[zaloguj się]
[pdf]

MIEDNICA (59) sb f

miednica (57), midnica (2); miednica : midnica BierEz (2 : 1), LibMal (1 : 1).

e oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N miednica miednice
G miednice miednic
A miednicę miednice
I miednicą
L miednicy
inne sg G a. A - miednice, miednicę

sg N miednica (21). ◊ G miednice (5). ◊ A miednicę (12) [w tym: -ą (1)]. ◊ G miednice a. A miednicę (1). ◊ I miednicą (1). ◊ L miednicy (7). ◊ pl N miednice (1). ◊ G miednic (6). ◊ A miednice (5).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII (z Cn) – XIX w.

Metalowe naczynie przede wszystkim do mycia się; pelvis Murm, Mymer1, BartBydg, Mącz, Calep, Cn; malluvium Murm, BartBydg, Mącz, Calep; pelluvium Murm, BartBydg, Mącz, Cn; pollubrum Mącz, Calep, Cn; aqualis Mącz, Cn; trulleum Calep, Cn; cadiscus, vasculum Mącz; concha Cn (59): Co cżyniſz álboś oſzálał/ Przecżeś nam midnice niedał, BierEz C2, C2 [2 r.]; OpecŻyw 91; Szwyąty Nikolay [...] narodzywſzy ſyą wnetky ſtanąl wmyednyczy krom czlouyeczey pomoczy PatKaz III 112; Pelvis. eyn becklin Myednycá. Murm 139; Mymer1 [292]; BartBydg 86, 110b; FalZioł III 35c, V 91; MetrKor 62/171v; LibMal 1545/101v, 1546/115; Miednicze dlią Boga rychło Bo czos zemnie złégo wyſſło RejKup q7v; Leop 3.Esdr 2/13; WyprKr 52, 52v, 53v; á kothły będą w domu Páńſkim/ iáko miednice przed ołtarzem. BibRadz Zach 14/20, I 478d marg; BielKron 38, 122v [2 r.], 310, 426v; Lecanomantici, Którzy z miednic práktikuyą álbo czáruyą. Mącz 203d, 13c, 205b, 287d; SienLek 46v, 69v; BielSat N3v; BielSpr 42v [2 r.]; BielSjem 40; Detrullare – Zmiednice de [!] miednice leię. Calep 315a, [588]a, 631b, 818a, 1090b; WujNT Ioann 13/5; [Przynieś ſwieżą wodę do ſtołu wmidnicy. Wokabul 1539 Rv].

W połączeniu z bliższym określeniem przeznaczenia [w tym: zdanie względne (4), do czego (3), dla czego (1), ai (1); zawsze: miednica + określeniem (9): Murm 139 [2 r.]; Kazał potłuc miednice co vmywał nogi. RejZwierz 4; WyprKr 117v; Pollubrum, Miednicá ręczna. Mącz 308c, 28d, 287d [2 r.]; Calep 771a; [do mycia 2 midnice wielgie InwMieszcz 1569 nr 145].

W połączeniach szeregowych (5): Y włożą nań wſzythki naczynia ktore do niego przyſłuſzáią/ to ieſt/ Lopáty/ Widełki/ Miotły/ y Miednice/ y wſzytko ine naczynie ku Ołtarzowi náleżące BibRadz Num 4/14, Ier 52/18; BielKron 250v; BudBib Num 4/14, 4.Reg 12/13.

W charakterystycznych połączeniach: miednica biała (2), głęboka, miedziana (2), napełniona wody, prożna, ręczna, srebrna (4), wielka (3), złocista; lać do miednice, nalać wody, z miednice czarować, lać, praktykować, wieszczba; podstawić miednicę, potłuc, stawiać (2), zastawić; puścić wosk na miednicę, wypluwać; w, miednicę brząknąć, nalać, wody dać; dać na miednicy, przynieść, utłuc, wynieść, wyschnąć.

Szeregi: »koncha abo miednica« (1): á wziąwſzy konchę moſiądzową ábo miednicę nápełnioną wody deſzcżowey/ á trzymáiąc w ręku laskę moſiądzową/ tám przez cżárnoxięskie cżáry diabłow wzywał HistAl A.

»miednica albo misa« [szyk 1 : 1] (2): FalZioł V 98; Cadiscus [...] vasculum quo suffragia collingitur, Miednica albo miſá/ álbo ktorekolwiek naczinie/ ná które zbieráyą głoſy á wotowánia od radnych Pánów. Mącz 28d.

Synonimy: misa, miska.

MM.