[zaloguj się]
[pdf]

LĘKLIWY (29) ai

Fleksja
sg
mNlękliwy fNlękliwå, lękliw(a) nNlękliwe
Glękliwégo G Glękliw(e)go
D Dlękliwéj D
A Alękliwą Alękliwe
I Ilękliwą I
pl
N m pers lękliwi
G lękliwych
D lękliwym
A m pers lękliwych, lękliw(e)

sg m N lękliwy (6). ◊ G lękliwégo (2); -égo (1), -(e)go (1). ◊ f N lękliwå (3), lękliw(a) (1). ◊ D lękliwéj (1). ◊ A lękliwą (2). ◊ I lękliwą (2). ◊ n N lękliwe (3). ◊ G lękliw(e)go (1). ◊ A lękliwe (1). ◊ pl N m pers lękliwi (1). ◊ G lękliwych (1). ◊ D lękliwym (1). ◊ A m pers lękliwych (2), lękliw(e) (2); -ych CzechEp; -(e) BudBib; -ych : -(e) WujNT (1 : 1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Łatwo poddający się strachowi, przeżywający uczucie strachu, bojący się; formidolosus, meticulosu, micropsychus, obnoxius, pavidus, praetrepidus, timidus, timoratus Cn (29): ForCnR C3; FalZioł V 17; co ták był lud lękliwy/ iuż chćieli Puſkarze im wydáwáć [...] iako chćiał Carz Tátárſki BielKron 439v; BudNT Matth 8/26; Zaden máiąc z kim cżynić o gárdło niebędźie przekłádał koniá domá vrodzonego á lękliwego [pavidum et fugacem] nád Tureckiego/ [...] mocnego y śmiáłego. ModrzBaz 114v; CzechEp 35; ZawJeft 7; Calep 764a; GórnTroas 74; GrabowSet P3, T3; KlonFlis C3v; lękliwych Mężna Orlicá gołębi nie rodźi SzarzRyt B4v.

lękliwy czego (1): KmitaSpit A3v; [Ten ptak/ nie lękliwy śniegu źimnego CygMyśl Hv].

W przeciwstawieniu: »śmiały ... lękliwy« (1): Cud ieden/ pánná śmiáła/ młódźiéniec lękliwy. GórnTroas 74.

W charakterystycznych połączeniach: lękliwy(-a) gołąb, koń, lud, łania, postawa, prostaczek, trzoda, żona.

Wyrażenia: »serce (jest) lękliwe« [szyk 3 : 2] (5): P[y]ſzne rogi nogi ſzkodliwe/ Ale ſerce ieſt lękliwe. BierEz L; A Roboám był práwie dźiećię y lękliwego ſercá/ y niemogł ſię im oprzeć. BibRadz 2.Par 13/7, Eccli 2/13, 22/21; ArtKanc M5.

»lękliwy strach, trwoga« (1 : 1): vbogiégo Człéká [...] wyrwi z ſtráchu lękliwégo ZawJeft 22, 31.

Szeregi: »płochy i lękliwy« (1): [Bóg] nie ieſt ták płochy y lękliwy/ żeby mu trzebá chytrośćią/ [...] poſtępowáć CzechEp 204.

»smętny a lękliwy« (1): A gdyby też záſępione ocży á ſmętną á lękliwą poſtháwę vkazał/ pewnieby ſie też iuż káżdy deſzcżki chwythał RejZwierc 96v.

W przen (2): Aż lękliwe vcho z ſtráchem nowin ſłucha. WisznTr 33; GrabowSet T.
a. W funkcji rzeczownika (3): BudBib Ier 46/5; karzćie nieſpokoyne/ ćieſzćie lękliwe [pusillanimes] WujNT 1.Thess 5/14, Bbbbbb.

Synonimy: bojaźliwy, bojący się, płochy.

Cf LĘKAWY, NIELĘKLIWY

KN