż rzecżećie. Cżym vprácowáliſmy? BudBib Mal 2/17 (11); HistHel D; MycPrz I [C]2v; BudNT przedm b7 (7); CzechRozm 7 (7); KarnNap C3v; A ieſliby tá rzecż potrzebowáłá wielkiego rozmysłu/ niechby ná inſzy dźień odłożył oznaymienie zdánia ſwego/ y wyroku vcżynienie. Lecż iáko ſzkodliwa rzecż tylko licżyć wotá/ á nie ważyć iych też/ posłuchaymy. ModrzBaz 29v (20); ModrzBazBud ¶6; SkarJedn 150 (2); KochPs 101; SkarŻyw A5v (9); Gdyż my o żadnym pożycżánym Boſtwie Páná Chyiſtuſowym [!] niewiemy/ áni ták wierzymy. [...] Iáko ſię iuż to nie raz wſpomináło. Lecż co dáley piſze ſłuchaymy. CzechEp 348 (11); CzechEpPOrz **2v; NiemObr 101 (6); POwiem ći prawdę/ że rad obiecuieſz/ A obiecawſzy potym ſię nieczuieſz. Fráſzką by ćię zwáć: lecz to ieſcze mnieyſza/ Ieſt w moich xiążkách fráſzká ſtátecznieyſza. KochFr 20; [król] ſzedł morzem ku Polſkiéy gránicy/ Myśląc zacną Królewnę widźiéć w ſwéy łóżnicy: A Bóg mu tego życzył. Lecz o pánno święta/ Nie práwieś z oyczyzny ſwéy w ſczęſną chwilę wźięta Ale zdarzy tenże Bóg/ że tego Stolicę Ośiędźieſz/ v któregoś dźiś zá niewolnicę. KochPam 84; KochTarn 77; IZ ia ledá co piſzę/ cóż to tobie wádźi? Lecz nie dźiw: bowiém ſkrzętni wſzytko gánią rádźi. PudłFr [2] (9); ArtKanc Q (2); GórnRozm H2v; Phil E2; Swátayże iuż bezecna/ konay coś záczęłá/ Vbiéray/ śćiél w łóżnicy/ iákoś ſie podięłá. Lecz co po lanych świécách/ y po gotowániu Ogniów? świéći Troia ku temu oddawániu. GórnTroas 60 (2); GrabowSet C2v (13); WyprPl A4; LatHar +6v (4); Cić ſą ſzemrácze/ nárzekácze [...]. Lecz wy namileyſzy pámiętayćie ná ſłowá ktore ſą przedtym powiedáne od Apoſtołow WujNT Iudae 17 (16); Płaca grzechowa ieſt śmierć. Y tym podobne. Lecż ktoż tego nie widźi/ że to nie ma nic ku rzecży WysKaz 15 (7); Z tych cżáſow w iego ocżu płácż nigdy nie ginie/ Vſtáwnie ſwe łzy lęiąc [!] ſrogiey Proſerpinie/ Lecż coć potym Orpheu? cżás ći iuż ſmutkowi Y tákiemu vcżynić koniec fraſunkowi. WitosłLut A4v; SkarKaz )(3 (3); CiekPotr 6 (6); CzahTr G3v (3); Abowiém więcéy ich ieſt/ którzy vſzláchceni Cnym rozumem/ á rózno z niebá obdárzeni. Lecz ſzérzéy o tym mówiąc/ wſzyſcy to baczymy Co dobrégo: z leniſtwá tego nie prágnimy [!]. GosłCast 31 (7); Co ſie tknie o rodźicách tychći rádá zbyłá/ By ſnádniey w Máiętnośćiách k myſli ſwey płużyłá. Lecż mali ſie prawdá rzec/ onáć to doyźrzáłość/ Latek pięknych w niey buia/ á przyſtoyna ſtáłość. PaxLiz B2; SKąd ták wielki fráſunek/ towárzyſze moi/ Iak ſłyſzę z ſrogim żalem/ káżdy go z was ſtroi. (‒) TAkći ieſt Pánie Braćie/ lecż iáko was zową/ Chcę wiedźieć PaxLiz C4v (8); SkarKazSej 667b (2); Gdy záyźrzy gąſek flis/ iego to żniwo/ Wnet ſię vkrádnie rzkomo po łucżywo/ Lecż widźimiśię fliśie/ zákurzy ſię/ Tá kárkoſz w miśie. KlonFlis F3v; Onáć laſkę w opiekę/ dwor wſzytek zlećiłá/ Ná cżym ſię (lecż ia milcżę) nic nie omyliłá. SapEpit [B2]; SkorWinsz ktv; KlonWor **2v (4); PudłDydo Bv; SzarzRyt A3v.

Połączenia: »lecz a« (4): Coż to tedy ieſt Krolem być? Rzecż pewna/ ieſli w tey mierze prawdę znáć mamy/ nic inſzego nieieſt/ iedno rządźić ludźi władnośći iego poddáne. Lecż á iákoż máią być rządzeni/ iedno gdy wodzem będźie mądrość á cnotá? ModrzBaz 19v (4).

»lecz i« (5): BudNT Ioann 15/27; Nieprzepłácony duchu/ z tobą poſpołu/ Y oycżyzná vmárłá/ iednáż mogiłá Oboie was przykryie. Lecż y ty ſrogi Trupokupcże/ niedawno y ſam polężeſz/ Strzałą nie mężney ręki prętką obieżdżon. KochOdpr D2 (2); KochPs 68; SkarKazSej 669a.

»lecz ... jeszcze« (1): á dla cżegoż oń ſię ták bárzo fráſuią? gdźie y náſzym wyznánim to máią/ że oni do Cżyścá nie należą. Lecż to ieſzcże więtſza/ że wſzyſcy Doktorá Lutrá zálecáią mężem Bożym WysKaz 37.

»lecz przedsię« (1): A podobno poſpołu zgodziwá ſie obá. Lecż ſie przedſię dziwuię miły ſwięty pánie/ Iż nędznicy nie przydą w ſłuſzne rozeznánie. RejWiz 75v.

»lecz też« (1): Choć ſię zdádzą nabożni/ y ná twarzy ſrodzy: Przećię od nich bezpráwie odnoſzą vbodzy. Przeymuią ich dochody/ iáłmużny/ y cżyńſze [...]. Szpitale łákną/ pragną/ źiębną/ nędzę klepią: A owi ludźiom ocży reieſtrámi ślepią. Lecż też ná drugą ſtronę: náyduią ſię mnodzy/ Bogu/ ludźiom niepráwi/ dźiwacy vbodzy. KlonWor 50.

»lecz wżdy« (1): Więc tu s kijem zá draby/ biega ná koniku/ Więceś ſie to polepſzył/ zły nieſláchetniku. Lecż wżdy day ze dwie ná łęk/ á niechay iuż więcey/ Bo wierę cie vderzę/ niż drugiego pręcey. RejZwierz 102v.

α. Wprowadza wypowiedzenie zamykające temat albo jakąś jego część (41): LibLeg 11/9v; MurzHist A2v; MurzNT 76; Cżymby Bogá y ludzi y ſwiát vcieſzyli/ Niepotrzebnych trudnośći wieleby vlżyli. Lecż prożno o tym mowić/ bowiem by Bog z niebá Rádził/ przedſię tho mowi cżego komu trzebá. RejWiz 124; GórnDworz M5v (2); BiałKaz Dv; że też y ty tam trzy oſoby grzeſzne y śmiertelne były iáko y Adam: poniewaſz ták ſami mowią/ Oto Adam iáko ieden z nas. Lecż dáley mowić niechcę: mądrze wiernemu doſyć ná tym. CzechRozm 18; O ktorym záś ſpoieniu ſłowá Bożego nie pokażeſz/ nad ſam wymyſł ludzki. Lecż to ná ſtronę: ſłuchayże coć odpowiem CzechRozm 29v (8); ModrzBaz 15 (3); ták ma być wedle nich y inſzych przekłádano. Lecż to mnieyſza; więtſza to iż ſię z piſmem á. nie zgadza CzechEp 191 (10); A ći niebożętá medrſzymi [!] chcąc być/ ſzcżyrze y po proſtu/ okrom ſwoich gloz/ y wykłádow wyznáwáć tego niechcą. Lecż wroćmy ſię do ſłow páná Chriſtuſowych NiemObr 107 (5); GórnRozm M2v; A Hely dla przeſtępſtwá woley Bożey ſam y z Synámi ſwemi máruie [!] zginął. Lecż niepotrzebá więcey/ widźiem to ná oko/ Iáko pobożni ludźie w dobrách ſwych ſzeroko Rozmnożeni bywáią choć ná cżąſtce máłey KołakSzczęśl C3v; WysKaz 39; CiekPotr 3 (2); PaxLiz C4; Ták liſt głupie piſány káżdemu ſię przyda/ Kto iedno według niego przekrzćić ſię nie wſtyda. Lecż o tych Liſách doſyć ktorzy mydlą ocży Pobożnośćią fałſzywą KlonWor 54.

Połączenie: »lecz ... zaś« (1): Gdyż Luter [...] y inſzy wyrozſzy z głowy tey wſzetecżney niewiáſty y mięſo iey iedli y iedzą/ y ogniem palili/ pſuią [errata zmienia: pſuiąc] ią/ ſłowem Bożym. Lecż ſię záś wrácam do tego com wprzod rzekł CzechEp 380.

II. Spójnik podrzędnym wprowadza zdanie okolicznikowe warunku wyłącznego; chyba [zawsze w połączeniu z „by”] (4): Bo żaden cżeladnik niema bycz od rzemieſła odrzuczon/ lecz by dlia ſwei niewiernośczi albo niecznotliwego zachowania. ListRzeź w. 32; przeto ſie bliſko niedádzą położyć woyſku/ lećby zá ſzańcámi BielKron 314v, 316; Ziádą ſie ná ten cżas s plonem bes omieſzkánia/ lecżby ie gdzie pogromiono tedy ſie obłądzą. BielSpr 67v.
*** Dubium (1): Niedufałci ten ſprawám ſwým Wołá panie Sługą twoym Nieracż wżadný ſąd przichodzicz Liecż mi barzo będzie ſkodzycz RejKup r8v.

Synonimy: I. ale; II. chyba.

Cf LECZCI

AL, KN, MM