[zaloguj się]
[pdf]

NARZECZONY (8) part praet pass pf

a, e oraz o jasne.

Fleksja
sg
mNnarzeczony fNnarzeczon(a) nNnarzeczon(e)
Gnarzeczon(e)go G G
Dnarz(e)czonemu D D
pl
N m pers narzeczeni
subst narzeczon(e)

sg m N narzeczony (4). ◊ [G narzeczon(e)go.] ◊ D narz(e)czonemu (2). ◊ f N narzeczon(a) (1). ◊ [n N narzeczon(e).] ◊ pl N [m pers narzeczeni.] subst narzeczon(e) (1).

Sł stp s.v. narzec, Cn brak, Linde XVI i XVIII w. s.v. narzec.

1. Umówiony, ustalony (1): Status dies cum hoste, Nárzeczony/ vmowiony czás potykánia z nieprziyacielem. Mącz 417c.
2. Wybrany, mianowany (4): Nátym że też Seymie/ Ceſarz wybrał zá Miſtrzá Pruſkiego Wolfganga ſłużebniká ſwego (marg) Wolfgángus Miſtrz Pruſki narzeczony. (‒). BielKron 222; Tego cżáſu Máximilian Krolá Ferdynándow ſyn ſzwágier Ceſárſki/ Krol Cżeſki nárzecżony/ przyiechał z Hiſzpániey do Auſzpurku od oycá Ferdynándá wezwány BielKron 235, 225v, 231v.
3. Przyrzeczony, obiecany; sacrificus Mącz [ku czemu] (1):

W połączeniu szeregowym: Devota sacrificia, Ofiáry ku ſwięthym ofiáróm posłiubione [!]/ zrządzone/ nárzeczone/ oddáne. Mącz 508a.

a. [O Chrystusie: W Imię Swiętey Troyce/ á nie rozdzielney iednośći/ Bogá Oycá y Syná/ od niego nárzeczonego PostępekPrCzart 34v.]
4. Wyżej wzmiankowany, wymieniony (1): tham theſch yadali pyeczonky, kuri y sznyadanya cząſto myąwali, wyno zdomu tham winoſchacz. A maruſcha narzeczona tham zawſche bywaią ſnymi LibMal 1544/92.
5. [Zakwestionowany, podważony:
Wyrażenie: »w prawie swym narzeczony«: Biała głowá mężáta/ gdy dziećię ſpłodzi poki cżás nie wynidźie/ ktoryby ſłuſznie wyniść miał/ tedy ono dźiećię może być w práwie ſwym nárzecżone/ dla tego że ſie prędzey niżli być miáło vrodźiło. SzczerbSpecSax 15, 183 (Linde).]
*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Nominatus [...], Miánowány/ Nárzeczony/ też sławny/ Zacny. Mącz 249c.

Synonimy: 1. umowiony, ustalony, zmowiony; 2. mianowany, wybrany; 3. obiecany; 4. mianowany, wspomieniony, wymieniony.

Cf NARZEC

DJ