[zaloguj się]
[pdf]

NAŁOŻYĆ SIĘ (25) vb pf

Zawsze sie.

a oraz o jasne.

Fleksja
inf nałożyć sie
praet
sg pl
1 m -m nałożył sie m pers
3 m nałożył sie m pers nałożyli sie
n nałożyło sie subst nałożyły sie
plusq
sg
3 m był sie nałożył
imperativus
sg
3 niechaj sie nałoży
conditionalis
sg pl
3 m by sie nałożył m pers
n subst by sie nałożyły
con praet
pl
1 m pers byśmy sie byli nałożyli

inf nałożyć sie (6). ◊ fut 3 sg nałoży sie (5). ◊ praet 1 sg m -m nałożył sie (1). ◊ 3 sg m nałożył sie (3). ◊ n nałożyło sie (1). ◊ 3 pl m pers nałożyli sie (3). ◊ subst nałożyły sie (1). ◊ plusq 3 sg m był sie nałożył (1). ◊ imp 3 sg niechaj sie nałoży (1). ◊ con 3 sg m by sie nałożył (1). ◊ 3 pl subst by sie nałożyły (1). ◊ con praet 1 pl m pers byśmy sie byli nałożyli (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI ‒ XVII w. s.v. nakładać.

Przyzwyczaić się, przywyknąć; assuescere, consuescere, morem induere Mącz (25): Mihi sic est usus, tibi ut opus est facio face, Iam ſie tak náłożył/ ten yest móy obyczay. Mącz 510c, 233c, 429a.

nałożyć się czego (4): Tego ſyná każy vcżyć/ Coć mu może z pożytkiem być/ Niechay ſie pracy náłoży/ Táć go nigdy nie zuboży. BierEz S2; Mącz 33c, 427b. Cf Zwrot.

nałożyć się czemu (5): Dawny go zwycżay zwyćiężył/ Iż ſie był [lew] mięſu náłożył BierEz R3; GlabGad L; Mącz 98b; SienLek 6. Cf Przysłowia.

nałożyć się w czym (3): ſynowye kthorzy zmłodu wroſkoſſnym wychowányu byli/ vrozſſy wyele ſie złego domyſlali/ gdy ye ná roſkoſz/ w kthorey ſie zá dzyećińſthwá nałożyli/ nye doſtawáło. GliczKsiąż E5v. Cf Przysłowia.

cum inf (11): FalZioł V 35; Nałog ieſt drugie przyrodzenie, przeto kto ſie nałożył za zdrowia wiele ieſć nie ſzkodzi mu y w niemoci GlabGad K6v, K6v; MiechGlab nlb 3; GliczKsiąż G7, K5v; Assuescere bella animis, Náłożyć ſie woyowáć. Mącz 427a, 36c, 427b [2 r.]; RejPos 65.

Przysłowia: Kto ſie ſwey woli náłoży/ Niepowolnyć ſługá Boży. BierEz P.Bo toć ſie ſtawa bez pochyby/ wcżym ſie náłoży dziecię z młodu/ wtym zátwardnyeie záwżdy GliczKsiąż D8v.
Zwrot: »z młodu się [czego] nałożyć« (1): wiele ćwicżenie pomaga/ y ták iáko ſie kto z młodu cżego náłoży/ też ná tym niemáło należy. GliczKsiąż A4.

Synonimy: nawyknąć, nauczyć się, przyzwyczaić się.

Formacje współrdzenne cf ŁOŻYĆ.

DD