MALUCHNY (15) ai
a jasne.
Fleksja
sg |
m | N | maluchny |
f | N | maluchnå |
n | N | |
A | maluchny |
A | maluchną |
A | maluchn(e) |
I | maluchnym |
I | maluchną |
I | |
L | |
L | maluchnéj |
L | |
sg m N maluchny (5). ◊ A maluchny (2). ◊ I maluchnym (1). ◊ f N maluchnå (1). ◊ A maluchną (1). ◊ I maluchną (2). ◊ L maluchnéj (2); -éj (1), -(e)j (1). ◊ n A maluchn(e) (1). ◊ [sg n D skostn. po maluchnu.]
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.
Intens. od „mały”:
I.
Określa wielkośći mierzalne: niewielki, nieduży, drobny (5):
1. O rozmiarach przestrzennych; permodieus, paululus, pusillus Cn (1): przygodziło ſie im iednego cżáſu że nie mieli nic ku iedzeniu/ iedno ieden máluchny chleb ználeźli kupić HistRzym 96v.
2.
O czasie: krótki, krótkotrwały;
momentosus Cn (3):
Wyrażenia: »po maluchnej chwili (
a. chwiłce)« (
2):
GliczKsiąż H8v;
Będźie pułodwieczérze po máluchnéy chwili. WyprPl C.
»czas maluchny« (2): Momentum ‒ Czas maliuchni, przechilenie wagi, item okamgnienie. Calep 671a.
3.
O wieku ludzkim: młody, niedorosły (o dzieciach) (1):
Wyrażenie: »maluchne dzieciątko« (1): ábo z Symeonem máluchne ono á niewinne dźiećiątko ná rękách roſkoſznie piáſtowáć LatHar 191.
II.
Określa wielkośći niemierzalne; oznacza niski stopień nasilenia cechy lub zespołu cech charakterystycznych dla danego pojęcia (wyrażonego lub podległego elipsie): nieznaczny, lekki (7):
MAluchna mnie obrádá/ kábat piwá wypić/ Gdyż takich kopą ledwie/ mogł bym ſie vgáśić. PaxLiz Dv.
1.
Prosty, nieskomplikowany, łatwy (3):
ten przikład maluchny ku ſnadneyſzemu wyrozumieniu przytacżamy KwiatKsiąż B2;
SarnUzn F7.
Wyrażenie: »maluchna rzecz« (1): Oni ſobie máią zá grunth á fundáment intenciey ſwey to mieyſce/ gdyż oto máluchną rzecżą y máluchnym wykłádem wſzytki ſtrzały ich iáko o kámień tu ſtępieią SarnUzn F7.
2.
Mało wart, niecenny, niegodny szacunku (2):
Rácż też máluchną tę niegodney modlitwy moiey ofiárę/ z Bogiem Synem y Bogiem Duchem ś. łáſkáwie przyiąć y przypuśćić LatHar 14.
W połączeniu z dem. (1): Ktory [związek małżeński] ozdobić ia też vmyſliłem pewnie [...] co ze mnie może bydź ſługi naniżſzego/ Tą Kśiążecżką máluchną Actu ninieyſzego. PaxLiz A2.
3. O ludziach: zajmujący niską pozycję w hierarchii społecznej, prosty, skromny, mało znaczący (1): proſzę ia maluchny/ ále widźi Pan Bog/ że wierny á życzliwy członek oyczyzny náſzey miłey VotSzl A2v.
III. [W skostniałym wyrażeniu przyimkowym: »po maluchnu« = trochę: Przecadz wino/ ieſli ſie ſiádło pomáluchnu. Vberſenge den wein/ ſo ehr hath geſerzt/ mlich. Wokabul 1539 T5v; PlutBBud G4v.]
*** Bez wystarczającego kontekstu (3): Paululus – Maliuchni. Calep 759b; Minusculus – Maliuchni. Calep 760a, 764a.
Cf MALEŃKI, MALUCKI, MALUCZEŃKI, MALUCZKI, MALUĆKI, [MALUNDY], MALUSI, [MALUSIENIECZKI], MALUSIEŃKI, MALUŚKI, [MALUTENIECZKI], MALUTKI, [MALUTURNY], MALUTY
RS